تزریق استروئید اپیدورال (ESI) برای درمان و کاهش درد کمر و گردن

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

تزریق استروئید اپیدورال شامل یک عامل بیحس کننده و یک کورتیکواستروئید برای کاهش درد عصبی ناشی از فشردگی عصب نخاعی استفاده می شود. همچنین میتوان از این روش برای درمان درد گرفتگی عصب گردن به بازو (رادیکولوپاتی گردنی)، درد پشت به قفسه سینه (رادیکولوپاتی قفسه سینه)، یا کمر تا ساق (که به آن رادیکولوپاتی سیاتیک یا کمری گفته می شود) استفاده کرد. تزریق اپیدورال استروئید (ESI) اغلب همراه با یک برنامه جامع توان بخشی، مانند فیزیوتراپی یا ورزش و تمرین در منزل، برای کمک به بازیابی قدرت و عضلات اصلی برای جلوگیری از شکل گیری و رخ دادن درد در آینده توصیه می شود.

تزریق اپیدورال استروئید (ESI) از طریق یک سوزن پزشکی به ستون فقرات کمر فرد تزریق می شود. این تزریق به طور از پیش تعیین شده بین لایه های محافظ ستون فقرات و عناصر استخوانی قرار می گیرد تا خطر آسیب یا جراحت به آن ناحیه کاهش یابد. در بیمارانی که از این روش درمانی بهره مند می شوند، تسکین درد می تواند تقریباً بلافاصله بعد از تزریق ایجاد شود. بهبودی از طریق تزریق اپیدورال استروئید معمولاً سریع و بدون عارضه است.

مزایای تزریق استروئید اپیدورال (ESI)

• نیاز به مصرف مسکن و داروهای خوراکی را کاهش می دهد.
• هزینه کمتری نسبت به جراحی باز دارد.
• روشی آسان و سرپایی است.
• جایگزین جراحی باز می تواند باشد.
• نیاز به برش بافتهای بدن وجود ندارد.
• در درصد بالایی از افراد باعث بهبود علائم بصورت موقت و یا دائمی می شود.
• به درمانگر کمک می کند که با کنترل درد بیمار نتیجه بهتری از درمان بگیرد.
• التهاب را به سرعت کاهش می دهد و بیمار در عرض حداکثر چند روز تا چند هفته احساس رضایت دارد.
• تا سه بار در سال قابل تکرار است.

روشهای تزریق اپیدورال

پزشک از طریق راه‌های مختلفی می‌تواند به فضای اپیدورال در اطراف نخاع دسترسی داشته باشد، که شامل موارد زیر است:

• تزریق اپیدورال اینترلامینار: در این تزریق، سوزن از بین دو لامینا در ستون فقرات وارد فضای اپیدورال می‌شود. لامینا قسمت صاف ستون فقرات است که بخشی از هر مهره در ستون فقرات است. لامینا در ستون فقرات دیوار بیرونی کانال نخاعی را تشکیل می‌دهد و از کانال نخاعی محافظت می‌کند. پزشکان معمولا برای تسکین موقت درد در فتق دیسک کمر، تنگی نخاعی با یا بدون درد رادیکولار و کمردرد موضعی (محوری) از تزریق اپیدورال کمر اینترلامینار استفاده می‌کنند.
• تزریق اپیدورال ترانسفرمینال: در این روش، مسیر سوزن از طریق فرامینا است که از طریق آن ریشه‌های عصبی از ستون فقرات خارج می‌شوند. پزشکان معمولاً از تزریق اپیدورال ترانسفرمینال برای تسکین موقتی درد رادیکولار ناشی از فتق دیسک یا آسیب خاص به یک ریشه عصبی تکی استفاده می‌کنند.
• تزریق اپیدورال کودال: در این روش، مسیر سوزن از طریق هیاتوس ساکرال، دهانه‌ی پایینی کانال خاجی، است که به پایین‌ترین اعصاب نخاعی می‌رسد. ساکروم استخوان مثلثی شکلی است که بین استخوان‌های هیپ قرار دارد. پزشکان به منظور تسکین موقتی سندرم عمل جراحی شکست خورده، از تزریق اپیدورال کودال استفاده می‌کنند. تزریق اپیدورال کودال به طور کلی خطرات کمتری نسبت به تزریق اپیدورال اینترلامینار و تزریق اپیدورال ترانسفرمینال دارد.

مراحل تزریق اپیدورال

فرد روپوش مخصوص پوشیده و روی یک تخت راحت به شکم دراز می‌کشد و زیر شکم یک بالش قرار دارد. ممکن است پزشک از یک داروی آرامبخش و بی‌حسی استفاده کند. پزشک به منظور به حداقل رساندن خطر عفونت، ناحیه کمر که قرار است تزریق اپیدورال در آن انجام شود را تمیز می‌کند. پزشک برای یافتن مکان مناسب تزریق با استفاده از فلوروسکوپی (تصاویر اشعه ایکس یا تصویربرداری رادیولوژیکی)، سوزن را به سوی ناحیه آسیب‌دیده ستون فقرات هدایت می‌کند. هنگامی که سوزن در فضای اپیدورال در اطراف نخاع قرار دارد، پزشک یک ماده کنتراست را تزریق می‌کند. ماده کنتراست تضمین کننده این است که نوک سوزن در فضای اپیدورال است، نه در داخل رگ‌های خونی یا بافت دیگر، که تضمین می‌کند که دارو به اعصاب ملتهب مورد هدف خواهد رسید. سپس به آرامی دارو را تزریق می‌کند، که معمولاً شامل داروهای ضد التهابی مانند استروئید یا کورتیکواستروئید است. بعضی از پزشکان ممکن است مخلوطی از کورتیکواستروئید، سالین معمولی و بی‌حسی موضعی را تزریق کنند. هنگامی که تزریق را انجام داد، به منظور جلوگیری از خونریزی ناحیه را فشار می‌دهد، ناحیه را تمیز کرده و پانسمان می‌کند.

