زمان مناسب برای انجام سونوگرافی وزن جنین

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

در بارداری یکی از مواردی که به منظور بررسی و اطمینان از روند طبیعی رشد جنین مورد توجه قرار می گیرد، بررسی وزن جنین است. به خصوص زمانی که فرد بارداری پرخطری را تجربه می نماید، تخمین وزن جنین می تواند او را از سلامت فرزند خود آگاه سازد. تا ۲۰ هفتگی، وزن جنین اهمیتی ندارد؛ چون تا این هفته، وزن چندانی نمی گیرد. بعد از سه ماهه دوم و در پی سه ماهه سوم، بخصوص نیمه دوم سه ماهه سوم زمان وزن گیری جنین است. سونوگرافی ۲۸ هفته پایه، برای وزن جنین وجود دارد که از روی منحنی های استاندارد وزن ایده آل (با توجه به هفته) اندازه گیری می شود. وزن جنین در سونوگرافی با توجه به قطر بی پاریتال، قطر متوسط شکم و طول ران محاسبه می شود. به همین دلیل معمولاً پزشک با بررسی اندازه های تخمین زده شده در سونوگرافی، وزن احتمالی جنین را تعیین می نماید. وزن جنین هنگام سونوگرافی بر اساس گرم محاسبه می شود که در نتیجه سونوگرافی با علامت EW= Estimated Weight نمایش داده می شود.

علل کمبود وزن جنین

دلایل کم بودن وزن جنین در رحم شامل عوامل مربوط به مادر، عوامل مربوط به جفت و عوامل مربوط به جنین هستند. عوامل مربوط به مادر مثل ابتلای مادر به عفونت‌ها، چند قلویی که باعث می‌شود هر کدام از جنین‌ها در معرض کمبود وزن باشند، مشکلات انعقادی مادر، کم‌وزنی شدید مادر قبل از بارداری، استفاده از سیگار و الکل، بیماری‌های کلیوی و… می‌باشد. بدیهی است سعی در برطرف کردن بیماری‌ها و مسائلی که یک خانم قبل از بارداری با آنها روبرو است می‌تواند به سلامت و رشد ایده‌آل جنین کمک به‌سزایی کند. در مواردی مانند ابتلای مادر به بیماری‌هایی مثل دیابت، فشار خون، بیماری‌های کلیوی و… کنترل این بیماری‌ها با دارو و سبک زندگی صحیح، به سلامت بارداری وی کمک به‌سزایی می‌کند.

مزایای سونوگرافی

• سونوگرافی شکمی بدون درد است و به تزریق سرنگ نیاز ندارد.
• در سونوگرافی، بیماران در معرض اشعه‌های خطرناک نیستند. همین باعث می‌شود که سونوگرافی نسبت به تکنیک‌هایی مثل اشعه ایکس و سی‌تی‌اسکن بی‌خطرتر باشد.
• سونوگرافی از بافت‌های نرم تصویربرداری می‌کند درحالی‌که اشعه X قادر به انجام این کار نیست.
• دسترسی به سونوگرافی آسان است و نسبت به سایر روش‌ها ارزان‌تر است.

زمان مناسب برای انجام سونوگرافی وزن جنین

تا 20 هفتگی، وزن جنین اهمیتی ندارد؛ زیرا تا این هفته، وزن چندانی نمی گیرد. بعد از سه ماهه دوم و در پی سه ماهه سوم، بخصوص نیمه دوم سه ماهه سوم زمان وزن گیری جنین است. سونوگرافی 28 هفته پایه، برای وزن جنین وجود دارد که از روی منحنی های استاندارد وزن ایده آل (با توجه به هفته) اندازه گیری می شود.

آمادگی های قبل از سونوگرافی بارداری

معمولاً سونوگرافیست به مادران توصیه می کنند یک یا دو هفته قبل از انجام سونوگرافی مایعات بیشتری مصرف کنند به دلیل اینکه بیشتر بودن دریافت مایعات در بدن مادران به شفافتر شدن مایع داخل که آب که جنین را احاطه کرده است کمک کند.

نحوه انجام سونوگرافی

در حین انجام سونوگرافی، باید روی میز معاینه یا تخت دراز بکشید. سپس پزشک، ژل مخصوصی را روی شکم و ناحیه لگن شما استعمال می‌کند. این ژل بر پایه آب است، بنابراین کاملاً پاک می‌شود و اثری روی لباس یا پوست شما بر جای نمی‌گذارد. این ژل به حرکت صحیح امواج صوتی کمک می‌کند. در مرحله بعدی، پزشک دستگاه پروب را روی شکم شما قرار می‌دهد و آن را برای گرفتن تصاویر سیاه‌ و سفید بر روی صفحه اولتراسوند (صفحه نمایشگری که تصاویر درون شکم را نشان می‌دهد) حرکت می‌دهد.

عوارض سونوگرافی

هیچگونه مدارک و شواهدی وجود ندارد که ثابت کند انجام سونوگرافی قبل از تولد برای مادر یا جنین خطرناک بوده و به آنها آسیب می رساند؛ زیرا در سونوگرافی از اشعه ایکس استفاده نشده و این روش توسط پزشک متخصص سونوگرافی انجام می پذیرد.