طاسی یکی از مشکلات جدی مو است که بسیاری از مردان و حتی برخی از زنان به آن دچار هستند. آلوپسی یک واژه یونانی به معنای کاهش موی سر یا هر قسمتی از بدن است. بیماری آلوپسی Alopecia نوع بیماری شایع است که روی موی انسان اثر می گذارد. این بیماری باعث می شود که موهای سر، ابرو، مژه، ریش و سبیل به شکل سکه ای یا دایره ای شکل ریزش کند. این ریزش به صورت پراکنده و دارای مرز مشخص است. افراد در هر سنی و با هر جنسیت و نژادی می توانند به این بیماری مبتلا شوند؛ اما بیشتر در دوران کودکی ظاهر می شود و علائم آن می تواند متفاوت باشد. متأسفانه هنوز هیچ درمان قطعی برای درمان آلوپسی تجویز نشده است؛ اما برخی روش ها ممکن است اثرات خوبی برای کنترل آلوپسی داشته باشند. اگر این بیماری درمان نشود ممکن است باعث ریزش کل موهای بدن شود. البته در اغلب افرادی که دچار این بیماری می شوند ریزش فقط به صورت چند لکه کوچک و محدود است؛ اما در بعضی از موارد هم شدیدتر بوده و منجر به ریزش کلی موها می شود. آلوپسی یا طاسی انواع مختلفی دارد و از ریزش موی سکه ای تا طاسی کامل را شامل می شود. این ریزش مو الگوهای متفاوتی دارد که در ادامه بیان میشود.

علل آلوپسی

ژنتیک، عدم رعایت بهداشت، استرس، بیماریهای تیروئید و سایر غدد درون ریز، اختلالات تغذیه ای، کمبود آهن، مصرف برخی داروها، عفونت های شدید و بیماری های داخلی واختلال سیستم ایمنی نیز باعث ریزش مو می شوند که پزشک معالج با توجّه به تاریخچه بیماری و علائم بالینی و آزمایشات به وجود آنها پی می برد .

انواع بیماری آلوپسی

آلوپسی آندروژنیک (Androgenic Alopecia) یا ارثی

یک بیماری ژنتیکی است که می تواند مردان و زنان را تحت تأثیر قرار دهد. مردانی که به این بیماری مبتلا هستند ، طاسی با الگوی مردانه نامیده می شوند. مردان می توانند از اوایل نوجوانی یا اوایل 20 سالگی دچار ریزش مو شوند. این حالت با عقب رفتن مو و از بین رفتن تدریجی مو از تاج و پوست سر پیشانی مشخص می شود.

زنان مبتلا به این بیماری ، طاسی با الگوی زنانه نامیده می شود. زنان نیز دچار نازک شدن موها می شوند و بیشترین ریزش را در قسمت تاج تجربه می کنند.

آلوپسی آره آتا(Areata Alopecia) یا سکه ای

آلوپسی آره آتا یک بیماری خود ایمنی است. به این معنی که سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم از جمله فولیکول های مو حمله می کند. این باعث ریزش و جلوگیری از رشد موهای جدید می شود. این وضعیت می تواند بزرگسالان و کودکان را تحت تأثیر قرار دهد . ریزش مو می تواند به طور ناگهانی و بدون هشدار شروع شود. موی سر به طور معمول در تکه های کوچکی می ریزد . موهای دیگر قسمت های بدن ، از جمله ابروها و مژه ها نیز ممکن است دچار ریزش شوند. با گذشت زمان ، این بیماری ممکن است منجر به آلوپسی توتالیس یا ریزش کامل مو شود؛ اما در حدود 90٪ افراد مبتلا ، این موها ظرف چند سال برمی گردند.

آلوپسی اینولوشنال (Involutional)

به کم پشتی و ریزش مویی که با افزایش سن همراه است آلوپسی اینولوشنال می گویند. با گذشت زمان ، تعداد بیشتری از فولیکول های مو به مرحله استراحت (تلوژن) منتقل می شوند. در نتیجه تعداد موهای باقیمانده کوتاهتر ، ریزتر و تعداد آنها کمتر می شود. این نوع آلوپسی دومین نوع متداول ریزش مو است.

