غربالگری با ماموگرافی

دکتر منصوره پژمان منش [ متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی ]آدرس وب سایت : www.dr-pejmanmanesh.ir
آدرس مطب : اصفهان ، دروازه شیراز ،ابتدای خ چهارباغ بالا ،نبش کوی بهار آزادی ،مجتمع بهار ،طبقه دوم واحد 205 تلفن مطب : 36206186 - 031

ماموگرافی یا گرافی پستان :

امروزه بانوان اگاه بیش از گذشته به سلامت بدن خود اهمیت می دهند و با واژه ماموگرافی قطعا آشنایی دارند . انجام معاینات دوره ای پستان و معاینه و غربالگری پستان ، توسط پزشکان متخصص زنان و جراح ، امروزه در صدر اقدامات حفظ سلامتی زنان قرار دارد. ماموگرافی بهترین روش تصویر برداری از پستان ، چه برای غربالگری و چه برای تشخیص توده های بدخیم پستان می باشد. ماموگرافی جهت شناسایی توده های پستان ( حتی توده های غیر قابل لمس ) و تجمع نقاط رسوب کلسیم به کار می رود. البته در موارد اندکی درحدود 5-10 درصد منفی کاذب وجود دارد.با اینحال بدلیل تشخیص زودهنگام توده های کوچکی که حتی در معاینه لمس نمی شوند باعث کاهش عوارض و مرگ و میر میشود.

فواید ماموگرافی :

به دلیل اینکه بسیاری از سرطانهای پستان رشد اهسته ای دارند حداقل 2 سال قبل از اینکه توده در معاینه قابل لمس باشد میتوان با ماموگرافی آن را تشخیص داد. باید توجه داشت که ماموگرافی به هیچ عنوان جایگزین معاینه بالینی نیست. با انجام معاینه ، تصویر برداری و در صورت لزوم نمونه برداری میتوان از ماهیت خوش خیم ( فیبروادنوم پستان ، بیماری فیبروکیستیک پستان ) یا بدخیم بودن توده ها اطمینان پیدا کرد. جهت کاهش نگرانی برخی بانوان باید گفت میزان اشعه ماموگرافی قابل توجه نیست و میتوان بدون نگرانی هر 2-1سال یکبار ماموگرافی را انجام داد.

ماموگرافی را از چه سنی میتوان انجام داد؟

بعلت متراکم تر بودن و بیشتر بودن بافت غده ای پستان در افراد جوانتر و بیشتر بودن بافت چربی در خانمهای مسن تر، دقت ماموگرافی در زنان جوان کمتر است وانجام ماموگرافی درسنین کمتر از 40 سال توصیه نمیشود.در خانمهای جوانترانجام سونوگرافی دو طرفه پستان و زیر بغل برای تشخیص توده ها توصیه میشود.

ماموگرافی در چه افرادی انجام میشود؟

ماموگرافی برای غربالگری منظم خانمهای بالای 40 سال با فواصل 2-1 سال یکبار انجام میشود. همچنین برای بررسی توده مشکوک به سرطان و با حدود نامنظم که در معاینه کشف شده و نیز قبل از انجام عمل جراحی زیبایی پستان ( مامو پلاستی ) باید انجام شود.خانمهایی که مبتلا به سرطان پستان یکطرفه شده و تحت درمان قرار گرفته اند ، برای ارزیابی پستان طرف مقابل تحت ماموگرافی قرار گیرند.انجام ماموگرافی در بارداری به دلیل تماس با اشعه ممنوعیت دارد. در صورت باردار بودن حتما پزشک را درجریان بگذارید.

ماموگرافی دیجیتال:

ماموگرافی دیجیتال نوعی ماموگرافی است که تصاویردر کامپیوتر ثبت میشوند.نحوه انجام ان با ماموگرافی معمولی تفاوتی ندارد اما مزایایی دارد: کاهش تماس با اشعه و تفسیر بهتر با چرخش تصاویر در کامپیوتر.در خانمهای زیر 50 سال ،افرادی که پستانهای متراکم در ماموگرافی معمولی دارند و در زنان حول و حوش یائسگی و یائسه دقت و صحت ماموگرافی دیجیتال بیشتر است.

بهترین زمان انجام ماموگرافی :

بهترین زمان انجام ماموگرافی در طی یک هفته اول بعد از اتمام قاعدگی است که پستان ها تورم کمتری دارند و بهترین سن انجام آن ، همانطور که اشاره شد ، بالای 40 سال می باشد که سینه ها تراکم کمتری دارند و ماموگرافی راحت تر می تواند بافتهای عمقی پستان را نشان دهد.

کاهش درد ماموگرافی :

بسیاری از خانمها از درد سینه درهنگام انجام ماموگرافی شاکی هستند. برای اینکه درد کمتری را احساس کنید توصیه میکنیم :

• ماموگرافی را حتی الامکان در طی 10 روز بعد از اتمام دوره قاعدگی انجام دهید. زیرا پس از این زمان ، بافت سینه متورم و متراکم بوده و فشردن پستان زیر دستگاه با درد بیشتری همراه است.
• از داروهای مسکن و ضد التهاب مانند ادویل ( ایبوپروفن ) یا ناپروکسن یک ساعت قبل از ماموگرافی استفاده کنید.
• از مصرف مواد کافئین دار مانند کاکائو، قهوه و نسکافه و نوشابه در طول هفته قبل از ماموگرافی پرهیز کنید.

تفسیر نتایج ماموگرافی:

تفسیر ماموگرافی به عهده پزشک معالج است سیستم گزارش و تفسیر تصاویر، یافته های ماموگرافی را در 6 گروه قرار میدهد ( از خوش خیم تا بدخیم ) و پزشک بر ان اساس مرحله بعدی تشخیص و یا درمان را پیشنهاد میدهد.

• پاسخ به سؤالات شایع ماموگرافی را در مطالب بعدی دنبال فرمایید.