راش پوستی یا بثورات جلدی به ناحیه ای از پوست گفته می شود که ملتهب، متورم و یا تحریک شده باشد و شبیه به جوش یا زخم به نظر می رسد. این نقاط برجسته، لکه دار، پوسته پوسته یا قرمز می شوند و پوست آنها دچار خارش یا سوزش می شود. مواد آلرژی زا، گرما و مشکلات پزشکی خاص، همگی باعث بروز این گونه واکنش های پوستی می شوند. برخی از راش های پوستی فوراً ظاهر می شوند؛ اما تشکیل برخی دیگر زمان می برد. راش پوستی یا بثورات جلدی، معمولاً روی صورت به وجود می آیند؛ اما بر ناحیه تناسلی نیز ایجاد میشوند. راش تناسلی به طور معمول به گسترش لکه های برجسته و ضایعات نامنظم روی ناحیه تناسلی اشاره دارد. محل، ظاهر و رنگ راش های پوستی، عوامل مهمی در تشخیص درست و درمان مناسب هستند. روشهایی جهت درمان راش پوستی در کودکان و بزرگسالان وجود دارد که در این مطلب بیان میگردد.

علل راش پوستی

دلایل معمول بیماری های پوستی شامل موارد زیر می باشد:

• به دام افتادن باکتری ها در منافذ پوستی و فولیکول های مو
• وجود قارچ پوستی ، انگل یا ذرات کوچک در پوست
• ویروس ها
• سیستم ایمنی تضعیف شده
• تماس با ماده آلرژی زا یا آزار دهنده و پوست عفونت کرده شخص دیگر
• عوامل ژنتیکی
• بیماری هایی که بر غده تیروئید، سیستم ایمنی، کلیه یا سایر سیستم های بدن تأثیر می گذارد.

مصرف بعضی از داروها مانند:

• آنتی بیوتیک ها از جمله پنی سیلین
• ضد دردها از جمله آسپرین، ایبوبروفن و سدیم ناپروکسن
• داروهای شیمی درمانی که برای درمان سرطان استفاده می شوند.
• داروهایی که در بیماری های خودایمنی مثل روماتوئید آرتریت استفاده می شوند.

علائم راش پوستی

این موارد اغلب علائم رایج ناشی از اختلالات پوستی هستند:

• برآمدگی هایی که سفید یا قرمز رنگ باشند.
• دانه هایی که ممکن است دردناک باشد یا بخارند.
• فلس مانند یا زمخت شدن پوست
• رنگ پریدگی پوست
• زخم
• زخم یا جراحت های باز
• خشک شدن پوست
• بی رنگ شدن نقاط تحت تأثیر روی پوست
• برآمدگی های گوشتی، زگیل یا سایر مشکلات پوستی
• تغییر در رنگ یا اندازه خال سیاه
• از بین رفتن رنگدانه پوست
• بیش از اندازه قرمز شدن

انواع راش پوستی

آبله مرغان

نوعی راش پوستی است که از تاول تشکیل شده است. ویروس واریسلا زوستر که معمولاً آبله مرغان نامیده می شود، باعث ایجاد راش های پوستی با تاول های خارش دار بر روی پوست می شود و روی قفسه سینه، کمر و دیگر قسمت های بدن پخش می شود. این بیماری معمولاً با سردرد و تب همراه است. به دلیل در دسترس بودن واکسن آبله مرغان، این بیماری در حال حاضر نسبت به گذشته شیوع کمتری دارد، گرچه هنوز هم در برخی کودکان زیر ۱۲ سال اتفاق می افتد.

سرخجه یا روبلا

سرخجه موجب تشکیل راش هایی از نقاط قرمز برروی پوست می شود و مانند آبله مرغان از صورت به پایین را درگیر می کند. این نوع راش پوستی می تواند خارش داشته باشد. علائم آن شامل گلو درد، تب، تورم غدد لنفاوی، سردرد و آبریزش می شود.

کهیر

ضایعات پوستی خارش دار و ناگهانی. کهیر یک مشکل پوستی است که به طور ناگهانی به وجود می آید و موجب ضایعات پوستی قرمز و خارش داری می شود، که گاهی اوقات سوزش دارند. این مشکل پوستی در هر جایی از پوست ممکن است اتفاق بیفتد. حدود ۲۰ درصد از مردم حداقل یک بار در زندگی خود کهیر را تجربه می کنند.

راش های پوستی ناشی از واکنش آلرژیک به یک دارو

دو نوع راش پوستی ناشی از دارو وجود دارد. یکی از آنها بلافاصله پس از مصرف دارو اتفاق می افتد و اغلب با خارش، مشکلات تنفسی و التهاب زبان یا لب همراه است. در این صورت، فوراً باید تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید. راش ناشی از دارو همچنین ممکن است چند روز یا حتی چند هفته بعد از مصرف دارو رخ دهد. این گونه راش های پوستی ممکن است با برآمدگی های پوستی، تغییر رنگ پوست به بنفش یا قرمز یا پوسته پوسته شدن و ضخیم شدن پوست همراه باشند. برای درمان این شرایط باید مصرف دارو را قطع کرد و علائم آن را با آنتی هیستامین ها یا استروئیدها کنترل کرد.

