زگیل تناسلی یا زگیل مقاربتی یکی از شایع ترین بیماری های پوستی و عفونی است که در گروه بیماری های آمیزشی (STD) قرار می گیرد. این بیماری در اثر تماس مستقیم پوست با پوست فرد آلوده و از طریق برقراری روابط جنسی بین افراد منتقل می شود. از آنجایی که این بیماری به شدت سرایتی است، معمولاً با اولین تماس جنسی سریعاً به بدن فرد منتقل می گردد و به دنبال آن زائده هایی در اطراف ناحیه ی تناسلی و مقعد به وجود می آید. روشهای مختلفی برای درمان زگیل تناسلی موجود است که یکی از روش های قطعی جهت درمان انواع زگیل های تناسلی، درمان با روش کرایوتراپی می باشد. کرایو تراپی شیوه درمانی قطعی است که در آن ضایعات سطحی پوست از قبیل انواع زگیل های تناسلی و پوستی، مورد بررسی قرار گرفته و سپس نیتروژن مایع (در دمای ۱۹۶-) و یا دی اکسید کربن بر روی زگیل، اسپری شده و تحت انجماد قرار می گیرند.

دلایل ایجاد زگیل تناسلی

دلیل ایجاد این نوع زگیل ها ویروس پاپیلوما یا HPV است. این ویروس می تواند به شکل عفونت جنسی از طریق روابط جنسی منتقل شود. همه ویروس های پاپیلوما خطرناک نیستند و همه آنها هم ناحیه تناسلی را درگیر نمی کنند؛ اما بیش از نیمی از افرادی که روابط جنسی دارند، در طول دوره فعالیت جنسیشان این عفونت را تجربه می‏‎کنند. اچ ‎پی وی می تواند روی پوست ناحیه تناسلی وجود داشته باشد؛ اما لزوماً زگیل به وجود نیاورد یا چند ماه بعد آن را به وجود بیاورد. همین موضوع باعث می‎شود بسیاری از افراد مبتلا تا ماه ها یا حتی سال‎ها متوجه نشوند. بعضی از انواع ویروس می توانند به سلول‏های دهانه رحم برسند و در آن ناحیه باعث سرطان شوند؛ بنابراین پزشکان به تمام افرادی که روابط جنسی دارند پیشنهاد می کنند هر چند وقت یک بار چکاپ انجام دهند.

علائم زگیل تناسلی

به طور کلی، زگیل تناسلی هم مثل هر بیماری ویروسی دیگری در مرحله فعال، علائم خودش را نشان می دهد. بیشتر افراد مبتلا به اچ ‏پی وی علامتی ندارند و یا علائم خیلی خفیف دارند که معمولاً از آنها عبور می کنند. این علائم شامل درد، خونریزی خفیف، خارش و سوزش است و گاهی در صورت درمان نشدن، گسترده شدن زگیل ها تا جایی که با چشم دیده شوند. این علائم یعنی چند هفته تا چند ماه از رابطه جنسی بیماری‎زا گذشته است.

عوامل تأثیرگذار در ابتلا به زگیل تناسلی

• افرادی که از نظر جنسی فعال هستند و بیش از یک شریک جنسی دارند.
• افرادی که در رنج سنی ۱۲ تا ۳۵ سال قرار دارند.
• افرادی که تجربه ی تجاوز جنسی در زندگی خود داشته اند.
• افرادی که سیستم ایمنی بدنی آنها بسیار ضعیف است.
• مبتلایان به ایدز
• افرادی که نکات بهداشتی را رعایت نمی کنند.
• افرادی که به سایر بیماری های STD یا آمیزشی مبتلا هستند.
• نوزادانی که مادر آنها به ویروس HPV مبتلا است.

