همه چیز در مورد بلوک های عصبی انواع درد

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

درد یکی از تجربه‌های ناخوشایند و پیچیده‌ای است که می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. برای مدیریت این مشکل، روش‌های مختلفی وجود دارند که یکی از مؤثرترین آن‌ها، بلوک‌های عصبی هستند. بلوک‌های عصبی به عنوان یک تکنیک درمانی کم‌تهاجمی، توانسته‌اند در کاهش دردهای مزمن و شدید، به ویژه در مواردی که درمان‌های دارویی پاسخگو نبوده‌اند، نقش حیاتی ایفا کنند. این روش با هدف مسدود کردن سیگنال‌های درد از اعصاب به مغز، به تسکین درد و بهبود عملکرد بیمار کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف بلوک‌های عصبی و نحوه عملکرد آن‌ها در درمان انواع درد خواهیم پرداخت. همچنین، تاثیرات، مزایا و محدودیت‌های هر کدام از این تکنیک‌ها نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت تا به درک بهتری از این روش پیشرفته درمانی برسیم.

بلوک عصبی چیست؟

بلوک عصبی یا بلاک کردن عصب یک روش درمانی است که در آن اعصاب خاصی که مسئول انتقال درد هستند، مسدود می‌شوند. این تکنیک به کاهش دردهای مزمن و شدید کمک می‌کند و معمولاً در شرایطی مانند دردهای مفصلی، دیسک کمر، میگرن، و زونا استفاده می‌شود. بلوک عصبی می‌تواند به‌عنوان یک راهکار درمانی موقتی یا دائمی برای تسکین درد در نظر گرفته شود.

انواع بلوک های عصبی

مناطق مختلف درد به انواع مختلف بلوک عصبی نیاز دارند. در زیر تعدادی از بلوک های عصبی موجود و برخی از قسمت های بدن که در آن استفاده می شود آورده شده است.

1. بلوک های عصبی سه قلو (صورت)
2. بلوک عصبی چشمی (پلک و پوست سر)
3. بلوک عصبی فوق اربیتال (پیشانی)
4. بلوک عصب فک بالا (فک بالا)
5. بلوک عصبی اسفنوپالاتین (بینی و کام)
6. بلوک اپیدورال گردنی، اپیدورال قفسه سینه و اپیدورال کمری (گردن و پشت)
7. بلوک شبکه گردنی و بلوک پاراورتبرال گردنی (شانه و بالای گردن)
8. بلوک شبکه بازویی، بلوک آرنج و بلوک مچ (شانه/بازو/دست، آرنج و مچ)
9. بلوک ساب آراکنوئید و بلوک شبکه سلیاک (شکم و لگن)

سایر بلوک های عصبی

انواع دیگر بلوک های عصبی عبارتند از:

• بلوک عصب سمپاتیک: بلوک عصبی سمپاتیک بلوک عصبی سمپاتیکی است که برای تعیین آسیب به زنجیره عصبی سمپاتیک انجام می شود. این شبکه ای از اعصاب است که طول ستون فقرات را گسترش می دهد. این اعصاب برخی از عملکردهای غیرارادی بدن مانند باز کردن و باریک شدن عروق خونی را کنترل می کنند.
• بلوک گانگلیون ستاره ای: این یک نوع بلوک عصبی سمپاتیک است که برای تعیین آسیب به زنجیره عصب سمپاتیک تامین کننده سر، گردن، قفسه سینه یا بازوها و اینکه آیا منشأ درد در آن نواحی است انجام می شود. اگرچه بلوک گانگلیون ستاره ای عمدتاً به عنوان یک بلوک تشخیصی استفاده می شود، ممکن است بیش از مدت زمان بیهوشی باعث تسکین درد شود.
• بلوک مفصل فاست: همچنین به عنوان بلوک مفصل زیگاپوفیزیال شناخته می شود، بلوک مفصل فاست برای تعیین اینکه آیا مفصل فاست منبع درد است یا خیر انجام می شود. مفاصل فاست در پشت ستون فقرات قرار دارند، جایی که یک مهره کمی روی دیگری همپوشانی دارد. این مفاصل حرکت ستون فقرات را هدایت و محدود می کنند.

کاربرد انواع بلوک های عصبی

انواع مختلفی از بلوک های عصبی برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.

• بلوک های عصبی درمانی برای درمان شرایط دردناک استفاده می شود. چنین بلوک های عصبی حاوی بی حس کننده موضعی هستند که می توانند برای کنترل درد حاد استفاده شوند.
• بلوک های عصبی تشخیصی برای تعیین منابع درد استفاده می شوند. این بلوک ها معمولا حاوی یک بی حس کننده با مدت زمان تسکین مشخص هستند.
• بلوک های عصبی پیش آگهی، نتایج درمان های داده شده را پیش بینی می کنند. به عنوان مثال، یک بلوک عصبی ممکن است برای تعیین اینکه آیا درمان های دائمی تر (مانند جراحی) در درمان درد موفقیت آمیز هستند یا خیر، انجام شود.
• بلوک های عصبی پیشگیرانه برای جلوگیری از درد بعدی ناشی از روشی است که می تواند باعث ایجاد مشکلاتی از جمله درد اندام فانتوم شود.
• در برخی موارد می توان از بلوک های عصبی برای جلوگیری از جراحی استفاده کرد.

