توصیه های لازم برای پیشگیری از مشکلات معده در روزه داری

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

معده درد و روزه گرفتن در ماه رمضان جزو مباحصی است که بسیاری بدون داشتن اگاهی کافی از آن عمل می کنند. برخی معتقدند که روزه گرفتن برای معده ضرر دارد و دسته ای خلاف این را می گویند.

قبلا معده درد را تجربه کرده اید و اکنون نگرانید که نکند با روزه گرفتن این دردها دوباره سر و کله شان پیدا شود و شما را درگیر کند؟ دل تان می خواهد 30 روز را بدون دغدغه روزه بگیرید اما درد هایی که از سحر تا افطار سراغ تان می آیند، روزه داری بدون نگرانی در مورد وضعیت سلامت تان را برای شما دشوار می کنند؟ دکتر محمدجعفر فرهوش بخش، فوق تخصص گوارش و استاد دانشگاه علوم پزشکی می گوید روزه داری حتی برای کسانی که درد معده گاه و بیگاه سراغ شان می آید، ممنوع نیست. او می گوید اگر زبانمعدهتان را بدانید و بدانید چطور باید با آن مدارا کنید، می توانید بدون ترس از آسیب های جدیمعدهتا پایان ماه رمضان روزه داری کنید.

غذا سر دل تان مانده؟

سوء هاضمه از شایع ترین مشکلات گوارشی است که با احساس ترش کردن و سوزش معده یا احساس پر بودن شکم همراه است. افرادی که به سوءهاضمه دچار هستند، ممکن است احساس کنند غذا سر دل شان مانده است. اگر شما هم به چنین مشکلی دچار باشید، ممکن است گاهی نیز نفخ داشته باشید یا احساس زود سیر شدن را تجربه کنید. اغلب افرادی که مثل شما با این مشکل درگیر هستند، اگر دچار مشکلات دیگر مثل التهاب یا مشکل جسمی خاصی نباشند یا زخم معده یا بیماری اثنی عشر در آنها تشخیص داده نشده باشد، می توانند با خیال راحت روزه بگیرند و تنها کافی است که در زمان افطار و سحر پرخوری نکنند. شمایی که با چنین مشکلی دست و پنجه نرم می کنید، افطار را ابتدا با مایعات ولرم شروع کنید و از چای شیرین ولرم یا شربتی که خیلی خنک نباشد، استفاده کنید. مایعات شیرین، کالری سریع به بدن تان می رساند و به شما کمک می کند تا احساس سیری کنید.

مشکلات دستگاه گوارش

گذشته از این باید هوای معده تان را داشته باشید و بعد از میل کردن افطار سبک، دو یا سه ساعت بهمعدهتان استراحت دهید و بعد غذایی ساده مثل کته و فرنی بخورید. در سحر هم غذاهایی سبک بخورید و غذاهایی غلیظ و چرب مثل آش رشته ، کشک و کشک بادمجان یا ماکارونی نخورید. از ترس تجربه احساس گرسنگی غذاهایی مثل کله پاچه و حلیم را هم نخورید که حسابی معده شما را اذیت می کند. برای اینکه در روزهای روزه داری حال معده شما بهتر باشد، خود را به کم خوردن عادت دهید تا هم سبک باشید و هم دچار سوء هاضمه نشوید. یاد تان نرود که وضعیت معده شما بیشتر از هر چیز تحت تاثیر رژیم و عادات غذایی تان است و اگر یک الگوی غذایی نتوانست سلامت معده شما را تضمین کند، باید پس از مشورت با متخصص الگوی تازه ای را امتحان کنید.

زخم ومعده دردو روزه!

اگر در گذشته سابقهزخم معدهداشته اید اما مشکل جدی نبوده است و الان سالم هستید، می توانید با خیال راحت روزه بگیرید. فقط سعی کنید از غذای های سبک استفاده کنید و زیاد هم سرخ کردنی نخورید اما اگر با آندوسکوپی یا عکس بیماری های زخم معده یا اثنی عشرتان تشخیص داده شده و هنوز بیماری تان درمان نشده، نباید تا زمان بهبودی کامل روزه بگیرید. پسخونریزی معدهتان را جدی بگیرید و قبل ازماه رمضانحتما با پزشک تان مشورت کنید و اگر روزه داری خونریزی معده تان را تشدید می کند، به توصیه پزشک تان توجه کنید.

