بیماری لوپوس چیست و چه علائمی دارد؟

دکتر لادن ناظمی [ پوست ، مو و زیبایی ، لیزر درمانی ]آدرس وب سایت : www.doctornazemi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، مجتمع آژند ، بلوک ب ، طبقه اول ، واحد 111 تلفن مطب : 32240913 - 031

لوپوس اریتماتوزیس سیستمیک، شایعترین نوع بیماری لوپوس است. بیماری خود ایمنی که در آن سلول های سیستم ایمنی اشتباهاً به بافت های خود حمله می کند و منجر به بروز التهاب و آسیب بافتی در ارگان های درگیر می شود. این بیماری می تواند بر روی مفاصل، پوست، مغز، ریه ها، کلیه ها و رگ های خونی تأثیر بگذارد و بیمار با علائمی مانند مفصل درد، حساسیت و راش های پوستی و مشکلات مربوط به ارگان های داخلی رو به رو شود. برخی افراد بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری هستند و مواردی مانند عفونت ها، مصرف برخی داروها یا حتی تماس با نور خورشید می تواند بروز بیماری را تحریک کند. درمان قطعی برای لوپوس وجود ندارد و هدف از درمان، کنترل علائم و محدود شدن میزان آسیب وارده به ارگان ها و بدن می باشد.

علل ابتلا به لوپوس

• عوامل محیطی: پزشکان محرکهای احتمالی مانند سیگار کشیدن، استرس و قرار گرفتن در معرض سموم مانند گرد و غبار سیلیس را به عنوان علل احتمالی لوپوس شناسایی کرده اند.
• ژنتیک: داشتن سابقه خانوادگی لوپوس ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتری برای تجربه این بیماری قرار دهد.
• هورمون ها: برخی از مطالعات نشان می دهد که سطح غیر طبیعی هورمون مانند افزایش سطح استروژن می تواند به لوپوس کمک کند.
• عفونت ها: پزشکان هنوز در حال مطالعه ارتباط بین عفونت هایی مانند سیتومگالوویروس، اپستین بار یا هپاتیت C و دلایل ابتلا به لوپوس هستند.
• داروها: استفاده طولانی مدت از برخی داروهای خاص، مانند هیدرالازین (آپرسولین)، پروكائین آمید (پروكانیدید) و كینیدین، با ایجاد نوعی از لوپوس معروف به لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو ارتباط دارد.

علائم بیماری لوپوس در زنان

افراد مبتلا به SLE علائم متفاوت و مختلفی بروز می دهند که بستگی به شدت و مرحله بیماری دارد. عدم دسترسی به مراقبت های درمانی، تشخیص دیرهنگام، درمان های نه چندان مؤثر و پیروی نکردن از رژیم های درمانی سبب تشدید علائم لوپوس می شود. شایع ترین علائم لوپوس به شرح زیر است:

• علائم عمومی بدن: تب، خستگی، کاهش وزن، بی اشتهایی عصبی
• علامت های اسکلتی- عضلانی: آرتریت گذرا، درد و تورم در مفاصل
• علائم پوستی- مخاطی: بثورات پروانه ای بر روی صورت، حساسیت به نور، ریزش مو ، زخم دهانی، لکه های قرمز
• علائم کلیوی: دفع پروتئین و گلبول های قرمز در ادرار
• نشانه های عصبی- روانی: تشنج و سایکوز
• علائم قلبی: التهاب بافت پوششی اطراف قلب

انواع بیماری لوپوس

• لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE): این نوع از لوپوس می تواند باعث ایجاد جوش پوستی و کهیرهای پروانه شکل برروی پوست بینی و گونه ها شده و در صورت درمان نشدن برروی تمام پوست بدن گسترش یابد. به جز آسیب دیدن پوست بیماری لوپوس می تواند باعث ملتهب شدن و یا آسیب دیدن مفاصل، ماهیچه ها، غشاء درونی یا اطراف ریه، قلب کلیه و مغز شود
• لوپوس اریتماتوزدیسکوئید (DLE): این نوع از لوپوس معمولاً پوستی که در برابر آفتاب قرار گرفته را تحت تأثیر قرار داده و تأثیری بر روی اندام های حیاتی نمی گذارد. ضایعات قرص مانند این بیماری معمولاً بعد از بهبود باعث باقی ماندن جای آنها برروی پوست می شوند. اثرات لوپوس دیسکوئید محدود به پوست است. هر چند علائم لوپوس سیستمیک مانند درگیری کلیه و قلب در ۱۰% از افراد واجد لوپوس دیسکوئید نیز مشاهده شده است.
• لوپوس دارویی: یک بیماری اتوایمون و مشابه بیماری لوپوس سیستمیک (SLE) است که به واسطه ی داروهای خاصی ایجاد می شود. در حال حاضر در حدود ۳۸ دارو وجود دارد که مشخصاً مصر فشان ممکن است سبب بروز لوپوس دارویی شود. لوپوس دارویی معمولاً خفیف تر از لوپوس سیستمیک است و اغلب ماه ها و حتی سال ها بعد از شروع مصرف داروهای مسبب آن، بروز می نماید. علائم بالینی DILE به طور عمده شامل درد و التهاب مفاصل، تب، التهاب قلب و پریکارد، التهاب ریه و پلور، راشهای پوستی و یووئیت قدامی است. در حالی که احتمال درگیری کلیه ها و سیستم اعصاب مرکزی در این بیماری نادر است. لازم به ذکر است که به رغم اینکه درگیری کلیه ها و CNS در لوپوس دارویی نادر می باشد؛ اما بعضی از داروها اساساً ممکن است به طور واضح درگیری کلیه ایجاد کنند.

