ملاسما چیست و بهترین درمان ملاسما

دکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drandalib.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، بن بست پارکینگ عمومی توحید ، مجتمع آسمان ، طبقه چهارم تلفن مطب : 36260819 - 031

ملانین رنگدانه ای است که رنگ پوست را ایجاد می کند. فعالیت بیش از حد این سلول ها منجر به تولید زیاد ملانین می شود و این مسئله منجر به هیپرپیگمانتاسیون می شود که لکه های تیره ای در پوست ایجاد می کند. ملاسما یا همان لکه‌هایی با طیف رنگی خاکستری - قهوه‌ای بر روی صورت يکي از مشکلات رایج پوستی است. اگر این عارضه درمان نشود، لکه های ملاسما بیشتر و گسترده تر و تیره تر می شوند و باعث مشکلات زیادی در روند درمان نیز می شوند. جهت درمان، کرمهایی وجود دارد که پزشک می تواند تجویز کند و باعث روشن شدن پوست شود و همچنین ممکن است استروئیدهای موضعی برای کمک به روشن شدن مناطق آسیب دیده تجویز کنند. اگر این موارد جواب نداد، لیزر، بهترین درمان ملاسما است. در درمان ملاسما با لیزر، ملانین موجود در پلاک های تیره پوستی مورد هدف قرار می گیرند. زمانی که از پرتوهای لیزری متمرکز با سطح انرژی مناسب در درمان ملاسما استفاده می شود، ملانین پرتو لیزری را جذب می کند و دچار تغییر در ساختار مولکولی خود می شود. در نهایت ظرف مدت کوتاهی سیستم ایمنی این تغییر را شناسایی می کند، به گونه ای که فعالیت رنگدانه ها را در هم می شکند و در طول 3-4 هفته آنها را از بین می برد.

علت ملاسما

• ژنتیک
• رژیم ناکافی
• اختلالات هورمونی
• کمبود خواب
• قرار گرفتن در معرض آفتاب
• استفاده زیاد از لوازم آرایشی
• حذف نکردن سلولهای مرده
• استرس

نواحی ایجاد ملاسما

ملاسما در درجه‌ی اول با تغییر رنگ یا «هایپرپیگمانتاسیون» (تولید بیش‌ازحد رنگدانه) روی پوست صورت مشخص می‌شود. در ملاسما سه نوع الگو وجود دارد: مرکز صورت، «مالار» (روی گونه‌ای) و «مندیبولار» (روی فک).

الگوی مرکز صورت شایع‌ترین شکل این بیماری است و نواحی پیشانی، گونه‌ها، پشت لب، بینی و چانه را دربرمی‌گیرد. الگوی «مالار» به روی گونه‌ها و «مندیبولار» به فک اختصاص دارد. ظاهر شدن این لک‌ها در دو طرف گردن و نواحی دیگر بدن مانند ساعد دست‌ها کاملاً نادر است.

انواع ملاسما

به طور کلی سه نوع الگوی تغییر رنگی برای ملاسما وجود دارد که باعث بروز انواع مختلف این لکه پوستی خواهد شد:

1. اپیدرمال. نوع اپیدرمال ملاسما خود را با ملانین اضافه در لایه های سطحی پوست نشان می دهد.
2. درمال. ملاسمای درمال با وجود ملانوفاژها در داخل درمیس اتفاق می افتد.
3. ترکیبی. نوع ترکیبی ملاسما نیز شامل علائم هر دو نوع اپیدرمال و درمال به طور همزمان می شود.
4. نوع چهارم و آخرین نوع ملاسما نیز در نتیجه وجود ملانوسیت بیش از حد در افراد با پوست تیره به وجود می آید.

تشخیص ملاسما

پزشکان می توانند با مشاهده پوست ملاسما را تشخیص دهند. برای بررسی این که بیماری تا چه حد به طور عمیقی در پوست نفوذ کرده است، پزشک ، پوست شما را زیر دستگاهی به نام Wood’s light (وود لامپ) مشاهده خواهد کرد. برخی اوقات ملاسما می تواند شبیه سایر مشکلات پوستی به نظر برسد. برای کنار گذاشتن سایر احتمالات، پزشک کمی از پوست را برای نمونه برداری برخواهد داشت که به آن بیوپسی پوست گفته می شود.

نحوه لیزر ملاسما

بعد از تمیز کردن پوست، بسته به میزان تحمل شما در برابر درد، احتمالاً از یک کرم بی‌حسی یا بسته‌های یخ و یا بی‌حسی موضعی بر روی پوست شما استفاده می‌شود. هنگامی‌که پوست شما بی‌حس شد، لکه‌های ملاسما با استفاده از نور لیزر سوزانده می‌شود. یک کرم آنتی بیوتیک و یک کرم ضد آفتاب با دامنه حفاظتی کامل بر روی پوست شما مالیده می‌شود تا نور آفتاب به پوست شما آسیبی نرساند.

اقدامات قبل از لیزر ملاسما

1. اعلام حساسیت به داروهای بی‌حسی یا سابقه مصرف دارو یا قرص ایزوترتینوئین ، تبخال و ...
2. استفاده از ترکیبات روشن‌کننده قبل و با فاصله معینی بعد از لیزر.
3. دوری از آفتاب قبل و بعد از درمان
4. استفاده از عینک مخصوص بر اساس نوع لیزر

مراقبت های بعد از لیزر ملاسما

• بعد از لیزر قسمتی از پوست که عمل لیزر روی آن انجام می‌شود را با آب ولرم و صابون شستشو کنید و سپس پوستتان را با ملایمت خشک‌ کنید.
• از کرم مرطوب‌کننده‌ی پوست بعد از لیزر استفاده کنید.
• به مدت ۱ هفته در برابر اشعه‌ی نور خورشید نباید قرار بگیرید.
• به مدت ۲ هفته از کرم‌های ترمیم‌کننده حتماً استفاده کنید.
• هر ۲ ساعت یک‌بار کرم ضد آفتاب خود را تمدید کنید.

عوارض لیزر ملاسما

• التهاب و قرمز شدن پوست
• ممکن است پوست شما کمی خشک شود.
• پوست شما کمی در ناحیه لیزر شده تیره‌تر خواهد شد که بعد از مدتی به صورت طبیعی حل خواهد شد.
• ایجاد جای زخم و عفونت که بسیار نادر است.