رژیم کتوژنیک و عوارض آن

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

خطرات استفاده از رژیم کتوژنیک Dangers of Going Ketoمعمولا در افرادی که از این رژیم استفاده می نمایند مورد توجه قرار نمیگیرد.

برنامه کم کربوهیدرات و پرچرب گاهی اوقات در خصوص کاهش وزن سریع موفقیت آمیز است ، اما متخصصان تغذیه نگران عوارض و پیامدهای آن به روی بدن هستند.

رژیم کتوژنیک که همچنین به عنوان “رژیم کتو” شناخته می شود اخیرا در برنامه های کاهش وزن توسط افراد مشهوری در جامعه مورد استفاد و تبلیغ قرار گرفته است .

این رژیم غذایی شامل کاهش کربوهیدرات ها ، به میزان 50 گرم در روز یا کمتر ، برای کمک به بدن در رسیدن به حالت کتوز است که در آن بدن مجبور است چربی (و نه قند) را برای تأمین انرژی بسوزاند.

پزشکان بر این باورند که رژیم کتو می تواند در درمان بیماری صرع مفید باشد. اینکه دلیل این امر چیست هنوز مشخص نیست ، اما به نظر می رسد روند کتوژنیک باعث کاهش دفعات تشنج می شود.

مطالعات آزمایشگاهی نیز حاکی از آن است که این رژیم غذایی همچنین دارای مزایای ضد پیری ، ضد التهاب و مبارزه با سرطان است.
اما به عنوان یک برنامه کلی کاهش وزن ، استفاده از رژیم کتو بحث برانگیز است. برخی از متخصصان تغذیه با اشاره به عوارض جانبی ناخوشایند ،خطرات استفاده از رژیم کتوژنیک ، خطرات بهداشتی و ماهیت ناپایدار این رژیم غذایی ، در مورد استفاده از آن هشدار می دهند.

حتی بسیاری از طرفداران رژیم کتو اعتراف می کنند ، اگر رژیم غذایی “به روش صحیح” انجام نشود ، می تواند برعکس یک رژیم سالم عمل نماید.

عوارض رژیم کتو

“آنفولانزای کتو”

متخصصان تغذیه بر این باورند که برخی از افراد در هنگام شروع استفاده از این رژیم غذایی احساس بیماری می کنند.
گاهی اوقات ممکن است استفراغ ، ناراحتی دستگاه گوارش ، خستگی زیاد و بی حالی وجود در فرد مشاهده گردد. به این حالت به اصطلاح آنفولانزای کتو گفته می شود که معمولاً پس از چند روز از بین می رود.

تخمین زده شده است که حدود 25٪ از افرادی که رژیم کتو را تجربه می کنند ، این علائم را تجربه می نمایند ، که خستگی شایع ترین آنها است.
این اتفاق به دلیل کاهش قند بدن است تا اینکه بدن به سراغ استفاده از چربی ها برود .این انتقال از مصرف قند به مصرف چربی به تنهایی کافی است تا بدن فرد برای چند روز احساس خستگی کند.

خطرات استفاده از رژیم کتوژنیک و اسهال

اگر در حالی که رژیم کتوژنیک دارید بیشتر از حالت عادی به دستشویی می روید ، تنها یک جستجوی سریع در اینترنت به شما نشان می دهد که در این مورد تنها نیستید. این مشکل می تواند از زمان تغییر سبک زندگی با چربی بیشتر وکربوهیدرات کمتر اتفاق افتد.
این مشکل ممکن است به دلیل مشکلات کیسه صفرا عضوی که صفرا را برای کمک به تجزیه چربی در رژیم غذایی تولید می کند بوجود آید .

کاهش فعالیت های ورزشی

برخی از ورزشکاران نه تنها برای کاهش وزن بلکه برای بهبود عملکرد در ورزش خود ، از رژیم کتوژنیک استفاده می کنند.
اما تعدادی از متخصصان با این عقیده موافق نیستند . باور این مسئله که بهه عنوان مثال دوچرخه سواران ابراز می کنند که با رژیم کتو سریعتر و بهتر فعالیت می کنند کمی مشکل است .

در مطالعه اخیر در مجله پزشکی ورزشی و تناسب اندام ، محققان دریافتند که شرکت کنندگان در مسابقات دوچرخه سواری و دویدن با شدت بالا ، بعد از چهار روز استفاده از رژیم کتوژنیک عملکرد بدی در مقایسه با کسانی که چهار روز را در یک رژیم پر کربوهیدرات قرار داشتند، ارائه نمودند . محققان بر این باورند که بدن در حالت کتوزی حالت اسیدی تری دارد ، که ممکن است توانایی عملکرد در فعالیت های بدنی شدید را محدود سازد.

کتواسیدوز و خطرات استفاده از رژیم کتوژنیک

دانشمندان بر این باروند که اگر دیابت نوع 1 یا 2 دارید ، نباید از رژیم کتو را استفاده نمایید ، مگر اینکه از پزشک متخصص اجازه قطعی داشته باشید.
رژیم كتوز در واقع می تواند برای افرادی كه دچار هایپرگلیسمی هستند مفید باشد ، اما باید بسیار مراقب قند خون بیمار باشید و چندین بار در روز سطح گلوكز خود را كنترل كنید.