ترش می کنید؟

اگر معده شما ترش می کند یا برگشت غذا دارید و سوزش پشت جناق سینه را تجربه می کنید، ممکن است ریفلاکس معده داشته باشید. در صورتی که در مراحل اولیه ریفلاکس هستید، ریفلاکس تان شدید نیست و مجبور نیستید داروهایی با دوز بالا مصرف کنید، می توانید روزه بگیرید. تنها افرادی که ریفلاکس شدید دارند نباید به مدت طولانی معده شان خالی بماند و روزه داری برای شان مضر است در غیر این صورت فقط باید رژیم غذایی تان را حفظ کنید و داروهایی که اسید معده را کم می کند، مصرف کنید.

سوزش معده دارید؟

در روزهای اول روزه داری، تغییر سیکل سیکاردین یا همان ریتم اسید ترشح معده تان است که باعث چنین دردهایی شده است. این سیکل ترشح اسید معده بر اساس سه بار غذا خوردن شما در روز تنظیم شده است و به همین علت است که ظهرها هیپوتالاموس و مراکزی که مربوط به اشتها است، به طور شرطی فعال می شوند و اسید معده تان ترشح می شود؛ این ریتم هم تطبیق پذیر است. فقط باید کمی تامل کنید تا این سیستم شرطی خودش را با شرایط جدید عادت دهد. اگر می خواهید به این مشکلات دچار نشوید، یک هفته قبل ازماه رمضانغذای تان را کم کنید و معده تان تان را سبک تر نگه دارید. سعی کنید خود را به ناشتای طولانی مدت عادت دهید. اگرهم معده تان خیلی اذیت شد، می توانید از شربت معده، قرص های معمولی گوارشی مثل امپرازول یا رانیتیدین استفاده کنید. با همه این توضیحات اگر باز هممعده دردداشتید حتما با پزشک مشورت کنید.

شکم تان سفت شده؟

اگرعاشق زولبیا و بامیه های ماه رمضان باشید و معده تان را با این شیرینی ها پر کنید، باید انتظاریبوسترا هم بکشید. برای اینکه در این ماهیبوستکلافه تان نکند، خوردن میوه و سبزی ها در وعده افطار و سحر را فراموش نکنید. در این ماه علاوه بر اینکه باید آب به اندازه کافی بنوشید، سالاد و میوه را هم در وعده افطارتان جای دهید. از میوه های متنوع به عنوان دسر بعد از افطار استفاده کنید. در وعده سحر هم از میوه های آبدار کاهو ، گوجه و خیار استفاده کنید تا هم شکم تان نرم شود و هم با آزاد شدن تدریجی آب این میوه ها در طول روز عطش کمتری داشته باشید. گذشته از این، در ساعات بعد از افطار و زمان سحر آب به میزان کافی بنوشید. برای کاهش یبوست بعد از افطار وقت تان را صرف تماشای سریال های تلویزیون نکنید و 20 دقیقه ای پیاده روی کنید یا نرمش های سبک انجام دهید.

اعصاب تان، معده خراب کن است؟

فشار و استرس زیاد ممکن است معده تان را هم درگیر کند. اگر به خاطر اعصاب خردتان دچار کولیک استروز یا کولیک استروس شده اید، می توانید با آسودگی روزه بگیرید و به جای ترس از روزه گرفتن، تنها اعصاب تان را کنترل کنید تا اوضاع کولیک معده تان هم بهتر شود اما اگر کولیک تان از نوع عصبی نیست وبه کولیک التهابی یا زخمی دچار هستید، معده تان نباید به مدت طولانی خالی بماند و به یکباره پر شود. بیماران مبتلا به کولیک التهابی با اجازه پزشک در ماه هایی مثل زمستان و پاییز که روزها کوتاه تر است، می توانند روزه بگیرند.

