سرطان (تومور) آلت تناسلی مردان (پنیس)

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

در سرطان آلت تناسلی مرد ، سلول های سرطانی به صورت غیرعادی رشد کرده و چندین علائم غیرطبیعی را ایجاد می کنند. سرطان در ابتدا از لایه های سطحی شروع می شود و به قسمت عمیق بافت انتشار می یابد. سرطان آلت تناسلی مرد، یک بیماری بسیار نادر است و اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، به خوبی قابل درمان است.

سرطان ممکن است سرانجام به مناطق دیگر بدن، از جمله غدد، سایر اندام ها و غدد لنفاوی انتشار یابد. انجمن سرطان آمریكا تخمین می زند كه هرساله تقریباً 2300 مورد سرطان آلت تناسلی در ایالات متحده تشخیص داده می شود.

انواع سرطان آلت تناسلی مرد

انواع مختلف سرطان آلت تناسلی مرد، عبارت اند از:

• سارکوم: سارکوم نوعی سرطان است که در عضلات، بافت چربی ورگه ای خونی ایجاد می شود.
• ملانوم: ملانوم نوعی سرطان است که در سلول هایی به نام ملانوسیت آغاز می شود. این سلول ها منجر به رنگ قهوه ای پوست خواهند شد.
• کارسینومای سلول سنگفرشی: سرطان سلول سنگفرشی در بیشتر موارد سرطان آلت تناسلی نقش دارد و از سطح پوست ختنه گاه شروع می شود. در بعضی از بیماران، ین سرطان از سطح داخلی پوست ختنه گاه نیز شروع می شود و توانایی انتشار به سایر قسمت های آلت تناسلی مرد را دارد.
• کارسینوم سلول بازال: کارسینوم سلول بازال از درون لایه داخلی پوست شروع می شود. این سرطان به صورت تدریج آغاز می شود، اما به سایر نقاط بدن انتشار نمی یابد.

علل سرطان آلت تناسلی مرد

برخی از شایع ترین علت های سرطان آلت تناسلی مرد، عبارت اند از:

• بهداشت شخصی ضعیف: ماده ای به نام smegma، مایعی غلیظ است که در زیر پوست ختنه جمع می شود. در مردانی که ختنه نشده اند؛ احتمال تجمع اسمگما در محل پوست ختنه گاه وجود دارد. در این وضعیت اگر محل ختنه گاه به درستی تمیز نشود، اسمگما به عنوان یک ماده پنیر جمع می شود و می تواند به رشد سرطان کمک کند.
• پسوریازیس: پسوریازیس نوعی بیماری است که می تواند به شدت روی پوست تأثیر بگذارد. سابقه ابتلا به بیماری پسوریازیس و درمان با داروهایی مانند پسورالن می تواند در بروز سرطان آلت تناسلی مؤثر باشد.
• اشعه ماوراءبنفش: قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش به آلت تناسلی مرد می تواند احتمال ابتلا به سرطان آلت تناسلی را افزایش دهد.
• علائم و نشانه های سرطان آلت تناسلی مرد

سرطان آلت تناسلی می تواند منجر به بروز برخی علائم شود. اولین علامت قابل توجه سرطان آلت تناسلی به طور معمول یک توده یا زخم در آلت تناسلی مرد است. ممکن است شبیه یک برآمدگی کوچک، ناچیز یا زخم بزرگ و آلوده باشد. مشهودترین تغییر در نوک آلت تناسلی مرد دیده می شود. تغییر رنگ پوست، در بعضی از مردان نیز در پوست ختنه گاه دیده می شود.
علائم و نشانه های قابل توجه دیگر این سرطان، عبارت اند از:

• تشکیل یک توده
• خونریزی از ضایعه
• ترشح چرک مانند
• درد آلت تناسلی مرد
• افزایش ضخامت پوست
• تشکیل برجستگی یا پوسته
• بثورات مخملی و مایل به قرمز

بعضی از بیماران ممکن است درد در ناحیه برآمدگی یا ضایعه در پوست ختنه گاه را تجربه کنند؛ درحالی که بیماران دیگر اصلاً درد ندارند. از طرفی هم ممکن است بیمار در نوک آلت تناسلی خود التهاب را تجربه کند. در برخی از بیماران، در ناحیه کشاله ران، توده همراه با بزرگ شدن غدد لنفاوی دیده می شود. گره های لنفاوی ممکن است زیر سطح پوست صاف باشند. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که همه گره های لنفاوی بزرگ شده، نشان دهنده ی سرطان نیستند. ممکن است به دلیل عفونت در آلت تناسلی مرد رخ دهد.

عوامل خطر سرطان آلت تناسلی مرد

مردانی که ختنه نمی شوند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان آلت تناسلی قرار دارند. این ممکن است به دلیل مردان ختنه نشده در معرض خطر سایر بیماری ها، از جمله فیموز یا تنگی غلاف و به Smegma هستند که بر آلت تناسلی تأثیر می گذارند. فیموز بیماری است که در آن پوست ختنه گاه سفت و جمع می شود. مردان مبتلا به فیموز در معرض خطر ابتلا به اسمگما هستند. Smegma ماده ای است که هنگام جمع شدن سلول های پوستی مرده، رطوبت و روغن در زیر پوست ختنه گاه تشکیل می شود. همچنین ممکن است وقتی مردان ختنه نشده نتوانند ناحیه زیر پوست ختنه گاه را به درستی تمیز کنند، ایجاد شود.

