قبل از انجام سونوگرافی چه نکاتی را باید رعایت کرد ؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

سونوگرافی یکی از روش های درمانی پرکاربرد است که با تصویر برداری از نقاط مختلف بدن به پزشک کمک می کند تا روش درمانی مناسبی را برای بیمار اتخاذ کند . در این مقاله آمادگی های لازم برای انجام سونوگرافی را بیان می کنیم.

پر کردن مثانه

قبل از انجام سونوگرافی مثانه باید پر از آب باشد ، زیرا مثانه پر همانند یک ذره بین عمل میکند و باعث می شود رحم و تخمدان ها به صورت شفاف در تصویر سونوگرافی ظاهر شوند . همچنین مثاثه پر ، گازهای روده را که مزاحم سونوگرافی هستند به بالا رانده و آنها را از صحنه تصویربرداری دور می سازد . برای پر کردن مثانه مایعاتی مانند آب ، چای و ابمیوه بنوشید . همین کار برای پر کردن مثانه کافی است و نیازی به استفاده از دارو های ادرار اور نیست .

برای نوشیدن مایعات هرگز از نوشیدنی های گازدار استفاده نکنید زیرا گاز داخل معده مانع درست دیده شدن احشاء شکمی خواهد شد .
همچنین برای انتخاب مایع مناسب برای نوشیدن به وجود بیماری های زمینه ای همچون دیابت و فشار توجه کنید . نوشیدنی های شیرین برای بیماران دیابتی و نوشیدنی های حاوی نمک مانند دوغ برای بیماران دچار فشارخون مناسب نیست . خوردن مایعات (غیرچرب) بلامانع و در برخی موارد ضروری است .
برای مصرف مایعات طوری زمان بندی نمایید که در صورت معطلی در مرکز سونوگرافی دچار فشار مثانه و ناراحتی نشوید .

سونوگرافی خانم های باردار

در سونوگرافی از خانم های باردار ، تا هفته دوازدهم حاملگی ، مثاثه باید کاملا پر باشد ، ولی برای ماه های بالاتر نیازی به پربودن مثانه نیست .

سونوگرافی واژینال

برای انجام سونوگرافی واژینال نیازی به پر بودن مثانه نیست و مثانه ی نیمه پر کفایت می کند . در سونوگرافی از واژن اگر مثانه خیلی پر باشد در انجام سونوگرافی مزاحمت ایجاد می کند .
انجام سونوگرافی داخل واژن در ماه های پایین حاملگی مشکل زا نخواهد بود . اگر در مواردی قرار باشد سونوگرافی از روی شکم انجام گیرد و سپس سونوگرافی واژن انجام شود ، ابتدا با مثانه پر مراجعه نمایید . سپس پس از انجام سونوگرافی از روی شکم کمی از ادرار داخل مثانه تخلیه شده و سونوگرافی داخل واژن انجام می شود .

از بین بردن موهای زائد قبل از سونوگرافی

در صورتی که تراکم مو در ناحیه ی سونوگرافی اندک باشد مشکلی در روند سونوگرافی ایجاد نمی شود اما اگر در ناحیه ی سونوگرافی بیش از حد مو وجود دارد ، قبل از انجام سونوگرافی مو ها را بتراشید .

سونوگرافی در صورت وجود زخم باز

سونوگرافی باید از روی پوست و با ژل مناسب انجام شود . هنگام داشتن زخم باز نمی توان سونوگرافی انجام داد ، زیرا ژل سونوگرافی موجب تحریک زخم یا آلودگی بیشتر آن می شود .
حتما قبل از انجام سونوگرافی ، پزشک خود را از عمل های جراحی که قبلا انجام داده اید مطلع نمایید .

سونوگرافی در مواردی که لازم است ناشتا باشید

در مواردی که علاوه بر پر بودن مثانه لازم است ناشتا باشید ، از نوشیدن مایعات چرب مانند شیر و دوغ پرهیز کنید . زیرا مایعات چرب باعث ترشح صفرا می شوند که مانع بررسی کیسه صفرا خواهد شد .
برای ناشتا بودن لازم است حدود ۶ تا ۸ ساعت قبل از انجام سونوگرافی غذا میل نفرمایید . بهتر است در وعده غذایی قبل از شروع دوره ناشتا بودن ، از مصرف غذاهای نفاخ و سنگین پرهیز کنید . توجه داشته باشید در دوره ی ناشتا بودن مصرف داروهای بیمار به هیچ وجه نباید ترک شود .

سونوگرافی کلیه های کودکان

بطور کلی برای سونوگرافی کلیه های کودکان هیچ آماده سازی لازم نیست . با این حال ، اگر خون در ادرار کودک مشاهده شود لازم است مثانه و یا قسمت پایین حالب بررسی شود ( در اغلب موارد چنین بررسی در کنار ارزیابی کلیه ها لازم است) . در این زمان لازم است که مثانه کودک شما پر باشد و نباید قبل از انجام معاینه ، مثانه اش را خالی کند . مصرف آب بیش از حد خود هم ممکن است مشکل زا باشد و مانع تشخیص برخی از مشکلات گردد . لذا نوشیدن حداکثر یک لیوان آب کافی خواهد بود . مصرف زیاد آب جهت پر کردن کامل مثانه معمولا در بررسی احشا لگنی (مخصوصا دختران) لازم است .