تریکوتیلومانیا (Trichotillomania)

تریکوتیلومانیا نوعی اختلال کنترل تکانه(اختلال روانی) است. در این نوع افراد به اجبار موهای خود را می کنند. به طور معمول، تریکوتیلومانیا یا ( اختلال مو کَنی) باعث ایجاد لکه های تکه ای روی پوست سر ، ابروها و یا مژه ها می شود.

آلوپسی اسکارینگ ( Scarring Alopecia)

آلوپسی اسکارینگ یک نوع نادر از ریزش مو است. در این نوع، التهاب فولیکول های مو را از بین می برد. در نتیجه باعث می شود بافت اسکاردر جای آنها تشکیل شود. پس از تشکیل بافت اسکار ، مو دوباره رشد نمی کند. ریزش مو ممکن است به آرامی شروع شود به طوری که فرد متوجه نشود، یا اینکه موها به یکباره دچار ریزش شوند . علائم این بیماری شامل خارش شدید ، تورم و ضایعات قرمز یا سفید در پوست سر است. این نوع آلوپسی می تواند در هر سنی رخ دهد و زنان و مردان را درگیر کند. بیماری های التهابی پوستی (سلولیت ، فولیکولیت ، آکنه) و سایر اختلالات پوستی (مانند برخی از انواع لوپوس و لیکن پلان ، پسوریازیس پوست سر) اغلب منجر به ایجاد زخم می شوند. همین زخم های ایجاد شده توانایی بازسازی مو را از بین می برد.

تلوژن افلوویوم (Telogen Effluvium)

تلوژن نوعی آلوپسی است که تعداد زیادی از فولیکول های پوست سر وارد مرحله استراحت چرخه رشد مو می شوند. اما مرحله رشد بعدی آغاز نمی شود. تلوژن به طور کلی منجر به طاسی کامل نمی شود ، اما باعث ریزش و نازک شدن متعاقب موها می شود. یک اتفاق پزشکی ، مانند عدم تعادل تیروئید ، زایمان ، جراحی یا تب ، به طور معمول باعث این نوع ریزش مو می شود. تلوژن همچنین ممکن است در نتیجه کمبود ویتامین یا مواد معدنی رخ دهد .

آناژن افلوویوم (Anagen Effluvium)

آناژن ریزش سریع مو در نتیجه درمان های پزشکی مانند شیمی درمانی است. این داروهای قوی و سریع اثر سلول های سرطانی را از بین می برند؛ اما تولید فولیکول مو را در پوست سر و سایر قسمت های بدن نیز متوقف می کنند. پس از پایان شیمی درمانی ، موها معمولاً خود به خود رشد می کنند.

آلوپسی کششی

برخی از مدل های مو باعث کشیده شدن فولیکول های مو و در نتیجه ریزش آن می شوند. تا زمانی که مدل مو تغییر نکند ، آلوپسی کششی ممکن است منجر به کم پشت شدن مو شود. در بیشتر مواقع ، پس از تغییر مدل مو ، موها دوباره رشد می کنند.

آلوپسی یونیورسالیس (Universalis) یا طاسی کامل

این بیماری پیشرفته ترین شکل آلوپسی آره آتا است. این نوع آلوپسی باعث ریزش تمام موهای بدن می شود. از جمله : ابروها ، مژه ها و موهای عانه( ناحیه تناسلی).

هایپوتریکوز

هایپوتریکوز بیماری است که در آن از زمان تولد رشد مو وجود ندارد. به جای داشتن مو و از دست دادن آن به مرور زمان ، افراد مبتلا به این بیماری هرگز هیچ مویی در بدن آنها رشد نمی کند. تصور می شود که این شرایط ناشی از نقایص ژنتیکی در طی رشد جنین باشد.