عوامل خطر مختلف مرتبط با سرطان آلت تناسلی مرد، عبارت اند از:

• سن: مردان با بیش از 60 سال سن، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان آلت قرار دارند.
• مصرف سیگار: سیگار کشیدن می تواند عملکرد جنسی را کاهش دهد و حتی ممکن است منجر به بروز طیف وسیعی از بیماری های مختلف شود. علاوه بر آن، خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی در این بیماران افزایش می یابد.
• عفونت های مقاربتی: عفونت های منتقله از راه مقاربتی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی و ویروس نقص ایمنی انسانی می تواند به عنوان یک عامل خطر برای سرطان آلت تناسلی نقش داشته باشد.

تشخیص سرطان آلت تناسلی

تشخیص سرطان آلت تناسلی مرد، نیاز به معاینه فیزیکی آلت تناسلی بیمار توسط پزشک دارد. تغییرات رنگ و توده ها در قسمت آلت تناسلی می توانند در تشخیص سرطان مؤثر باشد؛ اما پزشک باید برای تشخیص دقیق، سابقه پزشکی بیمار را بررسی کند. سایر روش های تشخیصی برای شناسایی سرطان آلت تناسلی مردانه، عبارت اند از:

در نمونه برداری، قسمت کوچکی از بافت آلت تناسلی بیمار برداشته می شود. اگر نتایج بیوپسی علائمی از سرطان را نشان دهد، ممکن است پزشک سیستوسکوپی را انجام دهد تا ببیند آیا سرطان انتشاریافته است یا خیر. سیستوسکوپی شامل استفاده از ابزاری به نام سیستوسکوپ است. سیستوسکوپ یک لوله نازک با یک دوربین کوچک و در انتها نور است. در طی سیستوسکوپی، پزشک به آرامی سیستوسکوپ را در دهانه آلت تناسلی قرار می دهد. با این کار پزشک می تواند نواحی مختلف آلت تناسلی مرد و ساختارهای اطراف آن را مشاهده و تعیین کند که آیا سرطان انتشاریافته است یا خیر. در برخی موارد، گاهی اوقات MRI از آلت تناسلی مرد انجام می شود تا اطمینان حاصل شود که سرطان به بافت های عمیق آلت تناسلی نفوذ نکرده است. پزشک برای دیدن محل و اندازه تومور، عکس برداری با اشعه ایکس، سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI را توصیه می کند.

مراحل سرطان آلت تناسلی مرد

مراحل سرطان آلت تناسلی در تعیین میزان شیوع سرطان مؤثر هستند و عبارت اند از:

• مرحله 0: در این مرحله، سرطان فقط در لایه سطحی پوست دیده می شود. اما سرطان به سایر قسمت های بدن منتشر نمی شود.
• مرحله 1: در مرحله 1، سرطان به بافت همبند انتشاریافته است و لایه ها درست در زیرپوست قرار دارند. در این مرحله نیز سرطان به سایر قسمت های بدن منتشر نمی شود.
• مرحله 2: در مرحله 2، سرطان به رگ های خونی یا غدد لنفاوی انتشار پیداکرده و بافت همبند به شدت از بین می رود.
• مرحله 3A: در این مرحله، سرطان به مجرای ادرار منتشر می شود و یک یا دو غدد لنفاوی را درگیر می کند. در این مرحله سرطان به سایر اندام ها سرایت نمی کند.
• مرحله 3B: در این مرحله سرطان گره های لنفاوی را درگیر کرده و بافت های نعوظ آلت تناسلی مرد را تحت تأثیر قرار می دهد. تفاوت عمده بین مرحله 3 A و 3B، درگیری چندین گره لنفاوی در 3B است.
• مرحله 4: این مرحله، شدیدترین و پیچیده ترین مرحله در سرطان آلت تناسلی است که درگیری سرطان در کیسه بیضه، پروستات و استخوان شرمگاهی مشاهده می شود.

درمان سرطان آلت تناسلی

درمان سرطان آلت تناسلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دارو: استفاده موضعی از دارو به صورت کرم برای بیمار مفید خواهد بود.
• لیزر: از لیزر می توان برای تخریب بافت های سرطانی استفاده کرد.
• کرایوتراپی: کرایوتراپی روشی است که در آن سلول های سرطانی با استفاده از محصولات یا وسایل بسیار سرد شده از بین می رود.
• Mohs Surgery: جراحی است در آن لایه آسیب دیده آلت تناسلی برداشته می شود. علاوه بر آن، برخی روش های جراحی برای از بین بردن غدد لنفاوی وجود دارند.
• پنکتومی: نوعی عمل جراحی است که در آن قسمتی از آلت تناسلی بیمار کامل برداشته می شود.
• شیمی درمانی
• پرتودرمانی

در شرایطی که سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، احتمال بهبودی کامل وجود دارد؛ اما در شرایطی که سرطان به غدد لنفاوی یا غدد دیگر بدن سرایت نكرده باشد، میزان بقای بیماران در حدود 85 درصد تخمین زده می شود. پس از رسیدن سرطان به اندام های حیاتی، بقا به 59 درصد کاهش می یابد. گزارش ها حاکی از آن است که متوسط عمر بیماران مبتلا به سرطان آلت تناسلی مرد حدود 5 سال است.

پیشگیری از سرطان آلت تناسلی

ختنه بهترین روش برای پیشگیری از سرطان آلت تناسلی مرد است. همچنین ختنه فرصتی را برای تمیز و سالم نگه داشتن آلت تناسلی مرد فراهم می کند. اگر بیمار از بیماری هایی مانند فیموز رنج می برد، پس باید تمرینات خاصی را انجام دهد که برای شل شدن پوست ختنه گاه مفید هستند. علاوه بر آن، مردان باید رابطه جنسی محافظت شده ای داشته باشند. استفاده از کاندوم برای پیشگیری از بیماری های مقاربتی مانند ایدز توصیه می شود.