لیپوم چیست و چگونه درمان میشود؟

دکتر جمال الدین حسن زاده [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drhassanzadeh.net
آدرس مطب : سنندج ، خیابان آبیدر ، چهارراه صفری ، مجتمع ژینا ، طبقه سوم تلفن مطب : 33246361 - 087

لیپوم به توده های چربی زیر پوست گفته می شود که به دلیل رشد بیش از حد سلولهای چربی ایجاد می شود. پزشکان، لیپوم را جزء تومورهای خوش خیم می دانند، به این معنی که آنها رشد غیر سرطانی دارند. لیپوم یا غده های چربی زیر پوست می توانند در هر نقطه از بدن که حاوی سلولهای چربی هستند، ظاهر شوند؛ اما اغلب روی شانه ها، سینه، تنه، گردن، ران ها و زیر بغل دیده می شوند. در موارد با شیوع کمتر، ممکن است در اندام های داخلی، استخوان ها یا عضلات و یا به صورت توده چربی در ناحیه تناسلی نیز ایجاد شوند. این توده های چربی زیر پوست، نرم بوده و هنگامی که افراد روی آن فشار می آورند ممکن است کمی در زیر پوست حرکت کنند.

آنها معمولاً در طی چند ماه یا چند سال به آرامی رشد می کرده و به طور معمول به اندازه ای در حدود 2-3 سانتی متر می رسند. گاهی اوقات، ممکن است برخی افراد دارای لیپوم بزرگی باشند که می تواند به بیش از 10 سانتی متر برسد. در اغلب موارد، پزشکان توصیه می کنند هیچ مداخله ای برای درمان لیپوم ها انجام نگیرد؛ زیرا این تومورها دردناک نیستند و رشد نمی کنند. در مواردی که در آن لیپوم باعث درد می شود، دارای ابعاد بسیار بزرگ است و یا تمایل به رشد دارد، به شما توصیه خواهد شد که برای برداشتن آن اقدام کنید.

علت لیپوم چیست؟

علت اصلی تشکیل لیپوم به طور قطعی مشخص نیست؛ اما برخی افراد ژن های معیوبی را از والدین خود به ارث می برند که می توانند در بروز لیپوم دخیل باشند. در برخی موارد، آسیب و جراحت در یک ناحیه می تواند از دلایل تشکیل لیپوم باشد. از جمله عوامل مؤثر در تشکیل لیپوم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نداشتن تحرک بدنی: برخی پزشکان معتقدند که لیپوم در افرادی که تحرک بدنی ندارند، بیشتر شایع است.
• ژنتیک: لیپوم اغلب زمینه خانوادگی و ارثی دارد و ژن ها دخیل هستند.
• سن: اگرچه لیپوم می تواند در همه افراد دیده شود؛ اما عمدتاً در افراد بزرگسال ۴۰ تا ۶۰ سال، بیشتر شایع است.
• برخی شرایط پزشکی خاص: افراد با سابقه سندرم گاردنر (شرایط ارثی که با تشکیل تومورهای خوش خیم و بدخیم همراه است) بیشتر در معرض لیپوم خواهند بود.

علائم لیپوم

لیپوم ها می توانند در هر ناحیه ای از بدن تشکیل شوند و معمولاً با نشانه های زیر همراه هستند:

• به راحتی و با فشار جزئی انگشتان دست به حرکت در می آیند.
• نرم هستند و به صورت توده بیضی شکلی زیر پوست احساس می شوند.
• عمدتاً در گردن، شانه ها، کمر، شکم و بازوها تشکیل می شوند.
• از لحاظ اندازه کوچک و در حدود ۵ سانتی متر هستند؛ اما می توانند رشد کنند.
• روند رشد آهسته ای دارند.
• می توانند همراه با درد باشند، به خصوص اگر رشد کنند و به اعصاب فشار بیاورند.

