رابطه سرطان با تغذیه

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

در مورد ارتباط تغذیه با سرطان مطالب بسیار متنوع و گاه متناقضی به گوش می رسید. یعنی مطالب از طریق صدا و سیما به بعضی از طریق اینرنت و بعضی هم از طریق همسایه و افراد فامیل مطرح میشوند. این مطالب ممکن است ناشی از یک تحقیق و پژوهش یا تجارب شخصی یا آداب و رسوم فرهنگی و یا خرافات باشد. از نظر علمی و اخلاق پزشکی، اعضای تیم درمان فقط اجازه دارند مطالب علمی مورد تأیید و آزموده شده را به عنوان راهکار به بیماران ارائه نمایند.

رعایت این نکته اخلاقی برای همه افراد جامعه الزامی است و نباید با بیان مطالبی که صحت آنها با پژوهشهای دقیق علمی اثبات نشده است، بیمار را ناخواسته مضطرب و احیاناً گمراه نمود. مطالبی که در ادامه عنوان می شود؛ از آخرین منابع راهنمای تغذیه که توسط انجمن سرطان آمریکا ارائه شده است اقتباس گردیده است.

آنتی اکسیدان ها

آنتی اکسیدان ها ترکیبات خاص موجود در مواد غذایی هستند که بدن از آنها برای محافظت در برابر آسیب بافتی، استفاده می کند. از آنجا که چنین آسیبهایی با افزایش خطر ابتلاء به سرطان مرتبط است، بعضی آنتی اکسیدان ها میتوانند به محافظت در مقابل سرطان کمک کنند. آنتی اکسیدان ها شامل ویتامین سی (C)، ویتامین ای (E)، کاروتنوئیدها (مانند بتاکاروتن و ویتامین A) و بسیاری موارد دیگر به نام فیتوکمیکال ها هستند.

افرادی که سبزیجات و میوه بیشتری میخورند (که منابع غنی از آنتی اکسیدان ها هستند) خطر کمتری برای ابتلا به برخی سرطان ها دارند. اما این لزوماً به این معنا نیست که آنتی اکسیدان ها مسئول این امر هستند، چرا که میوه و سبزیجات شامل ترکیبات بسیار دیگری نیز می باشند. مطالعات متعدد در مورد مکمل های آنتی اکسیدانی که بصورت قرص یا سایر ترکیبات دارویی معرفی میشود، اثبات نکرده اند که این ترکیبات میتواند خطر سرطان را کاهش دهند. به منظور کاهش ابتلا به سرطان، بهترین توصیه در حال حاضر این است که به جای استفاده از مکمل های دارویی، آنتی اکسیدان ها را از طریق منابع غذایی به ویژه میوه و سبزیجات به دست آوریم.

بتاکاروتن

بتاکاروتن متعلق به گروهی از آنتی اکسیدان ها، به نام کاروتنوئیدها است که باعث ایجاد رنگ نارنجی پررنگ در برخی گیاهان از جمله سبزیجات و میوه ها میشود. بتاکاروتن در بدن به ویتامین آ تبدیل میشود که به نظر میرسد به پیشگیری از سرطان کمک می نماید. از آنجا که خوردن میوه ها و سبزیجات با کاهش خطر ابتلاء به سرطان مرتبط است، به نظر میرسد که مصرف مقادیر زیاد مکمل بتاکاروتن به صورت قرص یا سایر ترکیبات دارویی میتواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد، اما مطالعات نشان داد که چنین نیست. خوردن میوه ها و سبزیجاتی که حاوی بتاکاروتن هستند ممکن است مفید باشد، اما از مصرف مکمل های بتاکاروتن به شکل قرص یا ترکیبات دارویی به میزان زیاد، خصوصاً در افراد سیگاری، بایستی پرهیز کرد.

کلسیم

هر چند غذاهای غنی از کلسیم میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ کمک کنند و مکمل های کلسیم تا حدی موجب کاهش عود پولیپ روده بزرگ میشود، اما مصرف زیاد کلسیم، خواه از طریق مکمل ها یا مواد غذایی، با افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات مرتبط است. از آنجا که زنان در معرض خطر سرطان پروستات نیستند و در معرض پوکی استخوان بیشتری می باشند، باید تلاش کنند، مقادیر توصیه شده کلسیم را به طور عمده از طریق منابع غذایی تأمین نمایند.

میزان کلسیم توصیه شده 1000 میلی گرم روزانه برای سنین 19 تا 50 سال و 1200 میلی گرم روزانه برای افراد بالاتر از 50 سال میباشد. محصولات لبنی منابع عالی کلسیم هستند، برخی سبزیجات برگدار سبز نیز از منابع خوب کلسیم محسوب میشود. اگر کلسیم مورد نیاز از محصولات لبنی تأمین شود، بایستی مواد لبنی بدون چربی یا کم چرب انتخاب گردد.