تشخیص زگیل تناسلی

اگر زگیل تناسلی قابل رؤیت باشد که با معاینه پوست ناحیه تناسلی و مقعد تشخیص داده میشود . در خانم های بالای 30 سال پزشک با انجام پاپ اسمیرسالیانه از دهانه رحم میتواند به بررسی تغییرات سلولی این ناحیه بپردازد. در خانم ها در صورت داشتن روابط جنسی متعدد و پر خطر میتوان پاپ اسمیر را نیز انجام داد.

راههای تشخیصی از طریق بررسی خون و یا ادرار برای نشان دادن عفونت فعال وجود ندارد و وجود آنتی بادی HPV در خون نشان میدهد فرد در دوره ای از زندگیش با ویروس مواجه شده و نشانه عفونت فعال با ویروس نیست . در صورتیکه ظاهر ضایعه پوستی مشکوک به سرطان باشد یا دچار خونریزی و عفونت مکرر شده و به درمان موضعی جواب ندهد میتوان بیوپسی پوستی از زگیل را جهت افتراق از سرطان پوست انجام داد. هیچ تست تشخیصی معتبری برای آقایان پس از رابطه جنسی پر خطر و در صورت عدم رویت زگیل پوستی وجود ندارد.

روشهای درمان زگیل تناسلی

درمان دارویی

در صورتی که زگیل بسیار کوچک باشد، پزشک ممکن است برای درمان زگیل تناسلی داروهای موضعی و پماد را تجویز نماید که برخی از آنها شامل موارد زیر باشد:

• اسید سالیسیلیک یا TCA: به علت ارزان بودن این محلول اسیدی، برخی افراد و حتی پزشکان برای درمان زگیل تناسلی این روش را پیشنهاد میکنند که فقط برای زگیل های بسیار کوچک ممکن است کاربرد داشته باشد؛ ولی عوارض آن بسیار زیاد بوده و مدت زمان درمان (در صورتی که موفق باشد) حدود 6 الی 8 هفته به طول می انجامد.
• پماد آلدارا یا ایمی کیمود بر روی سیستم ایمنی کار میکند و به صورت موضعی بر روی پوست مالیده میشود و برای درمان نوع خفیفی از سرطان پوست با نام کارسینوم نیز تجویز میگردد.
• پودوفیلاکس podofilox: این دارو به صورت محلول و یا ژل می باشد و فقط در بخش خارجی پوست مانند زگیل تناسلی و زگیل مقعدی استفاده می شود و به دلیل خاصیت اسیدی در بخش های داخلی و نواحی حساس مانند مانند لب و داخل دهان، واژن و مجرای تناسلی و واژن به هیچ عنوان نباید استفاده شود و فقط با نسخه پزشک میتوان تهیه کرد.

الکتروکوتر یا سوزاندن

یکی از روشهای قدیمی برای درمان زائده ها که از قدیم به کار گرفته می شده، الکتروکوتر یا سوزاندن زگیل ها می باشد. در این روش که جراحی معمولی می باشد، پزشک از جریان الکتریکی برای گرم کردن و از بین بردن بافت های غیر طبیعی روی پوست استفاده می کند. این روش بیشتر برای زائده های گوشتی نرم کاربرد دارد.

کرایوتراپی

یک روش درمانی خاص است که در آن ضایعات سطحی پوست، تحت انجماد قرار می گیرند. ممکن است انجماد مناسب ترین راه درمان برای انواع مختلفی از ضایعات پوستی باشد. دستگاه کرایو دارای مخزنی دو جداره و عایق شده است که مخزن این دستگاه حاوی ازت مایع یا نیتروژن مایع می باشد. ازت مایع درون این دستگاه سرمای شدیدی حدود 196- درجه سانتی گراد دارد. وقتی محتویات دستگاه کرایو روی ضایعه ی پوستی مورد نظر اسپری می شود درجه حرارت بافت ضایعه مورد نظر را به شدت و با سرعت بسیار زیادی کاهش می دهد که باعث انجماد و فریز شدن بافت مورد نظر و مرگ سلولی آن خواهد شد.