آیا بیماری لوپوس خطرناک است؟

• نقص عملکرد کلیه ها: در بعضی بیماران، لوپوس باعث آسیب جدی به کلیه می شود و نارسایی کلیه یکی از علل اصلی مرگ ومیر در میان افراد مبتلا به لوپوس است
• اختلال در عملکرد مغز و سیستم عصبی مرکزی: اگر مغز تحت تأثیر بیماری قرار گرفته باشد، ممکن است سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، مشکلات بینایی و حتی سکته مغزی یا تشنج نیز رخ دهد. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس مشکلات حافظه ای را تجربه می کنند و ممکن است در بیان کردن افکار خود دچار مشکل باشند
• مشکلات خونی و عروقی: لوپوس ممکن است منجر به مشکلات خونی نظیر کاهش تعداد گلبول های قرمز و افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون شود. همچنین در مواردی نیز التهاب رگ های خونی رخ می دهد
• درگیر شدن ریه ها: ابتلا به این بیماری احتمال التهاب در بافت قفسه سینه را افزایش می دهد به طوری که ممکن است باعث دردناک شدن تنفس گردد
• عوارض قلب: لوپوس گاهی باعث التهاب عضله قلب، شریان ها یا غشای قلب می شود. خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و حملات قلبی نیز به شدت افزایش می یابد.

آیا بیماری لوپوس باعث مرگ میشود؟

التهابی که توسط بیماری لوپوس به وجود می آید می تواند باعث نارسایی کلیه و آسیب دیدن کلیه ها، اختلالات حافظه، کم خونی، خونریزی و یا التهاب رگ ها، بیماری های ریوی و بیماری های قلبی شود. همچنین ابتلا به بیماری لوپوس خطر عفونت، سرطان و مشکلات بارداری را افزایش می دهد، بنابراین در صورتی که بیماری کنترل و درمان نشود و پیشرفت کند به دلیل بروز عوارض فوق احتمال مرگ وجود دارد.

آیا بیماری لوپوس واگیردار است؟

لوپوس بیماری خودایمنی است که واگیردار نمی باشد و نمی تواند از فردی به فردی دیگر منتقل شود.

درمان بیماری لوپوس چیست؟

درمان لوپوس با توجه به علائم و نشانه های بیماری در نظر گرفته می شود. تعیین روش درمانی مناسب و داروهایی که باید مصرف شود، مستلزم معاینات بالینی دقیق و بررسی مزایا و معایب هر یک از روش های درمانی می باشد. در صورتی که علائم شدت بگیرد و سپس از بین برود، نیاز است تا تغییراتی در داروها و دوز مصرفی آنها ایجاد شود. داروهایی که در درمان لوپوس تجویز می شوند، عبارتند از:

1. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: داروهایی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن به درمان درد، التهاب و تب ناشی از بیماری لوپوس کمک می کنند. دوزهای قوی تری از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی در دسترس هستند و البته ممکن است این قبیل داروها با عوارضی مانند خونریزی معده، مشکلات کلیوی و بالا رفتن ضربان قلب همراه باشند.
2. بیولوژیک ها: بلیموماب، نوع متفاوتی از دارو است که به صورت داخل وریدی تزریق می شود و به کاهش علائم در افراد مبتلا به لوپوس کمک می کند. تهوع، اسهال و عفونت از جمله عوارض مصرف این دارو است و ممکن است در برخی افراد، علائمی از تشدید افسردگی نیز دیده شود.
3. داروهای ضد مالاریا: داروهایی مانند هیدروکسی کلروکین که در درمان مالاریا استفاده می شوند، بر روی سیستم ایمنی تأثیر می گذارند و می توانند احتمال تشدید علائم و بیماری لوپوس را کاهش دهند. از جمله عوارض جانبی این داروها می توان به ناراحتی معده و در موارد نادر، آسیب های چشمی اشاره کرد.
4. مهارکننده های سیستم ایمنی: داروهای مهار کننده سیستم ایمنی می توانند در درمان موارد شدید بیماری لوپوس مؤثر باشند، داروهایی از قبیل آزاتیوپرین، میکوفنولات و متوترکسات. از جمله عوارض مصرف این داروها می توان به افزایش احتمال بروز عفونت، آسیب های کبدی، افزایش احتمال ناباروری و افزایش ابتلا به سرطان اشاره کرد.