کیست سینه چیست و چگونه تشخیص داده و درمان میشود؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

سینه‌ ها از غدد تولیدکننده شیر یعنی لوبول‌ ها و مجاری، لوله‌ هایی که شیر را به نوک پستان می ‌رسانند، تشکیل شده ‌اند. لوبول‌ها توسط بافت فیبروزی و چربی احاطه ‌شده‌اند که به بافت پستان معروف است. این بافت به پستان‌ها اندازه و شکل می‌دهد. کیست سینه یکی از عارضه های نسبتاً شایع در بین زنان می باشد. کیست سینه کیست ها کیسه های ریزی حاوی مایع هستند که در سراسر بافت پستان پراکنده می شوند. این کیست ها سرطان زا نبوده و خطری برای فرد ندارند. کیست پستان در اکثر مواقع نیاز به درمان ندارد مگر در مواردی که کیست ها تعداد زیادی داشته باشند و سایز آنها بزرگ و خطرناک باشد. در این حالت نیز می توان مایعات درون کیست را تخلیه کرد تا از علائم و اندازه آنها کاسته شود. این کیست ها در هر سنی ممکن است بروز کند؛ اما معمولاً زنان بالای 50 سال را درگیر می کند. البته بیشتر در زنانی ایجاد می شود که دارای مشکلات هورمونی و عدم تعادل هورمون ها هستند. سونوگرافی پستان به پزشک در تشخیص پر بودن از مایع یا منسجم بودن توده های پستانی کمک می کند. در واقع روش اصلی تشخیص کیست های پستان و متمایز کردن آن از توده های سرطانی سونوگرافی پستان است. در صورتی که این توده ها پر از مایع باشند، نتایج آزمایش سونوگرافی نشان دهنده وجود کیست پستان هستند.

علل کیست سینه

کیست سینه با افزایش سن به دلیل تغییرات طبیعی در سطح هورمون استروژن ظاهر میشود. کیست‌ ها معمولاً بعد از دوره یائسگی و با کاهش سطح استروژن، از بین می‌روند؛ اما خانم‌هایی که تحت درمان HRT هستند، ممکن است هنوز به کیست سینه مبتلا شوند. بلوغ زودرس، نازایی و مصرف چربی‌های حیوانی هم میتواند باعث بروز کیست سینه شود.

علائم کیست سینه

کیست‌های پستان ممکن است در یک یا هر دو سینه یافت شوند. علائم و نشانه‌های وجود کیست سینه عبارتند از:

• وجود توده‌های نرم که به آسانی زیر پوست حرکت می‌کنند. این توده‌ها معمولاً بیضی شکل هستند و لبه‌های مشخص دارند که در اغلب موارد نشان از بی‌خطر بودن آنها است.
• احساس درد و حساسیت پستان به خصوص در اطراف توده
• کاهش اندازه توده پس از اتمام قاعدگی و رسیدن به حداکثر اندازه درست پیش از شروع قاعدگی
• خروج ترشحات شفاف، کدر، زرد رنگ و یا قهوه‌ای تیره از نوک پستان

انواع کیست سینه

معمولاً تشخیص نوع کیست سینه برای بیماران ممکن نیست و پزشکان با بررسی بافت‌های استخراج شده از کیست به یک نتیجه‌ی کلی در مورد نوع آن خواهند رسید. انواع مختلفی از کیست های غیرسرطانی در سینه قابل مشاهده‌اند که کیست سینه یا فیبروستیک سینه معمولاً متداول ترین و کم‌خطرترین آنها است. توده های غیرسرطانی موجود در بافت سینه به‌ طورکلی به چند طبقه‌ی کلی تقسیم میشوند:

1. کیست فیبروستیک
2. فیبرودنوماس
3. پاپیلوماس

خطرات کیست سینه

کیست ‌های سینه در ۸۰ درصد از موارد خوش خیم هستند؛ اما در بعضی موارد، کیست سینه از نوع بدخیم یا تهاجمی است و در بافت های اطراف هم گسترش پیدا میکند. کیست پستان خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد؛ اما بایستی هر توده و کیستی که در ناحیه پستان بروز می‌کند توسط پزشک بررسی گردد.

مزایای سونوگرافی سینه

تصویربرداری سونوگرافی مزایای متعددی دارد. سونوگرافی سینه یک روش غیرتهاجمی و بدون درد برای تصویربرداری از بافت سینه است. همچنین این روش می‌تواند بافت نرم بدن را به خوبی و با دقت بالایی نمایش دهد. در ماموگرافی یا تصویربرداری با اشعه ایکس این میزان دقت امکان‌پذیر نیست. سونوگرافی سینه تصاویر را به صورت لحظه‌ای در اختیار پزشک قرار می‌دهد و به همین دلیل برای انجام نمونه‌برداری بسیار کمک‌کننده است.

سونوگرافی سینه چگونه انجام می‌شود؟

برای انجام سونوگرافی سینه، بیمار بر روی تخت دراز می‌کشد. سطح سینه به ژل سونوگرافی آغشته می‌شود. سپس پروب سونوگرافی بر روی سطح سینه قرار می‌گیرد و تصویربرداری انجام می‌شود. در سونوگرافی سینه، امواج صوتی از طریق پروب سونوگرافی وارد بدن می‌شود. امواج با برخورد به اندام از آن عبور می‌کنند یا بازمی‌گردند. امواج بازگشتی توسط پروب دریافت شده و تبدیل به سیگنال الکتریکی می‌شود. در نهایت تصویر به صورت لحظه‌ای (Real-time) بر روی صفحه مانیتور قابل مشاهده است.

آمادگی قبل از سونوگرافی سینه

1. در طی انجام سونوگرافی سینه، رادیولوژیست زیر بغل های بیمار را نیز بررسی می کند، در نتیجه بهتر است قبل از مراجعه دوش بگیرید .
2. برای شروع سونوگرافی سینه لازم است تا پستان ها کاملاً برهنه باشند و پوششی نداشته باشند.
3. قبل از انجام سونوگرافی، پزشک خود را از سابقه اعمال جراحی خود مطلع نمایید.
4. زخم های باز با انجام سونوگرافی مغایرت دارند؛ زیرا ژل سونوگرافی موجب تحریک زخم یا آلودگی بیشتر آن می شود.

عوارض سونوگرافی سینه

از آنجایی که سونوگرافی سینه به استفاده از پرتو نیازی ندارد، هیچگونه خطری را به همراه ندارد.