سیستوسکوپی مثانه چیست؟

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

معاینه و تست سلامت به صورت ماهیانه، یکی از مهم ترین کار هایی است که همواره باید در انجام آن کوشا باشیم.در شرایطی که ناهنجاری یا علائمی مشاهده شود که نشان بر عدم سلامت باشد، مراجعه به پزشک متخصص آن هم سریع و بدون فوت وقت می تواند در شدید نشدن و همچنین درمان سریع تر موثر باشد.

در حوزه ی مجاری اداری نیز آزمایش ها و راه هایی وجود دارد که به سلامت و درمان مشکل کمک می کند. یکی از این موارد، سیستوسکوپی نام دارد.

سیستوسکوپی

در طول سیستوسکوپی، متخصص مجاری ادراری (اورولوژیست) از یک سیستوسکوپ برای مشاهده داخل مثانه و مجرای ادرار استفاده می کند. پزشکان از سیستوسکوپی برای تشخیص و درمان مشکلات دستگاه ادراری استفاده می کنند. این مشکلات شامل سرطان مثانه ، مسائل مربوط به کنترل مثانه، بزرگ شدن پروستات و عفونت های دستگاه ادراری است.

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است از سیستوسکوپی برای مشاهده داخل مثانه و مجرای ادرار استفاده کند. مثانه ادرار را تا زمانی که از طریق لوله ای به نام مجرای ادرار از بدن خارج شود، ذخیره می کند.

یک متخصص اورولوژی یا متخصص مجاری ادراری سیستوسکوپی را انجام می دهد. برای این روش، پزشک شما از یک سیستوسکوپ، یک لوله نورانی به اندازه مداد با دوربین یا لنز استفاده می کند. سیستوسکوپی به متخصصان کمک می کند تا مشکلات دستگاه ادراری را تشخیص داده و گاهی اوقات درمان کنند.
بعد از سیستوسکوپی، ممکن است در ابتدا در مجرای ادرار درد داشته باشید و در طی ادرار چند روز اول پس از عمل، احساس تکرر ادرار و سوزش کنید. این علائم طی 1 یا 2 روز بهتر می شوند و قادر به بازگشت به کار یا بیشتر فعالیت های معمول خود خواهید بود.
بعضی از سیستوسکوپ ها مجهز به تجهیزات دیگری جهت انجام جراحی نیز هستند. سیستوسکوپی اطلاعات با ارزشی از مجاری ادرار، پروستات و مثانه به پزشک می دهد.تومورهای مثانه از نوع مخملی شکل به راحتی به وسیله سیستوسکوپی قابل تشخیص هستند. همچنین التهاب های مثانه کاملاً به وسیله سیستوسکوپی قابل تشخیص هستند. بیماران پیش از جراحی پروستات باید سیستوسکوپی شوند.

انواع سیستوسکوپی و نحوه انجام آن ها

2 نوع سیستوسکوپی وجود دارد:

1. سیستوسکوپی انعطاف پذیر - سیستوسکوپی نازک (به اندازه عرض یک مداد) استفاده می شود و شما در حین انجام آن بیدار می مانید.
2. سیستوسکوپی سفت و سخت از سیستوسکوپ کمی پهن تر استفاده می شود که خم نمی شود، و در حین انجام آن یا به خواب می روید یا نیمه پایین بدنتان بی حس می شود.

در سیستوسکوپی منعطف نیاز به بیهوشی کامل وجود نداشته و در هر دو جنس مرد و زن بابی حسی موضعیبا ژل لیدوکائین قابل انجام است. سیستوسکوپی سخت نیز با همین شرایط قابل انجام است اما به دلیل ایجاد درد بیشتر به خصوص در مردان، معمولاً نیاز بهبیهوشی عمومیوجود دارد. قطر سیستوسکوپ های سخت معمولاً بین ۵/۷ تا ۷/۳ میلی متر است.

