انواع بیماریها و عفونت های قارچی پوست

دکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drandalib.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، بن بست پارکینگ عمومی توحید ، مجتمع آسمان ، طبقه چهارم تلفن مطب : 36260819 - 031

لایه بیرونی پوست انسان از سلول های مرده تشکیل شده است که یک مانع از محیط بیرونی است. این مانع میتواند سلامتی شما را حفظ کند؛ اما اگر آسیب ببیند، میتواند در معرض انواع عفونت ها باشد. قارچ پوستی یک عفونت پوستی انسانی است که توسط یک قارچ که یک میکرو ارگانیسم است و اغلب مواد مرده را مصرف می کند، به انسان منتقل می شود. انواع مختلفی از قارچ پوستی یا عفونت های پوستی مانند عفونت قارچی، غذاهای ورزشکاران و غیره وجود دارد. قارچ پوستی یک عفونت بسیار مسری است که می تواند با تماس فرد دیگری منتقل شود. درمان این بیماری بسیار مهم است؛ زیرا ممکن است در تمام بدن گسترش یابد و منجر به عوارض دیگری شود. طول دوره درمان بستگی به نوع عفونت قارچی، شدت عفونت و وضعیت سلامتی عمومی، قدرت سیستم ایمنی و داروهای مصرفی فرد دارد.

علت ابتلا به عفونت های قارچی پوست

آسیب دیدن سیستم ایمنی تعادل طبیعی بین ارگانیسم‌های پوست را از بین می‌ برد و در نتیجه یک نوع از آنها می‌تواند رشد و تکثیر بیش از حد داشته باشد. شرایط جوی مناطق گرمسیری محیطی ایده‌آل برای قارچ‌ها است؛ چرا که قارچ‌ها بهترین رشد را در ناحیه‌های گرم و مرطوب دارند.

• ممکن است در اثر مصرف کردن آنتی بیوتیک باکتری‌های طبیعی کنترل کننده رشد قارچ‌ها (مخمرها) از بین بروند و عفونت قارچی ایجاد شود.
• برخی به لحاظ ژنتیکی استعداد ابتلا به عفونت‌های قارچی پوستی را دارند.
• چاقی احتمال بروز عفونت‌های قارچی را افزایش می‌دهد؛ چون افراد دارای اضافه وزن چین‌های پوستی بیشتری دارند که رشد قارچ‌ها را تسهیل می‌کند.
• عفونت یا آسیب‌دیدگی‌های قبلی پوست و ناخن
• رعایت نکردن بهداشت
• تماس مستقیم با افراد، حیوانات، خاک یا دیگر اشیاء آلوده به درماتوفیت (بیماری قارچی)
• تماس مداوم با آب

علائم قارچ پوستی

علائم عفونت قارچی به نوع قارچ بستگی دارد؛ اما علائم رایج شامل موارد زیر است:

• عفونت قارچی اغلب به عنوان ظاهری خشن و گاهی اوقات خونریزی دار در پوست ظاهر می شود.
• عفونت قارچی ممکن است به عنوان یک شکل دایره ای در اندازه های مختلف ظاهر شود با این وجود، عفونت های قارچی ممکن است همیشه ضایعات دایره ای شکل را ایجاد نکنند؛ اما سبب تیره شدن و قرمزی پوست با پوسته پوسته شدن و سفید شدن می شود.
• اغلب اوقات، منطقه آسیب دیده می خارد و گاهی اوقات مرطوب است یا بوی بد دارد.
• برای افرادی که دارای عفونت قارچی طولانی مدتی هستند، رنگ پوست تیره ایجاد می شود و زمانی که زمان زیادی می گذرد ، معمولاً به پوست های اطراف گسترش پیدا می کند.

انواع عفونت های قارچی پوست

عفونت درماتوفیت

این عفونت پوست، ناخن و مو را درگیر می‌کند که به طور کلی به 5 دسته تقسیم می‌ شود:

قارچ پای ورزشکار

این عفونت قارچی پوست باعث می‌شود که پوست بین انگشتان پا، خارش دار، خشک، پوسته پوسته و قرمز گردد. در برخی مواقع، موجب ایجاد تاول و ترک خوردن پوست خواهد شد. اکثر افراد، در استخرهای شنا و سونا به این نوع عفونت قارچی مبتلا می‌شوند. اگر شما پس از تماس با پوست آلوده، دستان خود را نشویید، این آلودگی می‌تواند به دستانتان منتقل شده و در چین‌های کف دست و بین انگشتان دست منتشر شود.

قارچ ناخن

در این نوع عفونت، ناخن بدشکل، ضخیم و به راحتی خرد می‌شود. این عارضه معمولاً با عفونت پای ورزشکار همراه است.

قارچ کشاله ران

علائم این عفونت با خارش و بثورات پوستی قرمز در کشاله ران و مناطق اطراف آن همراه است. این عفونت معمولاً در افرادی که زیاد عرق می‌کنند، دیده می‌شود.

قارچ بر روی بدن

این عفونت از حیوانات اهلی منتقل خواهد شد. غالباً در مناطقی از بدن مانند شکم، دست و یا پا ایجاد می‌شود. علائم این عفونت شامل تکه‌های مسطح و حلقه‌ای قرمز رنگ است که می‌تواند رشد کرده و در سطح پوست افزایش یابد. این حلقه‌ها در لبه پوسته دار و در مرکز مسطح هستند.