دل تان باد کرده است؟

سرتان شلوغ است وتنها چاره جبران این کمبود وقت تند و تند غذا خوردن است؟ عادت به تند تند غذا خوردن دارید و همواره اولین کسی که سر میز غذا بشقابش را خالی می کند، شما هستید؟ با این عادات اشتباه تعجبی ندارد که مدتی بعد از صرف غذا دل درد بگیرید و نفخ کنید. نفخ هم در ماه رمضان و به خصوص در روزهای اول بسیار شایع است. سر سفره افطار ولع خوردن تان را کنترل کنید و با آرامش غذا بخورید. اگر هنگام غذا خوردن حساب زمان از دست تان در می رود، می توانید از ساعت استفاده کنید. سعی کنید زمان صرف غذای افطارتان طولانی باشد. افطارتان را هم با غذاهایی که راحت هضم می شوند، شروع کنید. فرنی یا شله زرد خورده و به اندازه معده تان هم غذا بخورید.

معده هرکس حجم معینی دارد که گیرنده های دیواره معده به آن عادت کرده اند. اگر بعد از یک مدت طولانی گرسنگی به یکباره به غذا حمله ببرید و شکم تان را پر کنید، نفخ می کنید. حتی اگر شکم تان را با مایعات بیشتر از حد معمول هم پر کنید، نفخ معده تان زیاد می شود. ورم معده هم بیشتر در سوءهاضمه دیده می شود. اگر معده تان ورم کرده است و سوزش و درد دارید، غذاهای حجیم مثل آش رشته و سوپ های سنگین را مصرف نکنید.

نقش تغذیه در معده درد

بدون ناهار معده درد می گیرید؟

اغلب افراد به خاطر شیفت کاری سه وعده غذایی در روز مصرف می کنند اما تا به حال به طور دقیق در فیزیولوژی اثبات نشده است که بدن ما به دو یا سه وعده غذا احتیاج دارد. برخی از افراد هم عادت به خوردن وعده ناهار ندارند. اگر مشکلی ندارید، می توانید بدون نگرانی با حذف یک وعده غذایی تان روزه بگیرید. حذف یک وعده غذایی می تواند باعث شود کالری کمتری دریافت کنید و وزن تان را نیز کاهش دهید. روزه داری و خالی نگه داشتن معده، در روزهای بلند تابستان به کودکانی که در حال رشد هستند، توصیه نمی شود.

به خودتان برچسب نزنید

اگر قبلا سابقه بیماری معده داشته اید یا دستگاه گوارش تان خوب کار نمی کرد یا حتی به بیماری های اثنی عشر و معده دچار بوده اید، انگ بیماری خاص را به خودتان نچسبانید. اگر داروی خاصی مصرف نمی کنید، تنها با رعایت نکاتی در تغذیه و شیوه غذا خوردن تان می توانید روزه بگیرید. بسیاری از افرادی که قبلا بیماری های معده را تجربه کرده اند هم می توانندگرسنگیهای طولانی مدت را تحمل کنند؛ پس در مقابل دردهای ساده و معمولی به خودتان استرس راه ندهید.

با تغییر عادات غذایی ممکن است معده شما در ابتدا با مشکلاتی همراه باشد اما با اندکی صبر و رعایت نکاتی ساده می توانید ماه رمضان را بدون مشکل روزه بگیرید. گذشته از این، حتی اگر سالم هم هستید باید نکاتی را رعایت کنید تا در پایان ماه رمضان هم معد تان همچنان سالم بماند. پس توصیه های زیر را جدی بگیرید:

از خوردن غذاهای پرکالری و غذاهایی که رب یا کشک دارند و سرخ شده اند، پرهیز کنید.

بیشتر از غذاهای ساده استفاده کنید.

یکباره حجم زیادی از غذاها را به معده تان وارد نکنید.

ابتدا افطار سبک بخورید و بعد از دو یا سه ساعت دوباره غذا مصرف کنید.

مواد غذایی که شور و چرب هستند را نخورید.

بیشتر از موا غذایی ساده مثل کته یا فرنی استفاده کنید و کمتر سراغ غذاهای سرخ کرده مثل شامی یا کوکوها بروید.

کشک بادمجان ،آش رشتهو فسنجان هم برای شما چندان مناسب نیست. این غذاها مدت زیادی در دستگاه گوارش شما باقی می ماند و معده برخی از افراد را با مشکل روبه رو می کند.