انواع لیپوم

همه لیپوم ها از چربی ساخته شده اند. برخی از لیپوم ها همچنین دارای رگ های خونی یا بافت های دیگر هستند. چندین نوع لیپوم وجود دارد، از جمله:

1. آنژیولیپوما: این نوع شامل چربی و رگ های خونی است. آنژیولیپومها اغلب دردناک هستند.
2. معمولی: رایج ترین نوع، لیپوم معمولی حاوی سلول های چربی سفید است. سلولهای چربی سفید انرژی را ذخیره می کنند.
3. فیبرولیپوما: چربی و بافت فیبری این نوع لیپوم را تشکیل می دهند.
4. Hibernoma: این نوع لیپوم حاوی چربی قهوه ای است. بیشتر لیپوم های دیگر حاوی چربی سفید هستند. سلول های چربی قهوه ای گرما تولید می کنند و به تنظیم دمای بدن کمک می کنند.
5. میلولیپوم: این لیپوم ها حاوی چربی و بافت هایی هستند که سلول های خونی را تولید می کنند.
6. سلول دوکی: سلول های چربی در این لیپوم ها طولانی تر از عرض آنها هستند.
7. پلئومورفیک: این لیپوم ها دارای سلول های چربی در اندازه ها و شکل های مختلف هستند.

تشخیص لیپوم

1. معاینه بدنی
2. حذف یک نمونه از بافت (بیوپسی) برای آزمایش میکروسکوپی
3. تست های تصویربرداری، مانند سونوگرافی، MRI، یا سی تی اسکن

درمان لیپوم

جراحی

در اغلب موارد، متخصصین، لیپوم را با کمک جراحی بر می دارند. یکی از روش های مؤثر به این ترتیب است که ابتدا برش کوچکی بر روی پوست زده شده، سپس با کمی فشار، توده خارج می شود. در این روش، مبتلایان تحت بیحسی موضعی قرار می گیرند. در ارتباط با لیپوم های بزرگ، لازم است که پزشک، برش های بزرگ و عمیق تری را بر سطح پوست ایجاد کند.

لیپوساکشن

همچنین می توان برخی از توده ها را به کمک لیپوساکشن نیز خارج ساخت. به این منظور، ابتدا پزشک برشی بر روی تومور ایجاد می کند تا بتواند لوله ای تو خالی را از داخل توده عبور دهد؛ سپس تمامی سلول های چربی موجود در لیپوم با قدرت مکش لوله، از بدن خارج می شود. به منظور مطالعات بیشتر، تمامی ضایعات، پس از جراحی به آزمایشگاه ارسال می شود. در اغلب موارد پس از بهبودی کامل، تنها جای زخم کوچکی در محل جراحی به جا می ماند.

تزریق استروئید

در برخی از موارد می توان از استروئید های تزریقی نیز در محل لیپوم استفاده کرد. توجه داشته باشید که استروئید ها تنها توده را کوچک می کنند و قادر به حذف آن نیستند.

لیزر

در مواقعی که توده بزرگ باشد می توان برای درمان آن از لیپولیز لیزری استفاده کرد. به دلیل این که در جراحی این توده ها جای زخم باقی می ماند می توان گفت لیپولیز لیزری بهترین راه برای درمان لیپوم است. لیزر نه تنها چربی اضافی را ذوب می کند بلکه باعث بسته شدن رگ های خونی و سفت تر شدن بافت ها نیز می شود. در این عمل هیچگونه جای بریدگی و زخم بر روی تن بیمار باقی نمی ماند، بنابراین می توان این روش را بهترین و مطمئن ترین روش برای درمان غدد چربی دانست.

زمان مراجعه به پزشک

به ندرت پیش می آید که لیپوم تبدیل به یک شرایط پزشکی جدی شود؛ اما با این حال توصیه می شود در صورت مشاهده علائم زیر، به پزشک مراجعه شود:

• افزایش اندازه غده چربی
• دردناک شدن غده چربی
• قرمز شدن توده
• سفت شدن توده چربی

هزینه درمان لیپوم

هزینه برداشتن این عارضه به عوامل زیر بستگی دارد:

• اندازه و رشد لیپوم
• محل لیپوم
• عمل و روشی که برای برداشتن آن استفاده می شود.