تغذیه در حج

دکتر حسین حاجیان فر [ دکتری تخصصی پژوهشی تغذیه ]آدرس وب سایت : www.drhajianfar.ir
آدرس مطب : خیابان طیب مجتمع مهتاب 8 طبقه 3 تلفن مطب : 32236110 - 031

وضعیت افراد در حج و شرایط آب و هوایی ، میزان کالری مورد نیاز افراد در نظر گرفته می شود . در وضعیت حج با توجه به اینکه افراد بطور گروهی زندگی می کنند معمولا" از نظر تغذیه فردی استفاده نمی شود و بر اساس میانگین نیاز افراد مواد مغذی مورد نیاز آنها را ارزیابی می کنند و برنامه غذایی حج را پیشنهاد می دهند . در برنامه غذایی حجاج باید کلیه نیازهای انها به انرژی ، پروتئین ، چربی ، کربوهیدرات ، ویتامین ها و املاح تأمین گردد .

در حج عمره با توجه به اینکه مدت سفر کوتاه است حدود 2 هفته و شرایط خاصی بر آن حاکم است و همچنین با توجه به اینکه افراد تغذیه کامل خود را از طریق عوامل ثابت تأمین می کنند مقدار مورد نیاز آنها باید بطور دقیق توسط آشپزخانه های مرکزی و تدارکات سازمان حج تأمین گردد و در اختیار آنها قرار گیرد . همچنین به زائران توصیه می گردد که نکات اساسی در مورد تغذیه صحیح و نحوه استفاده درست از مواد مغذی را بدانند. از نظر کالری تقریبا" نیاز زائران بطور متوسط حدود 2400 کیلوکالری برای مردان و 2000 کیلوکالری برای زنان در نظر گرفته می شود . این مواد غذایی باید از هر گروه مواد مغذی تأمین گردد که مقدار مورد نیاز برای افراد به ازای هر واحد در جدول آمده است .

مقدار مورد نیاز آب زائران هم باید تأمین گردد که تقریبا" هر زائر نیاز به حدود 5/1 لیتر آب در روز دارد . در حج تمتع میزان نیاز به تغذیه در ایام عادی حج با عمره تفاوتی ندارد و تنها تفاوت مربوط به ایام تشریق می باشد که از روز 8 ذی الحجه شروع و تا غروب 12 ذی الحجه ادامه دارد . در این دوره با توجه به تراکم زائران در عرفات مشعرمنی چون در این مدت امکان طبخ غذا و نگهداری آن وجود ندارد معمولا" از غذاهای یکبار مصرف و حاضری استفاده می گردد که باید مقدار این غذا نیازهای تغذیه ای زائران را برآورده سازد و با توجه به شرایط فصلی و آب و هوایی عمل کرد .

در این شرایط اگر هوا سرد باشد معمولا" از غذاهای آماده مثل تن و کنسرو می توان استفاده کرد اما در صورتی که هوا گرم باشد جهت تأمین آب و املاح مورد نیاز زائران بهتر است که از مغزها و میوه در کنار نان و پنیر استفاده کرد . زیرا که هم نگهداری آنها راحتتر است و فاسد شدنی نیست و هم اینکه مقدار املاح و آب از دست رفته زائران را تا حدودی جبران می کند .همچنین باید مقدار کالری در یافتی زائران محاسبه گردد تا نیازهای تغذیه ای آنها کاملا" مدنظر قرار گرفته باشد .

مسئله دیگری که باید مدنظر قرار گرفته شود میزان نمک از دست رفته در این ایام در آب و هوای گرم می باشد که در این شرایط لازم است به زائران روزانه 2- 5 گرم نمک جهت مصرف توصیه گردد که بهترین راه برای این کار تهیه دوغ کمی شور و توزیع آن بین زائران است .