دلیل آن این است که ، برای افراد دیابتی ، کتوز می تواند یک مشکل خطرناک به نام کتواسیدوز ایجاد کند. این شرایط زمانی اتفاق می افتد که بدن مقدار زیادی کتون اسیدهایی که به عنوان محصول جانبی چربی سوزی تولید می شوند ذخیره کرده و خون بیمار بیش از حد اسیدی شود که این شرایط می تواند به کبد ، کلیه ها و مغز آسیب برساند. این عارضه اگر به سرعت درمان نشود ، می تواند کشنده باشد.

کتواسیدوز در تعدادی از افراد سالم و فاقد دیابت که رژیم های کم کربوهیدرات را دنبال می کردند نیز گزارش شده است ، اگرچه این عارضه نادر است.
علائم کتواسیدوز شامل خشکی دهان ، تکرر ادرار ، حالت تهوع ، بوی بد دهان و مشکلات تنفسی است. اگر هنگام رعایت رژیم کتو این موارد را تجربه کردید ، فوراً با پزشک مشورت کنید.

بازیابی وزن از خطرات استفاده از رژیم کتوژنیک

از آنجا که رژیم کتو بسیار محدودکننده است ، متخصصان تغذیه بر این باورند که این رژیم یک برنامه مناسب غذایی برای پیروی طولانی مدت نیست.
تعدادی از متخصصان باور دارند که بهتر است این رژیم 30 تا 90 روز انجام شود و به دنبال آن یک برنامه غذایی پایدارتر استفاده گردد.
اما مشکل اینجا است که بیشتر افراد به محض بازگشت به رژیم غذایی پایدار تر ، وزن زیادی را که از دست داده اند دوباره بدست می آورندو دچار اضافه وزن می شوند .
البته این مشکل در مورد هر نوع رژیم غذایی وجود دارد ، اما به نظر می رسد در کتوز بسیار شایع تر باشد.

این نوع نوسانات وزنی می تواند منجر به بی نظمی در خوردن شود ، یا می تواند کیفیت غذا خوردن را بدتر سازد.
بهتر است افرادی که دچار عادت های تغذیه نادرست یا پرخوری هستند پیش از استفاده از هر نوع رژیم غذایی با یک مربی شیوه زندگی یا یك مشاور حرفه ای در مورد علت ریشه ای این رفتار مشورت نمایند تا از تکرار این رفتار اجتناب ورزند و سپس به دنبال استفاده از رژیم های غذایی متناسب با این شرایط اقدام نمایند .

توده عضلانی کمتر ، کاهش متابولیسم

محققا بر این باورند که تغییرات وزن مربوط به کتو می تواند به دلیل از دست دادن توده عضلانی در فرد باشد به خصوص اگر شخصی بیش از حد پروتئین و چربی استفاده می نماید ممکن است وزن کم کند ، اما در واقع این کاهش وزند به معنای کاهش عضله زیادی در بدن او باشد . از آنجا که عضله کالری بیشتری از چربی می سوزاند ، بر متابولیسم شما تأثیر می گذارد.

اما وقتی فردی رژیم کتوژنیک را ترک می کند و مقدار زیادی از وزن اصلی خود را به دست می آورد ، غالباً به جای بازیابی عضلات از دست رفته و لاغر ، چربی بدن او بازیابی می شود.

افزایش خطر بیماری های قلبی و دیابت جزو خطرات استفاده از رژیم کتوژنیک:

اگر رژیم غذایی کتو درست انجام شود ، معمولا شامل سبزیجات زیاد و منابع پروتئین حیوانی بدون چربی است. به عبارت دیگر ، استفاده از این رژیم به معنای خوردن کره و بیکن زیاد نیست .

به همین دلیل است که بسیاری از متخصصان تغذیه نگران افرادی هستند که از رژیم کتوژنیک استفاده میکنند ، خصوصاً افرادی که بدون راهنمایی پزشک یا متخصص تغذیه آن را امتحان می کنند.

پزشکان می گویند که رژیم های غذایی پرچرب مانند این رژیم، ممکن است سطح کلسترول را افزایش دهند و برخی مطالعات نشان می دهد که رژیم کتو خطر ابتلا به دیابت را نیز افزایش می دهند. برخی حتی آن را “کابوس متخصصان قلب ” نامیده اند.

در یک مطالعه 25000 نفری که در کنگره انجمن قلب اروپا در مونیخ ارائه شد ، نشان داده شده است که افرادی که رژیم کم کربوهیدرات دارند ، بیشترین خطر مرگ ناشی از سرطان ، بیماری های قلبی عروقی و سایر علل را دارند.

در مطالعه دیگری که در نشریه Lancet منتشر شد ، همچنین نشان داد که افرادی که از رژیم های غذایی کم کربوهیدرات و پروتئین حیوانی زیاد استفاده می کنند (مانند رژیم کتو) در مقایسه با افرادی که به طور متوسط کربوهیدرات مصرف می کنند ، خطر مرگ زودرس را دارند (البته عکس این مسئله برای رژیم های کم کربوهیدرات که پروتئین های گیاهی را نسبت به گوشت و لبنیات انتخاب می کردند ، صادق بود).

بنابراین از هر نوع رژیم غذایی که استفاده می گردد داشتن تعادل در استفاده از مواد مغذی کلید اصلی حفظ سلامتی فرد می باشد.
اگر از یک رژیم غذایی متعادل استفاده نکنید سبب گسترش انواع بیماری ها در بدن خود خواهید شد .