علت ایجاد اسپرماتوسل چیست؟

دکتر امیر بهنام فر [ فلوشیپ جراحی سرطان های دستگاه ادراری و تناسلی ]آدرس وب سایت : www.doctorbehnamfar.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شیخ مفید ، بین چهارراه دهش و رکن الملک تلفن مطب : 36631677 - 031

اسپرماتوسل نوعی توده شایع است که در بخش بالایی یا پشتی بیضه ها رشد می کند. اسپرماتوسل به شکل یک کیسه پر از مایع مشاهده می شود که در اپیدیدیم رشد می کند و به همین دلیل آن را کیست اپیدیدیمال یا کیست بیضه نیز می نامیم. اپیدیدیم مجرایی پیچ در پیچ است که در پشت بیضه ها قرار داشته و اسپرم ها را به بیرون کیسه بیضه هدایت می کند. اسپرماتوسل ها اگرچه به شکل یک توده مشاهده می شوند اما سرطانی نیستند و حالت بدخیم پیدا نمی کنند. در درون هر اسپرماتوسل مایعی شفاف یا مات وجود دارد که ممکن است حاوی اسپرم نیز باشد. معمولا لازم نیست اسپرماتوسل ها درمان شوند مگر اینکه ایجاد درد کنند و یا شما را آزار دهند.

علت ایجاد اسپرماتوسل چیست

اسپرماتوسل زمانی ایجاد می شود که اسپرم ها در قسمتی از اپیدیدیم تجمع پیدا کنند. محققان علت دقیق این پدیده را نمی دانند و برخی فرضیه ها مانند احتمال انسداد مجرای اپیدیدیم یا التهاب آن را از عوامل ایجاد اسپرماتوسل بیان می کنند. در کل باید بیان کرد که در اکثر افرادی که اسپرماتوسل دارند هیچ علت خاصی را نمی توان پیدا کرد و علائمی از آسیب، عفونت و ... وجود ندارد.

فاکتورهای خطر اسپرماتوسل

علاوه بر اینکه دلیل ایجاد اسپرماتوسل دقیقا مشخص نیست، فاکتورهای خطری که منجر به اسپرماتوسل می شوند نیز به درستی شناخته نشده اند و تنها چند فاکتور خطر محدود در این زمینه شناسایی شده اند. یکی از فاکتورهای خطر موجود، داروهایی است که مادر در زمان بارداری پسر خود مصرف می کند. مطالعات نشان می دهند مادرانی که در دوران بارداری دی اتیل استیل بسترول مصرف می کنند احتمال بالاتری دارند که پسرانشان در آینده مبتلا به اسپرماتوسل شوند. این دارو برای برخی مشکلات دوران بارداری تجویز می شود.

علائم اسپرماتوسل چیست

• اسپرماتوسل را نمی توان با چشم بررسی کرد زیرا قابل مشاهده با چشم نیست. ساختارهای اسپرماتوسل در درون کیسه بیضه قرار دارند و همین مسئله دید مستقیم نسبت به آن را مسدود می کند. اسپرماتوسل را می توان لمس کرد و در زمان لمس آن، احساسی مانند وجود توده هایی سفت، جدا و یکنواخت را ایجاد می کند. این توده ها در بالا یا پشت بیضه ها احساس می شوند. با توجه به اینکه اسپرماتوسل ایجاد علائم قابل مشاهده نمی کند بنابراین معمولا توسط پزشک و در زمان بررسی کیسه بیضه برای سایر انواع مشکلات از وجود آن آگاه می شوند.
• از دیگر علائم اسپرماتوسل می توان به درد اشاره کرد. درد کیست ها زمانی ایجاد می شود که این ساختارها بیش از اندازه بزرگ شوند که در این حالت منجر به آزار شما نیز می گردند.
• علامت دیگر اسپرماتوسل احساس حس سنگینی در کیسه بیضه و نیز پربودن درون آن است. این حالت نیز زمانی ایجاد می شود که کیست اسپرماتوسل بزرگ باشد.
• نکته مهم این است که هر توده ای در کیسه بیضه به معنی اسپرماتوسل نیست و ممکن است نشانگر خطر جدی تری باشد بنابراین برای بررسی بیشتر و دقیق تر بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت شود.

اسکروتوم چیست

اسکروتوم همان کیسه بیضه است. اسکروتوم به شکل یک یک کیسه از جنس پوست بدن است که از تنه مردان و در قسمت بین دو پا آویزان است و جایگاه آن دقیقا در زیر آلت تناسلی مردان است. بصورت طبیعی دو بیضه در اسکروتوم قرار دارند که ساختارهایی بیضوی هستند و تولید و ذخیره اسپرم را بر عهده دارند. تولید برخی هورمون ها از جمله تستوسترون هم از سایر اعمال بیضه های درون اسکروتوم است.

لازم است تا اسکروتوم در بیرون از بدن مردان آویزان باشد تا دمای آن کمی کمتر از سایر بخش های بدن باشد. دمای پایین تر به پایداری فرایند تولید اسپرم کمک می کند.

واریکوسل چیست

واریکوسل به شکل بزرگ شدگی رگ هایی است که مسئول انتقال خون خالی از اکسیژن به بیرون از کیسه بیضه هستند. واریکوسل زمانی ایجاد می شود که خون به جای گردش مناسب، در بخشی از سیاهرگ اطراف کیسه بیضه تجمع می یابد. معمولا اولین نشانه های واریکوسل در سنین بلوغ ایجاد شده و با گذشت زمان این علائم پیشرفت می کنند. واریکوسل می تواند منجر به اختلال در رشد بیضه شده و تولید اسپرم را کاهش دهد. برخی مشکلات حاصل از واریکوسل می تواند منجر به ناباروری مرد شود.

علائم واریکوسل

واریکوسل معمولا در سمت چپ کیسه بیضه ایجاد شده و معمولا علامت خاصی ایجاد نمی کند. گاهی ممکن است علائمی ایجاد کند که شامل موارد زیر هستند:

• درد و ناراحتی از جمله زمانی که می ایستید و نیز در آخرین ساعات روز. این درد معمولا با دراز کشیدن رفع می شود.
• احساس توده در کیسه بیضه. اگر واریکوسل به حد کافی بزرگ باشد بصورت توپ حاوی کرم مشاهده می شود.
• تفاوت اندازه در بیضه ها. در این حالت بیضه ای که تحت تاثیر واریکوسل است اندازه کوچکتری دارد.
• نازایی. برخی اوقات ممکن است واریکوسل مانع پدرشدن مردان شود.

هیدروسل چیست

هیدروسل زمانی ایجاد می شود که مایعات بافتی در لایه نازک بیضه یا بیضه ها تجمع می یابد و شکل توده ای در دیواره بیضه ایجاد می کند. هیدروسل در نوزادان شایع است و معمولا بدون نیاز به درمان خاصی و تا سن یک سالگی از بین می رود. در مردان جوانتر و بزرگسال ممکن است هیدروسل به علت آسیب به بیضه ها یا التهاب ایجاد شود. معمولا هیدروسل درد خاصی ایجاد نمی کند و نیاز به درمان نیز ندارد با این حال توصیه می شود در صورت وجود هر گونه توده در کیسه بیضه و اطراف بیضه ها به پزشک متخصص مراجعه کرده و توده ها را به درستی بررسی کرد.