محاسبه سن بارداری و تاریخ زایمان با سونوگرافی

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

تعيين زمان زايمان به ویژه در بارداری های پرخطر ضروری است و محاسبه سن بارداری از ابتدا به این روند کمک می کند. سونوگرافی بهترین و دقیق ترین روشی است که می توان به کمک آن سن دقیق بارداری و زایمان را تخمین زد. در زمان های قدیم از طریق تاریخ آخرین روز قاعدگی برای تخمین سن بارداری استفاده می کردند؛ اما با توجه به مشکلاتی مانند اختلال در چرخه قاعدگی، یادآوری تاریخ اشتباه آخرین روز قاعدگی و تغییر زمان تخمک گذاری ممکن است سن بارداری اشتباه تخمین زده شود. به همین دلیل است که امروزه سونوگرافی بهترین روش برای تخمین سن بارداری و زایمان می باشد. بهترین زمان برای تخمین سن حاملگی توسط سونوگرافی، هفته 6 تا 13 بارداری است که در آن توسط اندازه گیری نمودن طول تاج پا سن بارداری نیز تعیین می شود.

محاسبه سن بارداری با سونوگرافی

محاسبه سن بارداری و تخمین تاریخ زایمان از اقدامات مهمی است که در سلامت زنان باردار اهمیت بسیاری دارد. یکی از رایج ترین روش ها برای تخمین سن بارداری از طریق سونوگرافی و اندازه گیری ساک بارداری و ارتفاع بین سر و عضله سرین است.

تشخیص سن دقیق جنین با سونوگرافی

سونوگرافی، روشی مطمئن و بی ضرر و خطر برای ارزیابی سلامت جفت و جنین در طی بارداری است که بر اساس آن می توان سن حاملگی و موعد تقریبی زایمان را نیز تعیین و مشخص کرد. البته باید در نظر داشت که سونوگرافی سه ماهه اول بارداری که قبل از هفته 11 تا 12 صورت می گیرد (بهترین حالت سونوگرافی 6 و 7 هفتگی)، در مقایسه با سایر ماه ها دقیق تر بوده و به بیانی حتی می توان گفت که دقیق ترین روش برای تعیین سن حاملگی است. هرچه سونوگرافی در سه ماهه اول زودتر انجام شود، دقت تشخیصی آن بالاتر خواهد بود.

مزایای سونوگرافی

• بدون درد هستند و نیازی به سوزن، تزریق و برش ندارند.
• سونوگرافی تصاویری از بافت های نرمی فراهم می کند که در اشعه X به خوبی نمایش داده نمیشوند.
• سونوگرافی به طور گسترده در دسترس است و ارزان تر از سایر روش ها است.
• بیماران در معرض تشعشعات یونیزه کننده قرار نمی گیرند و این امر این روش را از تکنیک های تشخیصی مانند اشعه X و اسکن سی تی ایمن تر می سازد.

آمادگی سونوگرافی شکم و لگن

• به طور کلی برای سونوگرافی لگن هیچ اقدامی لازم نیست، مگر اینکه سونوگرافی بخشی از روش دیگری باشد که به بیهوشی نیاز دارد.
• برای سونوگرافی از طریق واژن، باید مثانه خود را درست قبل از آزمایش خالی کنید.

انواع روش های سونوگرافی لگن

جزئیات دقیق چگونگی انجام سونوگرافی در موارد اندکی با هم تفاوت دارد؛ اما معمولاً سونوگرافی طبق مراحل یکسانی انجام می شود. دو نوع از سونوگرافی در طی دوران بارداری انجام می شود:

سونوگرافی شکمی (Abdominal ultrasound):

سونوگرافی شکمی (Abdomen) از روی شکم انجام می شود. برای بهتر شدن کیفیت تصاویر از مقداری ژل مخصوص سونوگرافی در سطح پوست استفاده می شود. این نوع سونوگرافی در سه ماهه اول بارداری با مثانه پر و پس از ماه سوم به دلیل وجود مایع اطراف جنین با مثانه خالی انجام می شود. اغلب سونوگرافی ها در دوران بارداری به صورت شکمی انجام می شود.

سونوگرافی واژینال (Transvaginal ultrasound)

در سونوگرافی واژینال از یک مبدل فراصوت کوچک تر استفاده می شود. این مبدل وارد واژن شده و بعد از آن تصویری دقیق تر و واضح تر از فضای داخلی به دست می آید. معمولاً این نوع از سونوگرافی در اوایل بارداری انجام می شود. موقعیت دهانه رحم در این روش مورد ارزیابی قرار می گیرد، هم در قسمت خلفی (رو به دنبالچه) و هم در جلو. ممکن است به جزئیات دیگری توجه شود، از جمله اینکه نوزاد تا چه اندازه به داخل لگن فرو رفته است و اینکه نوزاد به چه سمتی است.

عوارض سونوگرافی لگن برای زایمان

از استفاده از مبدل سونوگرافی به پوست در هنگام سونوگرافی از طریق شکم، هیچ اشعه ای استفاده نمی شود و به طور کلی هیچگونه ناراحتی وجود ندارد. ممکن است با قرار دادن مبدل ترانس واژینال در واژن، احساس ناراحتی جزئی داشته باشید. سونوگرافی از طریق واژینال نیاز به پوشاندن مبدل سونوگرافی در یک غلاف پلاستیکی یا لاتکس دارد که ممکن است در بیماران با آلرژی به لاتکس، واکنش ایجاد کند.