کاندید مناسب تزریق استروئید اپیدورال (ESI)

بیماران مبتلا به درد در ناحیه گردن ، دست، کمر یا پا ممکن است بیشترین سود را از تزریق استروئید اپیدورال ببرند. اگر از یکی از مشکلات زیر رنج می‌برید، ممکن است کاندید خوبی برای این روش درمانی باشید:

• تنگی کانال نخاعی باریک شدن کانال نخاعی و کانال ریشه عصب باعث درد کمر و پا، به ویژه هنگام راه رفتن می‌شود.
• اسپوندیلولیزیس ضعف یا شکستگی بین فاست‌ها و مهره‌های فوقانی و تحتانی. اگر مهره به جلو بلغزد، می‌تواند ریشه‌های عصبی را که باعث درد می‌شوند، فشرده کند.
• فتق دیسک ماده ژل مانند درون دیسک می‌تواند از ناحیه ضعیف شده در دیواره دیسک بیرون بزند. تحریک، درد و تورم هنگامی اتفاق می‌افتد که این مواد بیرون زده و با عصب نخاعی تماس پیدا کند.
• دیسک دژنراتیو تجزیه یا پیری دیسک بین مهره‌ای باعث سقوط فضای دیسک، پارگی در آنولوس و رشد خارهای استخوانی می‌شود.
• سیاتیک دردی که در امتداد عصب سیاتیک در باسن و پایین پاها قرار دارد و معمولاً در اثر فشردگی عصب نخاعی 5 کمر یا 1 ساکرال است.

اقدامات قبل از تزریق اپیدورال استروئید (ESI)

در روز تزریق، حداقل هشت ساعت قبل از عمل برنامه ریزی شده، نباید چیزی خورد و یا چیزی نوشید. اگر از هر نوع دارویی استفاده می کنید که می تواند خون را رقیق کند و باعث خونریزی بیش از حد شود، باید قبل از انجام این عمل با پزشکان در مورد قطع این دارو مشورت کنید. نمونه هایی از داروهایی که می توانند خونریزی در عمل جراحی را افزایش دهند شامل Coumadin، Plavix، Aggrenox، Pletal، Ticlid و Lovenox می شود.

مراقبتهای بعد از تزریق اپیدورال

اگر در ناحیه تزریق درد احساس می کنید، استفاده از کیسه یخ در این ناحیه می تواند مفید باشد. اگر در حین عمل، تزریق وریدی آرام بخش داشته اید، نباید حداقل تا هشت ساعت بعد از عمل با ماشین رانندگی کنید. به طور كلي به بيماران توصيه مي شود كه پس از اين نوع تزريق برای استراحت به خانه برگشته و به محل كار خود باز نگردند.

موارد منع تزریق استروئید اپیدورال (ESI)

در صورت وجود بعضی از عارضه‌ها نباید تزریق انجام شود:

1. عفونت موضعی یا سیستمیک
2. بارداری (در صورتی که از فلوئوروسکوپی استفاده شود).
3. خونریزی یا مشکلات خونی: این تزریق برای بیمارانی که داروهای رقیق کننده خون، مانند کومادین مصرف می‌کنند یا از مشکلات خونی از قبیل هموفیلی رنج می‌برند، مناسب نیست.
4. درصورتی که درد ناشی از وجود تومور در ستون فقرات باشد، نیز انجام تزریق اپیدورال مجاز نیست.

ماندگاری اثر استروئید اپیدورال (ESI)

اصولاً اثرات تزریق اپیدورال کمر تا 6 ماه ادامه دارد؛ اما با این‌حال برای هر فرد متفاوت است و درد را به طور متفاوتی تجربه می‌کند، بنابراین ممکن است دوام نتایج ناشی از تزریق اپیدورال در شما متفاوت باشد. 70 درصد افراد مبتلا به درد رادیکولار ثانویه و فتق دیسک که تزریق اپیدورال کمر انجام داده‌اند، یک تا دو ماه پس از تزریق حداقل 50 درصد بهبود داشته‌اند و 40 درصد آنها طی 12 ماه بهبودی را مشاهده کرده‌اند. توجه داشته باشید که تزریق اپیدورال کمر تنها باعث تسکین درد موقتی می‌شود؛ اما بیماری را درمان نمی‌کند.

هزینه تزریق اپیدورال کمر

هزینه تزریق اپیدورال تا تاریخ [ مرداد ۱۴۰۴] طبق تعرفه آزاد حدود ۲۷۰۰ هزار تومان و تعرفه بیمه بین ۸۰۰ تا ۲۱۰۰ هزار تومان می‌ باشد.

عوارض تزریق اپیدورال در کمر

عوارض جانبی ناشی از این روش درمان به محل تزریق و نوع استروئید استفاده شده بستگی دارد. انواع خفیف این نوع دارو مانند هیدروکورتیزون نسبت به انواع قوی‌تر (مانند ترکیب متیل پردنیزولون و تریامسینولون) دارای عوارض جانبی کمتری هستند. به طور کلی عوارض جانبی ناشی از تزریق اپیدورال عبارتند از:

• درد برای مدت چند روز در ناحیه تزریق
• کبودی موقت یا تجمع خون زیر پوست
• سرخی پوست صورت
• عفونت که باعث قرمزی، ورم و درد می‌شود.
• تغییر رنگ پوست در ناحیه تزریق
• کاهش چربی در ناحیه تزریق
• احتمال پارگی تاندون