لیزر

در این روش با تابش اشعه لیزر co2 بافت زگیل را از بین می برند و معمولاً از آن برای زائده های بزرگ و با تعداد زیاد هم استفاده می شود. روش لیزر زگیل تناسلی معمولاً در مطب یا کلینیک، تحت بیحسی موضعی یا عمومی و در زمان کوتاهی انجام می شود و تنها روشی است که به عمق زائده ها نفوذ می کند و آنها را به صورت ریشه ای از بین می برد. به همین دلیل احتمال بازگشت و عود مجدد در این روش وجود نخواهد داشت.

جراحی زگیل تناسلی

یکی از روش هایی که پزشکان یا جراحان عمومی برای از بین بردن زگیل به کار میگیرند، جراحی می باشد. عمل جراحی اغلب برای زائده های روی پوست کاربرد داشته و اگر زگیل داخل واژن یا مقعد باشد، از لیزر برای از بین بردن آن استفاده می کنند. جراحی شامل روش سنتی بریدن به وسیله تیغ جراحی می باشد و قبل از آن محل عفونی به طور موضعی بیحس می شود. زخم ناشی از برداشتن زگیل ها بخیه زده می شوند.

خطرات زگیل تناسلی

ویروس اچ پی وی HPV علت اصلی سرطان در دهانه رحم است. همچنین این عفونت می تواند به تغییرات پیش سرطانی در سلول های دهانه رحم، به نام دیسپلازی، منجر شود. انواع دیگر اچ پی وی نیز ممکن است باعث ایجاد سرطان در ناحیه تناسلی زنانه (فرج) شوند. آنها همچنین می توانند سرطان آلت تناسلی و مقعد را نیز ایجاد کنند.

مراقبت قبل از کرایو زگیل تناسلی

قبل از درمان توجه کنید که محل درمان تمیز و عاری از هرگونه کرم های مختلف باشد. همچنین عدم استفاده از داروهای ضد انعقاد خون جهت بهبود عملکرد مناسب خواهد بود.

مراقبت بعد از کرایو زگیل تناسلی

• ناحیه تحت درمان را می توان یک تا دو بار در روز به آرامی شتسشو داد.
• ناحیه تحت درمان باید تمیز نگه داشته شود.
• در صورتی که ناحیه درمان در تماس با لباس قرار گیرد بهتر است پانسمان شود.
• از دستکاری کردن محل کرایوتراپی شده خودداری کنید.

موارد منع انجام کرایوتراپی

عدم تحمل سرما، سابقه کهیر سرد، کرایوگلوبینمی (نوعی ناهنجاری خونی)، سابقه ی سندرم رینود، هر بیماری که در آن سطح بالای کرایوگلوبولین وجود دارد (مثل کولیت اولسروز فعال، بیماری کلاژن واسکولار شدید و فعال).

حساسیت شناخته شده یا واکنش های ناخواسته مهم نسبت به کرایوتراپی، بیمارانی که احتمال هیپوپیگمانتاسیون را قبول نمی کنند، برخی بدخیمی ها (ملانوم و کارسینوم سلول های سنگفرشی)، ضایعاتی که در مناطق با خونرسانی ضعیف واقع شده اند و ضایعاتی که نیاز به بیوپسی برای تشخیص دارند.

هزینه کرایوتراپی زگیل تناسلی

هزینه لیزر زگیل تناسلی به عوامل گوناگونی وابسته است که در ادامه برخی از آنها را عنوان کرده ایم:

• تعداد زائده ها
• اندازه
• میزان پراکندگی
• محل زائده ها
• تخت یا برجسته بودن زگیل

عوارض کرایوتراپی

تاول های شدید، عفونت، خونریزی و یا تیره شدن پوست به عنوان سایر عوارض استفاده از این روش درمانی در بیماران مختلف دیده شده است.

---