بثورات گرمایی (یا عرق سوز شدن)

نوعی راش پوستی بعلت انسداد منافذ پوست با عرق. عرق سوز شدن یا راش های گرمایی، موجب بروز راش هایی می شوند که سوزش و خارش دارند. در این شرایط، برجستگی های کوچک پوستی نیز ممکن است ظاهر شوند. این شرایط در بین نوزادان شایع است؛ اما در هر سنی می تواند رخ دهد. بهترین درمان برای آن خنک کردن و خشک نگه داشتن پوست و کاهش اصطکاک است.

اینترتریگو

راش پوستی خارش دار در نواحی چین دار بدن. اینترتیگو، نوعی مشکل پوستی است که در چین های پوست زیر سینه ها، داخل ران ها، زیر بغل یا زیر چین های شکم رخ می دهد. چروکیدگی پوست باعث ایجاد راش های پوستی قرمز یا قهوه ای رنگ می شود، که می تواند با مخمر یا باکتری آلوده شود و با ترشح و خارش همراه باشد. این راش ها در افراد چاق و نیز افراد مبتلا به دیابت شایع تر هستند. درمان آن شامل خشک نگه داشتن پوست، درمان عفونت ها و استفاده از کرم های آنتی بیوتیک، ضد قارچ یا استروئیدی می شود.

روزاسه

قرمزی و التهاب پوست صورت. روزاسه، بیماری پوستی شایعی است که روی صورت افراد بالغ ایجاد می شود. علائم روزاسه شامل قرمزی گونه ها، بینی، پیشانی و چانه می شود. روی سطح پوست قرمز ممکن است رگ های خونی کوچکی مشاهده شود و همراه با آن برجستگی های پوستی و جوش ایجاد شود، گرچه این موارد ربطی به جوش زدن ندارد. روزاسه معمولاً فقط صورت را درگیر می کند، گرچه در برخی موارد روی گردن، قفسه سینه، گوش ها، کف سر و حتی چشم ها ظاهر می شود. این شرایط ناشناخته است و هیچ درمانی ندارد؛ اما با آنتی بیوتیک می توان علائم آن را کاهش داد.

اگزما

پوست قرمز، خشک و خارش دار در هر جایی از بدن. نام دیگر اگزما، درماتیت یا التهاب پوست می باشد. اگزما باعث می شود پوست شما دچار خارش، ترک، قرمزی یا گاهی اوقات ترشح شود. خراشیدن اگزما، باعث قرمزی و التهاب پوست شما می شود. اگزما، مسری نیست و علل رایج آن شوینده ها، صابون ها، پشم، الیاف مصنوعی، خشکی پوست و استرس می باشد.

درماتیت های تماسی

ضایعات پوستی ناشی از تحریک یا آلرژی پوست. درماتیت های تماسی بر اثر تماس هرگونه مواد آلرژی زا یا حساسیت زا با پوست ایجاد می شوند. احتمال تشکیل راش با مواد حساسیت زا بیشتر است و این مواد شامل حلال ها، آفت کش ها و مواد شوینده می شوند. درماتیت های تماسی آلرژی زا، معمولاً در اثر تماس با پیچک سمی، لوازم آرایش و فلزات خاصی مانند نیکل و داروهای استعمالی روی پوست ایجاد می شوند.

راش های پوستی درماتیت تماسی معمولاً به شکل پوست قرمز، برجستگی پوستی، تاول، پوسته یا زخم می باشد. خارش در این موارد بسیار شایع است. درمان درماتیت های تماسی شامل شست و شوی مرتب پوست و استفاده از لوسیون های ضد خارش و استروئیدها می شود.

ایمپتیگو

راش پوستی ناشی از باکتری. ایمپتیگو، نوعی راش پوستی است که بر اثر عفونت پوستی ایجاد می شود و معمولاً بر اثر یکی از این دو باکتری می باشد؛ گروه استرپتوکوک یا استافیلوکوکوس اورئوس. این راش پوستی به صورت زخم ها یا تاول های قهوه ای و خشک در اطراف بینی یا دهان ظاهر می شود. این راش خارش زیادی دارد و بسیار مسری است. خراش دادن این راش و سپس دست زدن به نقاط دیگر بدن یا دست زدن به افراد دیگر، منجر به انتشار این بیماری می شود. درمان ایمپتیگو با کرم های آنتی بیوتیکی و یا لوسیون ها امکان پذیر است و در موارد شدیدتر باید با آنتی بیوتیک های خوراکی آن را درمان کرد.

پسوریازیس

نوعی بیماری که چرخه رشد سلولهای پوستی را تحت تأثیر قرار می دهد. پسوریازیس یک بیماری التهابی مزمن است که می تواند موجب لکه های ضخیم و خشکی شود که با پوسته ی نقره ای پوشانده شده اند. این لکه های برجسته و خارش دار که پلاک نیز نامیده می شوند، در هرجایی از بدن می توانند ظاهر شوند. علت اصلی پسوریازیس هنوز مشخص نیست؛ اما ژنتیک نقش مهمی در ایجاد آن دارد. درمان هایی مانند کرم های موضعی، نور درمانی و دارو نیز می تواند به کنترل علائم پسوریازیس کمک کند.

