آیا افزایش وزن و چاقی در ناباروری مردان تاثیر دارد؟

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

ناباروری جزء عوامل مهم و تاثیرگذار بر روابط بین زن و مرد و همچنین کیفیت زندگی آن ها می باشد؛ از این رو شناسایی متغیرهایی که بر ناباروری تاثیرگذار می باشند، می تواند بسیار مفید و کمک کننده باشد. با توجه به تحقیقات انجام شده، مشخص شده است که چاقی و اضافه وزن در مردان می تواند در باروری آن ها تغییر ایجاد کند.

متاسفانه به دلیل شیوع بیش تر اضافه وزن در جامعه امروزی، چگونگی تاثیر این متغیر بر باروری بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی دقیق تر ارتباط میان افزایش وزن و چاقی با ناباروری مردان می پردازیم.

اضافه وزن می تواند بر چه مواردی تاثیر بگذارد؟

چاقی و اضافه وزن به ویژه اگر هورمونی باشد می تواند بر روی نطفه مردان تاثیر بگذارد. در اینجا به ذکر برخی از این تغییرات می پردازیم و در ادامه بیش تر درمورد آن ها صحبت خواهیم کرد.

• ایجاد تغییر در فرایند اسپرم سازی
• تعداد سلول های جنسی
• میزان تحرک اسپرم ها
• شکل و ساختار اسپرم ها
• آسیبی که به DNA اسپرم ها وارد می شود
• کم شدن میل جنسی
• ایجاد تغییر در عملکرد جنسی
• تغییرات هورمونی در بدن مردان
• ایجاد اختلال در میزان ترشح هورمون های FSH وLH
• ایجاد اختلال در میزان گلوبولینی که به سلول های جنسی متصل است
• چاقی می تواند سبب کاهش کیفیت اسپرم های مردان شود و همچنین با تاثیرگذاری بر هورمون تستسترون، باعث ناباروری در مردان شود.

• منظور از کیفیت اسپرم ها، تعداد کل اسپرم ها و تعداد اسپرم های متحرک می باشد. پس از مقایسه این کیفیت، مشاهده شد که این تعداد در مردان چاق کم تر از مردان با وزن پایین تر می باشد. به طوری که هر هفت کیلوگرم اضافه وزن، 10 درصد از قدرت باروری مردان کم می کند.
• چاقی سبب کاهش عملکرد بیضه ها و به دنبال آن کاهش هورمون تستسترون می شود. چاقی همچنین سبب تبدیل هورمون تستسترون به هورمون استروژن می شود. به طوری که میزان این هورمون مردانه در افراد با وزن بالاتر حدود 24 درصد کم تر از مردان با وزن متعادل می باشد.
• مطالعات نشان داده که میان اندازه دور کمر و چاقی با قدرت باروری مردان، یک ارتباط معکوس وجود دارد.
• اضافه وزن به شکل مستقیم بر ساختار و بافت بیضه تاثیر می گذارد.
• بافت چربی می تواند به شکل یک بافت التهابی عمل کند و سبب ترشح تعداد زیادی هورمون و ماده شیمیایی شود. این مواد شیمیایی می توانند ویژگی های باروری اسپرم را دچار تخریب کنند.
• همان طور که تحقیقات نشان داده است، بیمارانی که دارای اضافه وزن می باشند یا چاق هستند، ۷۶ درصد مردانی را تشکیل می دهند که اختلال نعوظ و کاهش میل جنسی را گزارش می کنند.
• افزایش وزن به دلیل افزایش دمای بیضه، می تواند اسپرم سازی را متوقف کند. افزایش توزیع چربی در برخی قسمت های بدن، سبک زندگی کم تحرک و چاقی می تواند سبب افزایش دمای بیضه شود. استرس گرمایی در دستگاه تناسلی مردان به عنوان یک عامل مهم در کاهش کیفیت منی ، بروز تب و واریکوسل شناخته می شود.

چگونه این اضافه وزن را درمان کنیم؟

افرادی که وزن بالایی دارند نباید به دنبال کاهش وزن به صورت غیر اصولی باشند، چرا که این کار برای سلول های بدن آن ها به ویژه اسپرم، گرسنگی را به ارمغان می آورد؛ در نتیجه کیفیت اسپرم ها دو چندان کاهش می یابد.

بنابراین توصیه می شود که با مراجعه به یک متخصص تغذیه، یک برنامه اصولی برای کاهش وزن دریافت شود. در نتیجه این فرد به شکل متعادل و متناسب با نیازهای بدنی اش، به وزن ایده آل می رسد و سبب ارتقا سلامت فرزند آینده خود خواهد شد.

ممکن است به دلایل مختلفی از جمله سن پدر و مادر، زمان کافی برای کاهش وزن وجود نداشته باشد؛ در این شرایط توصیه شده است که 3 ماه پیش از اقدام برای فرزندآوری، حدود 5 تا 15 درصد وزن کاهش یابد و سپس اقدام شود.

بنابراین می توان نتیجه گرفت که همواره به دارو و جراحی برای درمان ناباروری نیاز نیست. حتی گاهی با وجود دریافت اقدامات درمانی مناسب به دلیل سبک زندگی نادرست، ناباروری درمان نمی شود. پس ابتدا باید سبک زندگی زوجین اصلاح شود و سپس اقدام به درمان ناباروری شود.

برخی از مردان به چاقی مرضی مبتلا هستند و همین امر سب ناباروری آن ها می شود؛ در این صورت کاهش وزن نیاز به یک بازه زمانی وسیع دارد، پس معمولا با مصرف دارو و کمبودهای هورمونی را از بین می برند؛ در نتیجه اسپرم سازی نیز بهبود می یابد.