قارچ پوست سر

این عفونت در خردسالان شایع‌تر است. از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد و باعث ریزش مو و التهاب مناطق آسیب دیده می‌شود.

عفونت قارچی مخمر

یکی دیگر از عفونت‌های قارچی پوست به دلیل عفونت مخمر اتفاق می‌افتد. این عفونت به 3 دسته تقسیم می‌شود:

عفونت لمسی

این عفونت ناشی از قارچ کاندیدا آلبیکنس است که بر روی پوست و دستگاه گوارش زندگی می‌کند. این عفونت کشاله ران، زیر بغل، زیر سینه و چین‌های پوستی را درگیر خواهد کرد. علائم این عفونت با درد، خارش، لکه‌های سفید- زرد همراه است.

پیتریازیس رنگارنگ

ابتلا به این عفونت باعث ایجاد لکه‌های تیره بر روی پوست روشن و لکه‌های روشن بر روی پوست تیره، خواهد شد. این عفونت بیشتر در نوجوانان و جوانان دیده شده است.

برفک

برفک می‌تواند دهان، زبان، واژن و دیگر مناطق مرطوب و چین‌های پوست را درگیر کند. عفونت برفکی، تکه‌های سفید رنگ کوچکی هستند که یک علامت قرمز را به جا می‌گذارند. در افراد بزرگسال، برفک واژن می‌تواند باعث خارش و ترشح غلیظ و سفید رنگ شود. گاهی برفک در دهان نوزادان مشاهده خواهد شد. برفک در نوزادان مسئله جدی محسوب نمی‌شود؛ اما نوزادانی که برفک در گلویشان ایجاد شده، به سختی شیر می‌خورند.

تشخیص عفونت و قارچ پوستی

معمولاً عفونت‌های قارچی بر مبنای تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شوند. لکه‌ها و ضایعات عفونت‌های قارچی منحصربه‌فرد بوده و معمولاً با یک معاینه فیزیکی ساده قابل شناسایی هستند. همچنین پزشک از یک نور فرابنفش استفاده می‌کند تا لکه‌ها را واضح‌تر ببیند. به علاوه، ممکن است او برای تأیید تشخیص، دستور به کشت قارچ یا نمونه‌برداری (از طریق تراشیدن سطح پوست ضایعه) بدهد.

آیا قارچ پوستی خطرناک است؟

قارچ پوستی خطرناک و تهدید کننده حیات نیست. اگرچه قارچ پوستی ناخوشایند و آزار دهنده است؛ اما باعث ایجاد بیماری جدی نمی شود. قارچ های پوستی علائمی مانند قرمزی و خارش ایجاد می کنند که به ندرت دلیلی برای نگرانی است و اغلب با پماد درمان می شوند.

سریع ترین درمان قارچ پوستی

معمولاً انواع داروهای ضد قارچ باعث از بین رفتن سلول‌ های قارچی یا جلوگیری از رشد و تکثیر آن‌ها می شوند. بخش‌ هایی از سلول‌ های مورد هدف توسط این داروها شامل غشای سلولی و دیواره سلول قارچ است که نقش محافظتی دارند؛ زیرا در صورت آسیب دیدن، سلول‌ ها نشت کرده و تخریب می‌ شوند. با توجه به اینکه بدن انسان فاقد این ساختارهاست، داروهای ضد قارچ قادرند سلول‌ های قارچ را بدون آسیب رساندن به سلول‌ های انسانی هدف قرار دهند.

درمان‌ های موضعی ضد قارچ به صورت کرم، لوسیون یا پودرهای دارویی موجود است که مستقیماً روی ضایعات پوستی خارش دار مالیده می‌ شوند. در صورتی که لکه‌ ها نواحی از پوست صورت، ناخن‌ ها یا پوست سر را درگیر کنند، مصرف دارو تحت نظر پزشک الزامی است.

برای درمان عفونت قارچی پای ورزشکار، اسپری‌های مخصوص توصیه می‌شود. همچنین در موارد عفونت قارچی پوست سر، استفاده از شامپوی ضد قارچ می‌تواند به کنترل و بهبود وضعیت کمک کند.

انواع داروهای ضد قارچ

داروهای ضد قارچ وابسته به عوامل دارای اشکال مختلفی هستند. داروهای خاص دارای فرم های مختلفی هستند. نوع عفونت نیز بر نحوه دریافت دارو تأثیر می گذارد.

چهار نوع داروی ضد قارچ وجود داشته که عبارتند از:

• آزول ها (Azoles)
• اکینوکاندین ها (Echinocandins)
• پولین ها (Polyenes)
• آلیل آمین ها (Allylamines)

پیشگیری از عفونت قارچی پوست

برای پیشگیری از بیماری های پوستی ناشی از عفونت قارچی معمولاً کافی است که بهداشت را رعایت کنید و وزن خود را در حد متناسب نگه دارید. تمیز و خشک نگه داشتن پوست، شستن دست‌ها پس از تماس با پوست یا ناخن عفونی، کوتاه نگه داشتن ناخن‌های انگشتان دست و پا، پوشیدن لباس‌های تمیز و راحت و مرتب عوض کردن آنها، پوشیدن یک روز در میان کفش‌ها برای هوا خوردن آنها، اجتناب از استفاده از وسایل شخصی دیگران مانند لباس، حوله و لوازم آرایش، مرتب تمیز کردن حمام و وان و پا برهنه راه نرفتن در مکان‌های عمومی برای پیشگیری از بیماری قارچ پوستی بسیار مهم است.