رادیوگرافی دستگاه گوارش تحتانی

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

رادیوگرافی با اشعه ایکس، روشی ساده و ارزان و بدون درد پزشکی است که می توان به وسیله آن بیماری ها را تشخیص داد. در این شیوه بدن و اندام مورد نظر در معرض اشعه X قرار گرفته و تصاویر از آن بخش ها تهیه می شوند. این روش را می توان اولین و متداولترین روش عکسبرداری پزشکی دانست. رادیوگرافی دستگاه گوارش تحتانی که به آن باریم انما نیز گفته می شود روشی است که برای عکسبرداری از روده بزرگ به کار می رود. این روش به بررسی کولون صعودی (راست)، کولون عرضی، کولون نزولی (چپ) سیگموئید و رکتوم کمک می کند. ممکن است آپاندیس و بخش انتهایی روده کوچک نیز بررسی شوند.

باریم انوما، آزمایشی همراه با اشعه ایکس است که تغییرات و ناهنجاری های روده بزرگ (کولون) را نشان می دهد. همچنین به این روش اشعه ایکس کولون نیز می گویند. در انوما، مایعی را به وسیله یک لوله کوچک به داخل روده، تزریق می کنند. این مایع، حاوی فلزی بنام باریم است که سطح روده بزرگ را می پوشاند. معمولاً اشعه ایکس، تصویر غیر واضحی از بافت های نرم نشان می دهد؛ اما باریم، باعث ایجاد یک تصویر نسبتاً روشن در بدن می شود. در طی آزمایش باریم انوما، ممکن است هوایی به روده بزرگ وارد کنند. این هوا روده بزرگ را متسع می کند و کیفیت تصاویر را بهبود می بخشد.

علل انجام رادیوگرافی دستگاه گوارش تحتانی

پزشک متخصص گوارش، ممکن است تست باریم انوما را برای تعیین علت نشانه ها و علائمی چون موارد زیر توصیه کند:

• درد شکمی
• خونریزی رکتوم
• اسهال مزمن
• تغییر در عادات روده
• کاهش وزن بدون دلیل
• یبوست مداوم

آزمایش باریم انوما این امکان را به پزشک می دهد تا شرایط زیر را شناسایی کند:

• توده های غیر عادی (پولیپ ها)
• بیماری التهابی روده

اقدامات قبل از انجام باریم انما

• قبل از تنقیه باریم به شما گفته می شود که روده بزرگ خود را تخلیه کنید. هرگونه مواد باقیمانده در روده بزرگ، تصاویر اشعه ایکس را غیر واضح می کند و یا با ناهنجاری ها اشتباه گرفته می شود.
• رژیم غذایی خاص یک روز قبل از آزمایش: نباید روز قبل از آزمایش غذایی بخورید و تنها نوشیدنی های خالص مثل آب، چای، قهوه بدون شیر و خامه، عصاره گوشت یا نوشیدنی های گازدار مصرف کنید.
• شب قبل آزمایش نباید چیزی بخورید و بنوشید.
• مصرف ملین در شب قبل از آزمایش: ملین، به صورت قرص یا شربت به تخلیه روده بزرگ کمک می کند.
• استفاده از کیت انوما: در برخی موارد، ممکن است به استفاده از کیت های انوما در شب قبل تست یا چند ساعت قبل آن نیاز باشد تا روده از هرگونه موادی پاک شود.
• مشورت با پزشک در مورد داروهای مصرفی: حداقل یک هفته قبل از تست، در مورد داروهای مصرف با پزشک صحبت کنید. احتمال دارد که پزشک مصرف دارو را متوقف کند.

چگونگی انجام باریم انما

1. از شما خواسته می شود روی تخت رادیولوژی به پهلو دراز بکشید.
2. یک لوله نرم و باریک به اندازه چند سانتی متر وارد مقعد شده و تا پایان تست باقی می ماند. باریم از طریق این لوله وارد روده می شود.
3. برای انتشار باریم در طول روده ممکن است از شما خواسته شود کمی حرکت کنید و جابجا شوید و گاهی مقدار هوا وارد روده می کنند تا باریم به قسمتهای بالاتر روده فرستاده شود.
4. چند عکس در وضعیت های مختلف گرفته می شود.

موارد منع انجام رادیوگرافی دستگاه گوارش تحتانی

از آنجایی که پرتوهای مربوط به هر نوعی از اشعه ایکس، ممکن است به جنین در رحم آسیب برساند، معمولاً انجام این آزمون تشخیصی به زنان باردار توصیه نمی شود.

عوارض جانبی رادیوگرافی دستگاه گوارش تحتانی

اگرچه مقدار تابشی که شما دریافت می کنید کم است؛ ولی با این حال اشعه ایکس می تواند باعث ایجاد سرطان شود؛ اما احتمال گرفتن سرطان در مقایسه با اثرات مفیدی که به سادگی و با انجام آزمون باریم آنما ، پزشک شما بیماری و دلیل مشکل را تشخیص می دهد، ناچیز است. در موارد نادری، باریم انما می تواند عوارض جانبی زیر را ایجاد کند:

1. واکنش آلرژیک به باریم
2. ایجاد انسداد در معده و روده
3. ایجاد التهاب بافت های اطرافی روده بزرگ
4. ایجاد پارگی در دیواره روده بزرگ