کبد چرب

شهزاد محمدیان [ متخصص تغذیه ورزشی از استرالیا ]آدرس وب سایت : www.armitaclinic.ir
آدرس مطب : شهرک غرب بلوار فرحزادی تقاطع دریا خ نورانی پلاک 19 طبقه سوم تلفن مطب : 22366770 - 021

در بیماری کبد چرب، کبد معمولاً علامت خاصی ندارد و به دنبال انجام آزمایش های دوره ای، اختلال در آنزیم های آن مشخص می شود و یا اینکه در زمان انجام سونوگرافی به علل دیگر، وجود کبد چرب نیز تشخیص داده می شود. البته اختلالات آنزیمی در کبد چرب معمولاً خفیف است و در اکثر موارد موجب افزایش مختصر در آنزیم های کبدی میشود. در برخی موارد، کبد چرب با علائمی نظیر خستگی و احساس ناراحتی در قسمت فوقانی شکم همراه است.

در صورت وجود اختلال در آنزیم های کبدی، قبل از آنکه علت کبد چرب تشخیص داده شود، در ابتدا لازم است سایر علل، که موجب بروز اختلال در این آنزیم ها می گردند، رد شوند. همچنین بررسی لازم از نظر منفی بودن ابتلا به هپاتیت B و هپاتیت C انجام شود.

برخی بیماری های متابولیکی نظیر بیماری ویلسون، هموکروماتوز و بیماری های خودایمنی مثل سیروز صفراوی اولیه و هپاتیت خودایمنی نیز باید بررسی شوند.

بهترین راه تشخیص کبد چرب نمونه برداری از بافت کبد و بررسی میکروسکوپی آن است.

مهمترین روش درمانی در کبد چرب، رفع علت زمینه ای بروز بیماری است. کاهش وزن در افراد چاق، عدم مصرف مشروبات الکلی، کنترل بیماری دیابت، کاهش چربی های خون (تری گلیسیرید) و تغییر در شیوه زندگی و فعالیت، مهمترین اصول درمان این بیماری است. با کاهش وزن (در افراد چاق) یا تغییر در شیوه زندگی (افزایش فعالیت جسمانی، پیاده روی و ...)، اصلاح رژیم غذایی، قطع مصرف مشروبات الکلی، کنترل دقیق قند خون با کمک پزشک می توان در جهت درمان این بیماری نتیجه مطلوبی به دست آورد. در صورت درمان کبد چرب، می توان مانع پیشرفت ضایعه کبدی شد.
در برخی موارد برای کنترل این بیماری، با توجه به شدت عارضه، از دارو استفاده می شود. ذکر این نکته ضروری است که علی رغم تجویز دارو، هنوز هم کاهش وزن و تغییر در شیوه زندگی و رژیم غذایی برای کبد چرب از ارکان اصلی درمان بیماری کبد چرب به شمار می روند.
کبد چرب در صورت درمان بیماری خطرنکی نیست اما در صورت عدم درمان بموقع، در درازمدت مقادیر زیادی چربی در کبد رسوب می کند و موجب بروز التهاب کبدی می شود؛ این امر ممکن است موجب بروز سیروز در کبد شود؛ لذا نباید نسبت به این عارضه بی تفاوت بود.
یکی از مهمترین علل بروز بیماری کبد چرب، بیماری دیابت یا بیماری افزایش غیرطبیعی قند خون می باشد، مبتلایان به بیماری قند اغلب چاق می باشند و با گرفتن رژیم غذایی مناسب، کنترل تغذیه و مصرف داروهای ضد دیابت خوراکی می توان از پیشرفت بیماری آن ها جلوگیری کرد. با کنترل دیابت میتوان از عوارض آن که یکی از آنها کبد چرب است جلوگیری نمود.
نقش مصرف الکل نیز در ایجاد کبد چرب، در انسان و حیوانات به اثبات رسیده است. کبد چرب به طور شایع، به دنبال مصرف مقادیر اندک یا زیاد الکل، حتی برای مدت زمان کوتاهی، دیده می شود. باید توجه داشت که عدم توجه به لزوم قطع مصرف الکل می تواند سبب تخریب جدی کبد شود.
کبد چرب در افراد چاق شایع است. کبد چرب در افراد چاق شایع است و در ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد چاقی مفرط دیده می شود. بدیهی است که مرض قند و بالا بودن چربی های خون در افراد چاق نیز دیده می شود و این دو عامل به بروز کبد چرب کمک می کنند. با دریافت رژیم غذایی کبد چرب مناسب برای کاهش وزن ، وزن را کاهش داد و زمینه درمان کبد چرب را بوجود آورد.

چاقی منجر به افزایش چربی های مضر در کبد و در نهایت موجب بروز کبد چرب می شود.رژیم غذایی کبد چرب و کاهش وزن، باعث مهار آن می گردد. کاهش وزن برای اکثر بیماران مشکل است و افراد کمی قادر به رعایت افزایش فعالیت فیزیکی به میزان کافی برای کاهش وزن می باشند و به همین دلیل به یک برنامه غذایی ثابت برای کاهش میزان کالری دریافتی و کاهش وزن نیاز است. اگر شما به رژیم غذایی خود پایبند باشید و برنامه ورزشی شما نیز به صورت منظم اجرا شود، کاهش وزن قطعی است.
باید توجه داشت که زیاد خوردن یک علت مهم چاقی است، ولی تنها علت نیست؛ بلکه عوامل دیگری نظیر تأثیرات محیطی، فرهنگی و ژنتیکی همگی در بروز چاقی دخالت دارند. برای کاهش وزن باید در قدم اول به شیوه زندگی فرد توجه داشت و رژیم غذایی با محدودیت کالری را به اجرا در آورد، ولی رژیم های غذایی سخت و طاقت فرسا سبب عدم همکاری بیمار میشود.
مشکل عمده افراد در رژیم غذایی کاهش وزن مسئله ثابت نگه داشتن وزن بعد از کاهش وزن است.
نقش فیبر ها در رژیم غذایی کبد چرب
رژیم غذایی کبد چرب باید غنی از فیبر باشد و کربوهیدراتهای پیچیده باید قسمت اعظم انرژی دریافتی از طریق رژیم غذایی کبد چرب را تشکیل دهد. غلات کامل، برنج قهوه ای و نان های سبوس دار، حبوبات، میوه ها و سبزیجات از منابع بسیار غنی فیبر ها هستند. فیبر های غذایی که در رژیم غذایی کبد چرب هستند با جذب کلسترول در روده و دفع آن باعث کاهش سطح چربی های خونی و بهتر شدن وضعیت بیماری کبد چرب میشود.
اهمیت پروتئین در رژیم غذایی کبد چرب
مصرف زیاد پروتئین در رژیم غذایی کبد چرب ممکن است به کبد استرس و فشار اضافه ای را تحمیل کند، بنابر این در صورت ابتلا به کبد چرب نیاز است تا میزان پروتئین رژیم غذایی به طور دقیق توسط کارشناس تغذیه تنظیم شود.بهترین منبع برای تامین پروتئین در رژیم غذایی کبد چرب غذاهای دریایی، گوشت سفید و انوع گوشت قرمز کم چرب و حبوبات است. استفاده از گوشت سفید و گوشت ماهی به استفاده از گوشت قرمز ارجحیت دارد. به این نکته توجه داشته باشید که قبل از استفاده از گوشت ها برای طبخ، چربی آنها را جدا کرده و سپس مصرف نمایید.