بلوک عصبی صورت

بلوک عصبی صورت یک روش مؤثر برای درمان دردهای صورت و فک است که معمولاً در شرایطی مانند درد ناشی از تنش یا مشکلات عصبی استفاده می‌شود. این روش با هدف مسدود کردن عصب‌های صورت انجام می‌شود و می‌تواند در کاهش دردهای ناشی از جراحی‌های دندانپزشکی، مشکلات عصبی صورت و دردهای مزمن کمک کند.

بلوک عصبی دیسک کمر

بلوک عصبی دیسک کمر یکی از روش‌های درمانی است که برای کاهش دردهای مزمن کمر، ناشی از دیسک‌های بین‌مهره‌ای انجام می‌شود. در این روش، از طریق تزریق ماده‌ای خاص به ناحیه اطراف عصب‌ها، فعالیت‌های دردناک کاهش می‌یابد. این درمان معمولاً برای افرادی است که از درمان‌های دیگر مانند دارو یا فیزیوتراپی نتیجه نگرفته‌اند.

بلوک عصبی میگرن

بلوک عصبی میگرن برای افرادی که از دردهای میگرنی مزمن رنج می‌برند، مؤثر است. در این روش، اعصاب خاصی که در ایجاد حملات میگرنی نقش دارند، مسدود می‌شوند تا از شدت و تعداد حملات کاسته شود. این درمان می‌تواند به‌طور موقت یا دائمی دردهای میگرنی را کاهش دهد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد.

بلوک عصبی زونا

بلوک عصبی زونا (هرپس زوستر) یکی از درمان‌های مؤثر برای تسکین دردهای ناشی از زونا است. این روش می‌تواند به کاهش درد شدید ناشی از این عفونت ویروسی کمک کند. بلوک عصبی زونا معمولاً در افرادی که از دردهای عصبی پس از زونا رنج می‌برند، انجام می‌شود.

بلوک عصبی بیضه

بلوک عصبی بیضه یک درمان ویژه برای کاهش دردهای بیضه است که می‌تواند در شرایطی همچون دردهای مزمن یا پس از جراحی مورد استفاده قرار گیرد. این روش به‌ویژه برای افرادی که از دردهای مزمن بیضه رنج می‌برند و داروهای مسکن تأثیرگذار نبوده‌اند، گزینه مناسبی است.

بلوک عصبی شکم

بلوک عصبی شکم برای درمان دردهای مزمن شکمی که به دلایل مختلف از جمله مشکلات گوارشی یا پس از جراحی‌های شکمی ایجاد می‌شود، به‌کار می‌رود. این روش می‌تواند در کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار مؤثر باشد و برای کسانی که از درمان‌های دیگر نتیجه نگرفته‌اند، پیشنهاد می‌شود.

مراقبت بعد از بلوک عصبی

مراقبت‌های بعد از بلوک عصبی برای اطمینان از اثربخشی درمان و کاهش خطر عوارض بسیار مهم است. در اینجا به برخی از مراقبت‌های کلیدی بعد از بلوک عصبی اشاره می‌کنیم:

1. استراحت: پس از انجام بلوک عصبی، باید از فعالیت‌های سنگین خودداری کرده و به بدن زمان بدهید تا بهبودی حاصل شود. استراحت کافی کمک می‌کند که تأثیر درمان بهتر باشد.
2. کنترل درد: ممکن است پزشک داروهای مسکن و ضدالتهاب برای کاهش درد تجویز کند. مصرف داروها طبق دستور پزشک بسیار اهمیت دارد.
3. مراجعه به پزشک: در صورتی که علائم جدیدی مانند تب، درد شدید، تورم غیرطبیعی یا مشکلات حرکتی مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
4. فیزیوتراپی: بسته به نوع بلوک عصبی و شرایط فرد، فیزیوتراپی می‌تواند بخشی از روند بهبودی باشد تا عملکرد ناحیه درمان‌شده بهتر شود.
5. پیگیری منظم: برای ارزیابی نتیجه درمان، پزشک ممکن است جلسات پیگیری را توصیه کند تا از پیشرفت روند بهبودی مطمئن شود.

عوارض بلوک عصبی

بلوک های عصبی خطرات و عوارض جانبی دارند. آنها عبارتند از:

• قند خون بالا
• راش
• خارش
• افزایش وزن
• انرژی اضافی
• درد در محل تزریق
• خون ریزی
• مرگ (در موارد نادر)

اگرچه بسیاری از انواع بلوک های عصبی وجود دارد، این درمان همیشه قابل استفاده نیست. اگر درد شما به درد یک یا گروه کوچکی از اعصاب مربوط نمی شود، بلوک های عصبی ممکن است برای شما مناسب نباشند. پزشک می تواند به شما توصیه کند که آیا این درمان برای شما مناسب است یا خیر.

هزینه بلوک عصبی در تهران

هزینه بلوک عصبی می‌تواند بسته به نوع درمان، محل درمان و تجهیزات مورد نیاز متفاوت باشد. معمولاً هزینه‌ها در بیمارستان‌ها یا کلینیک‌ها متفاوت است و بیمه‌ها نیز در برخی موارد هزینه‌ها را پوشش می‌دهند. بهتر است پیش از انجام درمان، از پزشک یا مرکز درمانی خود درباره هزینه‌ها و پوشش‌های بیمه‌ای اطلاعات دقیق بگیرید.