تشخیص مشکلات گوارشی با سونوگرافی

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

سونوگرافی شکم نوعی تصویربرداری است که به بررسی اندام‌های بدن از جمله کبد، کیسه صفرا، طحال، پانکراس و کلیه‌ها می‌پردازد. در دستگاه سونوگرافی باعث می‌شود تصاویر اندام‌ها و ساختمان‌های داخل بدن دیده می‌شود. این دستگاه امواج با فرکانس بالا را در ساختارهای بدن منعکس می‌کند. یک کامپیوتر این امواج را دریافت و با استفاده از آن یک تصویر ایجاد می‌شود.

اگرچه سونوگرافی شکمی جهت بررسی موارد مختلفی انجام می‌شود؛ اما جهت شناسایی آنوریسم آئورت شکمی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. سونوگرافی از شکم می‌تواند جهت بررسی بیماری‌های دیگری که بر کلیه‌ها، کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده تأثیرگذار هستند، مورداستفاده قرار گیرد.

تشخیص مشکلات گوارشی با سونوگرافی

سونوگرافی می‌تواند از ساختار‌های بافت نرم بدن مانند کیسه صفرا، کبد، کلیه‌ها، لوزالمعده، مثانه و سایر ارگان‌ها و قسمت‌های بدن تصاویری ارائه بدهد. همچنین می‌ توان با کمک اولتراسوند، میزان جریان خون در عروق را جهت تشخیص انسداد ارزیابی کرد. موارد تشخیصی در سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش به شرح ذیل می‌باشد:

• کیست‌ها یا ضایعات غیرطبیعی در کبد، طحال یا لوزالمعده
• بزرگ شدن غیرطبیعی طحال
• سرطان کبد یا کبد چرب
• سنگ کیسه صفرا یا رسوبات در کیسه صفرا
• لخته خون
• پانکراتیت
• انسداد کلیه و سرطان
• سنگ کلیه
• ورم آپاندیس
• تومور

سونوگرافی شکمی جهت بررسی موارد مختلفی به درخواست پزشک معالج و یا به دلیل چکاب شخص انجام می‌شود؛ اما جهت شناسایی آنوریسم آئورت شکمی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنوریسم آئورت شکمی ضعیف، نقطه‌ای برآمده در آئورت شکمی می‌باشد. شریانی که از وسط شکم عبور کرده و تأمین‌کننده خون به نیمه پایین بدن می‌باشد. سونوگرافی شکم برای نشان دادن آنوریسم آئورت شکمی در افرادی توصیه می‌شود که بین سنین 65 تا 75 هستند و در حال حاضر و یا قبلاً سیگاری بوده‌اند.

علاوه بر این موارد، از سونوگرافی شکمی برای کمک به انجام برخی پروسه‌های خاص هم انجام می‌شود. برای مثال:

• در طول بیوپسی شکم، پزشک از سونوگرافی استفاده می‌کند تا ببیند برای برداشتن نمونه کوچکی از بافت، سرنگ را باید کجا قرار دهد.
• سونوگرافی به پزشک این امکان را می‌دهد که مایعات حاصل از آبسه یا کیست را خشک کند.
• پزشک می‌تواند برای بررسی جریان خون در شکم هم از سونوگرافی استفاده کند.
• سونوگرافی شکم ممکن است برای تشخیص علت هر نوع درد شکمی یا برآمدگی غیرمعمول در شکم توسط پزشک‌ تجویز شود.
• اندازه، شکل و ظاهر یک ارگان را می‌توان با سونوگرافی با دقت مشخص کرد که به تشخیص درست یک عارضه‌ی مرتبط کمک می‌کند. مثلاً با سونوگرافی می‌توان کبد را از جهت نشت چربی یا ضایعه بررسی کرد.

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی شکم و گوارش

اغلب آزمایش‌های سونوگرافی نیاز چندانی به آمادگی ندارند. هرچند در برخی موارد استثناهایی نیز وجود دارد. برای برخی از اسکن‌ها مانند اسکن کیسه صفرا، پزشک ممکن است از شما بخواهد برای مدتی قبل از آزمایش از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید.

نحوه انجام سونوگرافی شکم و گوارش

پزشک از شما می‌خواهد بر روی تخت دراز بکشید و دکمه‌های لباس خود را باز کنید. در برخی موارد نیز از شما تقاضا دارند تا لباس خود را با لباس کلینیک که لباسی مخصوص بوده تعویض نمایید. پس از آن مقداری ژل مخصوص که هیچ‌ گونه عوارض جانبی ندارد را بر روی بدن شما قرار می‌دهد. سپس با استفاده از دستگاه پروب، ژل را شروع به مالیدن بر روی شکم شما می‌کند. این ژل هیچ‌ گونه مشکل خاصی برای پوست شما ایجاد نمی‌کند. تصویری از اندام‌های شما با استفاده از دستگاه پروب بر روی مانیتور به نمایش درمی‌ آید.

مزایای سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش

سونوگرافی خوب در تهران بار ناحیه شکمی مزایای زیادی دارد:

1. سونوگرافی شکمی بدون درد است و به تزریق سرنگ نیاز ندارد.
2. در سونوگرافی، بیماران در معرض اشعه‌های خطرناک نیستند. همین باعث می‌شود که سونوگرافی نسبت به تکنیک‌هایی مثل اشعه ایکس و سی‌تی‌اسکن بی‌خطرتر باشد.
3. سونوگرافی از بافت‌های نرم تصویربرداری می‌کند درحالی‌که اشعه X قادر به انجام این کار نیست.
4. دسترسی به سونوگرافی آسان است و نسبت به سایر روش‌ها ارزان‌تر است.

عوارض سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش

اولتراسوند تشخیصی روشی ایمن و بدون خطر است که از امواج صوتی با قدرت کم استفاده می‌ کند و خطری ندارد.