تشخیص آلوپسی

پزشک به سادگی با مشاهده میزان ریزش مو و بررسی چند نمونه از موها در زیر میکروسکوپ قادر به تشخیص بیماری آلوپسی خواهد بود. پزشک همچنین می تواند برای تشخیص دقیق تر، نمونه برداری از پوست سر، انجام دهد تا سایر شرایطی که باعث ریزش مو می شوند را به طور کامل شناسایی کرده و مورد درمان قرار دهد. در طی انجام نمونه برداری از پوست سر، پزشک یک قسمت بسیار کوچک از کف سر را برداشته و برای مطالعات بیشتر به آزمایشگاه ارسال خواهد کرد. انواع آزمایش خون که می تواند به تشخیص این بیماری ها کمک کند، شامل موارد زیر می شود:

• تستوسترون آزاد
• سطح آهن خون
• هورمونهای تیروئید
• تست آنتی بادی آنتی نوکلار
• آزمایش هورمون تحریک کننده فولیکولی
• پروتئین واکنشی C و میزان رسوب گلبول های قرمز

درمان آلوپسی

در حال حاضر بیماری آلوپسی هیچگونه درمان قطعی ندارد. راه های موقتی برای برطرف کردن آن وجود دارد که صرفاً جهت مطالعه به آنها اشاره میکنیم.

• تزریق تریامسینولون استوناید (موضعی)

این روش انتخاب اول درمان در مواردی است که طاسی سکه ای یک یا چند ناحیه کوچک از سر را درگیر کرده است. بدین منظور معمولاً از سوسپانسیون تزریقی تریامسینولون استوناید استفاده می شود.

• دیفن سیپرون

دیفن سیپرون یک آلرژن تماسی قوی می باشد که به عنوان داروی ایمونوتراپیوتیک با غلظت های مشخص در درمان آلوپسی آره آتا مصرف می شود.

• تزریق کورتون (موضعی)

این درمان، تزریق کورتون به قسمتهای بدون موی پوست است. تزریقات معمولاً ماهی یک بار در پوست و اطراف ناحیه بدون مو انجام می شود. این داروها در طاسی های سکه ای به عنوان درمان اصلی و در طاسی های آره آتا توتال که با دیفن سیپرون تحت درمان است به عنوان درمان کمکی کاربرد دارد.

• محلول ماینوکسیدیل

استفاده هر ۲ بار در روز محلول ماینوکسیدیل ۵% ممکن است موجب رشد مجدد مو در قسمتهای پوست سر، ابروان و ریش در بیماری آلوپسی آره آتا شود.

• کرم یا پماد آنترالین

استفاده از پماد یا کرم آنترالین می باشد. آنترالین از مواد مصنوعی tar-like است که روی نواحی بدون مو روزانه یک بار استعمال می شود و بعد از مدت کوتاهی شسته می شود.

• قرص های کورتون

گاهی اوقات قرص های کورتیزون برای درمان ریزش موی شدید تجویز می شود. استفاده از قرص های کورتیزون خیلی قویتر از تزریق موضعی کورتیزون در پوست است.

• نور درمانی

نوردرمانی در طاسی های یونیورسال که کل موهای بدن درگیر شده است، کاربرد دارد. اثربخشی آن در مطالعات گوناگون با درصدهای موفقیت مختلف گزارش شده است. احتمال ریزش دوباره موها با قطع نوردرمانی بالا است و نیاز به ادامه درمان برای مدت طولانی برای نگه داشتن موهای رشد کرده وجود دارد

• سیتوکین درمانی

قرصهای تعدیل کننده سیستم ایمنی که کم عوارض ترین و مؤثرترین درمان است که طول درمان آن یک تا دو سال میباشد مثل قرص آزیپ رون، سولفاسالازین و ….

• کاشت مو

برای درمان ریزش مو با استفاده از کاشت مو ابتدا باید علت ریزش م درمان شده باشد. سپس کاشت مو در نواحی کم پشت انجام گیرد. روش های مختلفی برای کاشت مو وجود دارد که در ادامه بحث به آن اشاره می کنیم. تشخیص اینکه کدام روش برای چه کسی مناسب است، به معاینه جراح، انجام برخی آزمایش ها و شرایط فرد بستگی دارد.

---