تشخیص راش پوستی

در هر موردی که در آن علت بروز راش روشن نیست، این موضوع اهمیت دارد که فرد برای تشخیص کامل مشکل به پزشک یا درماتولوژیست مراجعه کند. تشخیص کامل به یک معاینه بالینی نیاز دارد ؛زیرا پزشک باید برای تصمیم گیری درست در مورد درمان، علائم مشخص راش را بشناسد. پزشکان در عین حال ممکن است یک تست سواب را در مورد ترشحات یا سطح ضایعات برای بررسی علل عفونت های خاص انجام دهند. در برخی موارد این احتمال وجود دارد که پزشک، تست خراش پوست را انجام دهد که در آن یک تکه کوچک از ضایعات برای بررسی بیشتر برداشته می شود. در دیگر موارد ممکن است نیاز به انجام تست های خون نیز وجود داشته باشد.

درمان راش پوستی چیست؟

• آنتی هیستامین های خوراکی: این داروها تولید هیستامین را در بدن متوقف کرده و به کاهش علائم کهیرهای پوستی کمک می کنند. به هر حال برخی داروها نمی توانند بیماری های زمینه ای را درمان کنند. آنتی هیستامین های خوراکی می توانند به تنهایی یا در ترکیب با داروهای دیگر مانند آنتاگونیست های H-2 مصرف شوند. میزان دوز مصرفی داروها متفاوت بوده و برخی از بیماران باید چند روز این داروها را مصرف کنند تا کهیرهای ظاهر شده روی پوستشان به طور کامل برطرف شود.
• کورتیکواستروئیدها: مانند پردنیزون به سرعت عمل کرده و می توانند به مدت کوتاهی برای رفع راش مورد استفاده قرار گیرند. پردنیزون به کاهش تورم، قرمزی و خارش پوست کمک کرده و از بازگشت دوباره راش پیشگیری می کند. در موارد شدید، کورتیکواستروئیدها ممکن است به شکل تزریقی و تزریق در ورید به کار برده شوند.
• داروهای ضد خارش: درمان استاندارد برای رفع کهیر و آنژیودم مصرف آنتی هیستامین، داروهای ضد خارش، ضد تورم و دیگر داروهای برطرف کننده علائم آلرژی است.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن: اگر مصرف داروهای آنتی هیستامین و کورتیکواستروئیدها مؤثر واقع نشدند، پزشک ممکن است داروهایی که بیش فعالی سیستم ایمنی بدن را آرام می کنند تجویز نمایند.
• داروهای مسکن و ضد تورم
• داروهای کنترل کننده پروتئین خون
• اپینفرین: (تزریق آدرنالین) ممکن است در موارد اورژانسی برای پیشگیری از بروز شوک آنافیلاکتیک (واکنش سریع و حاد آلرژیک) به کار برده شود. اقدامات درمانی اورژانسی برای کهیرهای شدید شامل تزریق وریدی مایعات و داروهای دیگر برای افزایش فشار و اکسیژن خون می شود که به بهبود تنفس هم کمک می کند.

درمان راش پوستی ناشی از دارو

• عدم مصرف دارو
• آنتی هیستامین ها
• کورتیکواستروئیدها
• درمان آنافیلاکسی

زمان مراجعه به پزشک

اگرچه بسیاری از راش ها نمی توانند نگران کننده باشند، اما با مشاهده علائم زیر بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

1. تغییر سریع در رنگ پوست
2. سختی در تنفس یا احساس انسداد در گلو
3. افزایش میزان درد یا شروع درد شدید
4. تب بالا
5. احساس گیجی و حواس پرتی
6. سرگیجه
7. متورم شدن صورت
8. احساس درد شدید در ناحیه سر یا گردن
9. اسهال

پیشگیری از راش پوستی و راش تناسلی

• استفاده از دستکش در حین انجام کارهای خانه، باغبانی و یا استفاده از ترکیبات شیمیایی مانند رنگ ها و پاک کننده ها
• استفاده از دستکش و لباس گرم در هوای سرد (جلوگیری از ایجاد راش زمستانی)
• استفاده دائم ازکرم های مرطوب کننده (حاوی گلیسرین و ژل پترولیوم)
• استفاده از شوینده های ملایم و آب گرم
• استفاده از رژیم غذایی حاوی فیبر
• در صورت سابقه ایجاد راش های پوستی نسبت به داروهای ایجاد کننده راش اطلاع حاصل کنید.
• در صورت ابتلا به راش پوستی از لباس با الیاف مصنوعی استفاده نکنید و الیاف پنبه ای را جایگزین کنید.
• برخورداری از سکس ایمن می تواند به پیشگیری از راش های ناشی از بیماری های واگیردار جنسی کمک کند.

---