تشخیص سرطان مثانه با سونوگرافی

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

زمانی که رشد سلول های بدن از کنترل خارج شود، فرد دچار سرطان می شود. در این شرایط بدن نمی تواند عملکرد طبیعی خود را حفظ کند و دچار عوارض متعددی می شود. رشد غیرطبیعی در سلول های مثانه نیز منجر به تشکیل تومور و سرطان مثانه می شود. براساس آمارهای جهانی، سرطان مثانه ششمین سرطان شایع در مردان و هفدهمین سرطان شایع در زنان است. این بیماری معمولاً در سنین بالا رخ می دهد؛ اما احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد. سرطان مثانه اغلب از سلول های لایه داخلی مثانه آغاز می شود و طی زمان به لایه های بعدی نفوذ می کند. با این حال در سایر بخش های دستگاه ادراری از جمله مجرای ادرار نیز می تواند ایجاد شود. تشخیص این سرطان در مراحل اولیه با شانس درمان بسیار بالایی همراه است. البته سرطان های خفیف نیز ممکن است پس از درمان، در آینده دچار عود شوند. به همین دلیل افراد با سابقه سرطان مثانه باید به طور مرتب تحت بررسی قرار بگیرند.

در آزمایش های تصویربرداری از اشعه ایکس، میدان های مغناطیسی، امواج صوتی یا مواد رادیواکتیو برای تهیه عکس از قسمت داخلی بدن شما استفاده می شود. اگر مبتلا به سرطان مثانه هستید، ممکن است پزشک برخی از این آزمایش ها را برای تعیین اینکه آیا سرطان به بافت ها و اندام های نزدیک مثانه، به غدد لنفاوی اطراف یا قسمت های دوردست بدن گسترش یافته است، تجویز کند. سونوگرافی مثانه شامل ارزیابی حجم مثانه، اندازه گیری ضخامت دیوار آن و تعیین وجود سنگ ها و تومورهای مثانه است.سونوگرافی سرطان مثانه کمک شایانی به درمان بیماری سرطان سینه می کند؛ زیرا با استفاده از این روش می توان تشخیص داد که سرطان در چه مرحله ای است و کدام نواحی را درگیر کرده است.

علائم سرطان مثانه

علائم و نشانه های بیماری سرطان مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. وجود خون در ادرار (هماتوری)
2. این مسئله ممکن است باعث شود ادرار به رنگ قرمز روشن به نظر برسد، اگر چه گاهی اوقات ادرار طبیعی به نظر رسیده و خون در آزمایش مشخص می شود.
3. تکرر ادرار
4. دردناک بودن ادرار
5. کمر درد

انواع سرطان مثانه

انواع مختلف سلول ها در مثانه می توانند سرطانی شوند. نوع سلول مثانه که سرطان در آن شروع می شود نوع سرطان را تعیین می کند. پزشکان از این اطلاعات برای اینکه کدام روش درمانی می تواند مؤثرتر باشد، استفاده می کنند. انواع این نوع سرطان عبارتند از:

کارسینومای اروتلیال

کارسینومای اوروتلیال که قبلاً کارسینوم سلول انتقالی نامیده می شد، در سلول های داخلی مثانه قرار دارد.
سلول های ادراری با پر شدن مثانه منبسط می شوند و هنگام خالی بودن مثانه منقبض هستند. این سلول ها در داخل مجاری ادرار قرار داشته و سرطان نیز در آن مکان تشکیل می شوند. کارسینومای ادراری شایع ترین نوع سرطان می باشد.

سرطان سلول سنگفرشی

سرطان سلول سنگفرشی با تحریک مزمن مثانه همراه است، به عنوان مثال از طریق عفونت یا استفاده طولانی مدت از کاتتر ادراری ایجاد می شود.سرطان مثانه سلول سنگفرشی نوع نادری از سرطان می باشد، این بیماری در مناطقی از جهان که عفونت انگلی خاصی به نام شیستوزومیازیس که یکی از علل شایع عفونت مثانه می باشد، وجود دارد بیشتر دیده می شود.

آدنوکارسینوم

آدنوکارسینوما از سلول هایی تشکیل می شود که غدد ترشح کننده مخاط در مثانه را تشکیل می دهند. آدنوکارسینومای مثانه بسیار نادر است.

نکات قبل از انجام سونوگرافی مثانه

1. برای بررسی سونوگرافی مثانه زنان، باید حتماً مثانه پر باشد تا تشخیص دقیق صورت پذیرد پس سعی کنید چند ساعت قبل از انجام سونوگرافی مایعات و آب فراوان میل نمایید. توجه کنید که پر بودن بیش از حد مثانه نیز باعث می شود تا تشخیص سخت و گاهی اوقات اشتباه باشد.
2. هیچ گاه از داروهایی که ادرار آور است استفاده نکنید.

سونوگرافی جهت تشخیص سرطان مثانه

سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از اندام های داخلی استفاده می کند. این می تواند در تعیین اندازه سرطان مثانه و اینکه آیا از مثانه به اندام ها یا بافت های مجاور گسترش یافته است، مفید باشد. همچنین می توان از آن برای مشاهده کلیه ها استفاده کرد. این آزمایش معمولاً یک آزمایش آسان است و از هیچ گونه اشعه ای استفاده نمی کند.

نمونه برداری از سوزن با هدایت سونوگرافی

از سونوگرافی می توان برای هدایت سوزن بیوپسی به منطقه مشکوک به سرطان نیز استفاده کرد.

نحوه انجام سونوگرافی مثانه

ابتدا شما برای انجام این تست به کلینیک مراجعه می کنید. رادیولوژیست شما را به اتاق سونوگرافی راهنمایی می نماید. پزشک با استفاده از مقداری ژل مخصوص که هیچ گونه عوارض جانبی ندارد و برای پوست هیچ گونه حساسیتی ایجاد نمی کند بر روی شکم شما آغشته می کند. بعد از انجام این کار ابتدا با دستگاه سونوگرافی بر روی شکم شما نواحی مختلف را مورد بررسی قرار می دهد و تصویر درون بافت های بدن شما بر روی مانیتور به نمایش می آید.

عوارض سونوگرافی مثانه

هیچ مدرکی مبنی بر این که این اسکن های سونوگرافی اگر طبق دستورالعمل استفاده شود مضر است وجود ندارد.