سیستوسکوپی انعطاف پذیر معمولاً در صورتی انجام می شود که دلیل این عمل فقط نگاه کردن به داخل مثانه باشد. اگر به درمان مشکلی در مثانه نیاز دارید، سیستوسکوپی سفت و سخت ممکن است انجام شود.هر کسی می تواند هر دو نوع سیستوسکوپی را انجام دهد. اگر مطمئن نیستید از پزشک یا پرستار خود بپرسید که کدام نوع را خواهید داشت.

مشکلات ناشی از سیستوسکوپی چیست؟

معمولاسیستوسکوپی با مشکلات خاصی همراه نخواهد بود، اما همانند هر عمل یا جراحی و پروسه پزشکی دیگر ممکن است با علائمی بعد از فرآیند همراه باشد. در پاره ای از موارد فرد دچار عفونت هایی در ناحیه مجاری ادراری شده که متخصص را مجاب می کند از داروهای آنتی بیوتیک برای رفع این مشکل استفاده نماید. همچنین تعدادی از بیماران در ادرار خود کمی خون مشاهده می کنند که در صورت شدید بودن آن لازم است موارد را به اطلاع اورولوژیست خود برسانند. درد در ناحیه شکم و یا کمی درد و سوزش در هنگام ادرار کردن هم می تواند از دیگر مشکلات سیستوسکوپی به شمار بیاید.

قبل از جراحی سیستوسکوپی و پس از آن چه کارهایی لازم است؟

همان طور که در بخش های قبلی نیز ذکر شد، یکی از مشکلاتی که گاهی پس ازجراحی سیستوسکوپی اتفاق می افتدعفونت ادراری یا عفونت در مجاری ادرار است. پزشک متخصص برای پیشگیری از این موضوع ممکن است قبل از سیستوسکوپی از بیمار بخواهد که دوره مصرف دارویی آنتی بیوتیک را آغاز نماید. همچنین گاهی پیش از عمل سیستوسکوپی از بیمارآزمایش ادرار گرفته می شود، لذا از متخصص خود در این رابطه حتما سوال کنید.
همچنین در حین سیستوسکوپی معمولا از بیهوشی عمومی بهره گرفته می شود. در روز جراحی لازم است که یکی از دوستان یا اعضای خانواده، شما را بعد از عمل تا منزل همراهی کنند و پس از عمل سیستوسکوپی به هیچ عنوان نباید خودتان شخصا پشت فرمان نشسته و اقدام به رانندگی کنید.

عوارض جانبی سیستوسکوپی

این اتفاق شاید به ندرت رخ دهد، اما در صورت مشاهده هریک از علائم و نشانه های آن لازم است که فرد هرچه سریع تر اقدامات لازم را از طریق پیگیری های پزشکی انجام دهد. در تعدادی از افراد لخته های خون در ادرار، رنگ روشن خون در ادرار فرد، تب، تب و لرز، مشکلات فرد در هنگام ادرار کردن و درد و تهوع شدید میتواند زنگ خطری برای مراجعه هر چه سریع تر به پزشک بعد از سیستوسکوپی باشد.

مدت سیستوسکوپی

سیستوسکوپی فرآیندی است که معمولا در یک زمان کوتاه حدود 15 تا 20 دقیقه انجام می گیرد. البته لازم به ذکر است که استفاده از بیهوشی توسط متخصص برای این فرآیند ممکن است زمان عمل سیستوسکوپی را تا حدود نیم ساعت افزایش دهد.

بررسی علل بروز نشانه ها و علائم

از جمله این علائم می توان به وجود خون در ادرار،بی اختیاری ادرار؛ مثانه پر کار و ادرار دردناک اشاره کرد. سیستوسکوپی همچنین می تواند در تعیین علت بروز عفونت های مجاری ادراری به پزشک کمک کند. با این حال سیستوسکوپی عموما در حالی که شما عفونت مجاری ادرار فعال داشته باشید انجام نمی شود.