رادیولوژی ترانزیت روده باریک

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

آزمایش ترانزیت روده ، نوعی آزمون رادیوگرافی است که مدت زمان لازم برای عبور غذا از دستگاه گوارش را اندازه گیری می کند. روش متداول انجام این آزمون از طریق دهان (مصرف ماده خوراکی) است که بیشتر اوقات پس از آزمایش معده و اثنی عشر انجام می شود .

غذا بعد از جویدن و بلعیدن ، وارد معده می شود ، جایی که با آنزیم های اسیدی مخلوط و هضم می شود. سپس بعد از خارج شدن از معده ، از طریق روده کوچک فشرده می شود و مواد مغذی آن برای استفاده در بدن جذب می شود. در مرحله بعد غذا به روده بزرگ می رود و آب آن جذب می شود. هر آنچه توسط روده هضم و جذب نشده است با باکتری ها و سایر مواد زائد ترکیب شده و به مدفوع تبدیل می شود. مدفوع از طریق مقعد از بدن دفع می شود. مجموع زمانی که غذا از دهان و بوسیله دستگاه گوارش به مقعد می رود ، زمان ترنزیت غذا در روده است. گاهی اوقات نیز، فقط زمانی که غذا برای عبور از روده بزرگ طی می کند اندازه گیری می شود. این زمان ، ترانزیت کولون نامیده می شود.

زمان انتقال روده به نوع غذاهایی که خورده ایم و مقدار نوشیدنی که مصرف کرده ایم بستگی دارد. به عنوان مثال ، افرادی که مقدار زیادی میوه ، سبزیجات و غلات کامل می خورند نسبت به افرادی که بیشتر قند و نشاسته مصرف میکنند ، ترانزیت روده طولانی تری دارند.
برای انجام گرافی رنگی روده کوچک ، یک یا چند کپسول ژل حاوی ماده حاجب (معمولا باریم سولفات ) به شخص داده میشود تا آنرا ببلعید. این کپسول ها در تصاویر گرفته شده تحت اثر اشعه X ، مانند لکه های سفید یا حلقه به نظر می رسند.

چه زمانی آزمایش ترانزیت روده باریک لازم می شود؟

اگر چند ساعت بعد از خوردن غذا دچار درد شکم شوید، به طور مکرر اسهال داشته باشید، خونریزی از مقعد داشته باشید، کاهش وزن داشته باشید، دارای تعریق شبانه باشید و یا دچار تب عود کننده باشید، ممکن است دچار یکی از بیماری های روده شده باشید. دومورد از شایعترین این بیماری ها بیماری کورون و سندرم روده تحریک پذیر میباشد.

بیماری کورون

• از آنجایی که علائم بیماری کرون شبیه سایر بیماری های روده است، تشخیص آن بسیار مشکل است.
• کورون یک بیماری مزمن است که موجب التهاب روده می شود.
• این بیماری بیشتر در قسمت پایینی روده کوچک (ایلئوم) و روده بزرگ (کولون) تاثیر دارد، اما می تواند هر جایی از لوله گوارش، از دهان تا مقعد را نیز مبتلا کند.
• این التهاب در تمام دیواره روده قرار دارد و موجب درد شکم، اسهال، تب و کاهش وزن می شود.
• بیماری کرون ربطی به استرس ندارد.

علت بروز کورون

• سیستم ایمنی این بیماران، دارای واکنش زیادی نسبت به مواد و باکتری های موجود در روده است.
• هنگامی که گلبول های سفید خون به دیواره روده حمله کنند، التهاب سمی را می سازند که موجب ورم مزمن روده و زخم شدن آن می شوند.
• اگر بستگان درجه اول شما دچار این بیماری باشند، احتمال مبتلا شدن شما به این بیماری زیاد است.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

سندرم روده تحریک پذیر یک اختلال شایع دستگاه گوارش است که می تواند بالا و پایین دستگاه گوارش را درگیر کند. زنان ۲ تا سه برابر مردان به این بیماری دچار می شوند.

علت بروز IBS

• به نظر می رسد، رشد بیش از حد باکتری ها در روده باریک و روده بزرگ علت این بیماری باشد.
• در بیماران مبتلا به IBS، تولید گاز در روده بزرگ باعث می شود، روده بزرگ بیش از حد فعال شود.
• دارو های خاص و غذا ها (شکلات، غذا های چرب، لبنیات و حبوبات و الکل) باعث بدتر شدن علائم این بیماری می گردند.
• زنان مبتلا به IBS، ممکن است علائم بیماری را در طول دوره قاعدگی خود داشته باشند و این نشان می دهد که هورمون های جنسی می توانند بر IBS اثر بگذارند.
• بیشترین علت IBS به نظر می رسد که عفونت مزمن باکتری هایی که در روده زندگی می کنند، باشد.
• با وجود عفونت، اعصاب تخریب می شوند و یبوست رخ می دهد.

در هر یک از موارد گفته شده با مراجعه به پزشک ، ممکن است برای تشخیص دقیق بیماری نیاز به انجام آزمایشات محتلفی باشد که احتمالا گرافی روده باریک (small bowel) یکی از این موارد خواهد بود.

قبل از گرافی روده کوچک چه نکاتی باید رعایت شود؟

• چنانچه بیمار در طی هفته اخیر عکس رنگی و یا سیتی اسکن با ماده حاجب انجام داده باشد باید حتما به رادیولوژیست اطلاع دهد.
• بیمار حدود 10-8 ساعت قبل از عکسبرداری باید ناشتا باشد. (در زمان ناشتایی از آشامیدن آب، جویدن آدامس و استعمال دخانیات نیز خودداری فرمایید. مصرف داروهای ضروری با مقدار کمی آب، مانعی ندارد)
• این آزمون در خانمهای باردار و بیمارانی که ناشتا نباشند انجام نمیگردد.
• شب قبل از انجام رادیوگرافی، برای وعده شام، سوپ سبک میل نمایید.
• در پایان عکسبرداری برای جلوگیری از یبوست باید مایعات فراوان میل گردد.
• این آزمون بطور متوسط 5-4 ساعت بطول می انجامد