مراحل ارتودنسی دندان به صورت گام به گام انجام می شود و از معاینه اولیه تا مرحله پایانی یعنی تثبیت موقعیت دندان ها با ریتینر ادامه دارد. زمانی که دندان ها نامرتب باشند یا فک بالا و پایین در جای درستی قرار نگرفته باشند، ارتودنسی یکی از مؤثرترین روش ها برای بازگرداندن نظم و عملکرد طبیعی به دهان و دندان هاست. نوع درمان چه ارتودنسی ثابت، متحرک یا نامرئی با توجه به شرایط هر فرد و تشخیص متخصص ارتودنسی انتخاب می شود. در ادامه، با تمام مراحل ارتودنسی دندان به ترتیب آشنا می شوید.

مراحل اولیه ارتودنسی دندان

در جلسه مشاوره، بیمار انتظارات خود را مطرح کرده و متخصص وضعیت دندان ها، بایت، فک و سلامت دهان را بررسی می کند. در این مرحله تشخیص داده می شود که آیا ارتودنسی مناسب است یا نیاز به درمان های ترکیبی مانند جراحی فک وجود دارد. مراحل اولیه ارتودنسی بزرگسالان نیز دقیقاً از همین جا آغاز می شود.

مراحل تصویربرداری و قالب گیری در ارتودنسی دندان

برای شروع درمان، انجام عکس های OPG و سفالومتری ضروری است. این تصاویر وضعیت ریشه ها، موقعیت دندان ها و ساختار فک را مشخص می کنند و برای تصمیم گیری در مورد مراحل ارتودنسی دو فک یا تک فک، الزامی هستند. همچنین قالب گیری ارتودنسی با مواد سیلیکونی یا اسکن دیجیتال انجام می شود. این مرحله در تمامی انواع ارتودنسی از جمله مراحل ارتودنسی متحرک و مراحل ارتودنسی فک بالا و پایین مشترک است.

آماده سازی دندان ها قبل از ارتودنسی

پیش از شروع درمان ارتودنسی، پوسیدگی ها ترمیم، دندان های اضافه کشیده و مشکلات لثه رفع می شوند. این اقدامات قبل از نصب براکت یا مراحل نصب ارتودنسی نامرئی ، لازم است.

مراحل نصب ارتودنسی

با توجه به روش انتخابی، براکت های فلزی یا سرامیکی روی دندان ها نصب می شوند (در مراحل ارتودنسی ثابت ) یا پلاک شفاف متحرک تحویل داده می شود (در ارتودنسی متحرک یا ارتودنسی نامرئی). این مرحله ممکن است ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت زمان ببرد.

در طول مراحل ارتودنسی دندان به چه مراقبتهایی نیاز است؟

در طول درمان، رعایت نکات بهداشتی از اهمیت بالایی برخوردار است. مسواک مخصوص ارتودنسی، نخ دندان، دهان شویه و رژیم غذایی کنترل شده به حفظ سلامت دندان ها کمک می کنند. این مرحله در تمام طول مراحل ارتودنسی فک پایین و بالا ادامه دارد.

تنظیمات دوره ای در مراحل ارتودنسی فک بالا و پایین

برای بررسی پیشرفت درمان، بیمار باید هر ۳ تا ۶ هفته به متخصص ارتودنسی مراجعه کند. در این جلسات، سیم ها تنظیم، کش ها تعویض و مسیر حرکت دندان ها اصلاح می شود. در مراحل ارتودنسی نوجوانان و بزرگسالان، این پیگیری ها اهمیت ویژه ای دارد.

تثبیت نتیجه درمان در پایان مراحل ارتودنسی

در پایان درمان، پس از برداشتن براکت های ارتودنسی یا اتمام دوره ارتودنسی متحرک، از ریتینر ثابت یا متحرک برای جلوگیری از بازگشت دندان ها استفاده می شود. این مرحله نهایی در مراحل ارتودنسی دندان کودکان و بزرگسالان نقش حیاتی دارد.

تفاوت مراحل ارتودنسی و کامپوزیت

مقایسه کامپوزیت و ارتودنسی به شرح زیر است:

مرحله / ویژگی	ارتودنسی دندان	کامپوزیت دندان
بررسی اولیه	معاینه تخصصی ارتودنتیست + عکس رادیوگرافی	معاینه دندان پزشک + بررسی رنگ و شکل دندان ها
طرح درمان	برنامه ریزی طولانی مدت (چند ماه تا چند سال)	طراحی لبخند در یک یا دو جلسه
نوع درمان	ثابت، متحرک یا نامرئی	کامپوزیت مستقیم یا غیرمستقیم
طول درمان	بین ۶ ماه تا ۲ سال یا بیشتر	معمولاً ۱ تا ۲ جلسه
درد و ناراحتی	ممکن است در ابتدای درمان یا هنگام تنظیم براکت ها احساس شود	کم یا بدون درد
تغییر ساختار دندان	بدون تراش دندان	نیاز به تراش جزئی (در موارد خاص)
هزینه	معمولاً بیشتر (بسته به نوع ارتودنسی)	هزینه کمتر نسبت به ارتودنسی
ماندگاری نتیجه	طولانی مدت، در صورت استفاده صحیح از ریتینر	نیاز به ترمیم دوره ای (هر چند سال یک بار)
مناسب برای	اصلاح نامرتبی و ناهنجاری های فکی	زیبا سازی ظاهر دندان ها (رنگ، فرم، اندازه)

❓ سوالات متداول درباره مراحل ارتودنسی

1. مراحل ارتودنسی دندان به ترتیب چیست؟

مراحل شامل مشاوره، عکس برداری، قالب گیری، ترمیم، نصب براکت یا پلاک، مراقبت بهداشتی، جلسات تنظیم و استفاده از ریتینر ارتودنسی است.

2. آیا مراحل ارتودنسی متحرک با ثابت تفاوت دارد؟

بله، در مراحل ارتودنسی ثابت براکت ها روی دندان نصب می شوند، اما در ارتودنسی متحرک پلاک شفاف قابل جابه جایی استفاده می شود. مراحل کلی مشابه اما تجهیزات متفاوت هستند.

3. مراحل ارتودنسی دو فک چگونه است؟

درمان دو فک نیازمند بررسی دقیق تر، تنظیم طولانی تر و استفاده هم زمان از ابزارهایی برای فک بالا و پایین است.

4. آیا مراحل ارتودنسی کودکان با بزرگسالان متفاوت است؟

اصول کلی یکسان است، اما در کودکان تمرکز بیشتر بر هدایت رشد فک و دندان هاست، در حالی که در بزرگسالان بیشتر اصلاح موقعیت دندان ها مدنظر قرار می گیرد.

5. مراحل نصب ارتودنسی چقدر طول می کشد؟

بسته به نوع براکت یا پلاک، نصب اولیه ممکن است ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت زمان ببرد.

نتیجه گیری
مراحل ارتودنسی دندان شامل فرآیند دقیقی از ارزیابی تا تثبیت نهایی دندان هاست که با انتخاب روش مناسب و همکاری بیمار، به نتیجه ای ماندگار منجر می شود. رعایت بهداشت دهان و مراجعه منظم به متخصص در موفقیت درمان نقش کلیدی دارد.

نسخه اصلی مطلب مراحل ارتودنسی به ترتیب؛ همه مراحل انجام ارتودنسی را در سایت دکتر پدرام دانش کاظمی بخوانید.

---