بیماری قرن ما دردهای مفاصل به خصوص دردهای زانو و کمر است و یکی از مفیدترین روشهای درمانی در این خصوص، آب درمانی است.درمان این نوع بیماریها بسیار مهم بوده و راهکارهای مختلفی از قبیل اعمال جراحی، دارو درمانی و یا روشهایی از قبیل طب سوزنی و ماساژ درمانی انجام میشود، ولی تنها روشی که امروزه تقریباً به صورت همگانی قابل قبول میباشد، آب درمانی است، که طی آن فرد در داخل آب اقدام به ماساژ درمانی، تقویت عضلات و حرکتهای مفاصل میکند.

هیدروتراپی کمر و زانو

درد مفاصل زانو و کمر یکی از شایع ترین مشکلات سلامتی است که زندگی بسیاری از افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. درد مفصل زانو نیز یک عارضه شایع است که افراد را از همه سنین تحت تأثیر قرار می دهد. بیشتر بیمارانی که نیاز به انجام فیزیوتراپی دارند، انجام برخی تمرین های کششی و قدرتی برای آنها سخت و دردناک است. همین موضوع موجب افزایش درد و افزایش مدت بیماری می شود. در حال حاضر یکی از بهترین راهکارهایی که می تواند آسیب های بدنی را به سرعت بهبود بخشد و باعث تسکین شرایط روحی بیمار شود، آب درمانی است.
آب درمانی شامل انجام تمرینات و تکنیک های خاص فیزیوتراپی در آب برای کمک به تسکین درد، آرامش و تقویت عضلات، افزایش گردش خون و متعاقباً بهبود عملکرد است. آب درمانی شامل تمرینات خاصی است که در یک استخر آب انجام می شود. این روش می تواند مفید باشد و بعد از جراحی تعویض مفصل یا کمردرد، اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتریت پسوریاتیک و استئوآرتریت،بازیابی حرکتی در فلج اندام هادرد مزمن مفصل زانو یا کمر و از بین بردن اسپاسم های عضلات کمر استفاده می شود. زماني كه شخص بيمار در داخل آب قرار میگيرد، ميزان فشاری كه بر روی مفاصل وارد مي شود، كاهش يافته و با حركاتي كه داخل آب انجام مي دهد، به نحوی عضلات تقويت مي شود و اين تقويت باعث مي گردد تا فشار بر روي فضای ديسك و كپسول مفصل كاهش يابد و نهايتاً اين كاهش فشار منجر به كاهش شدت بيماری می شود.

روشهای هیدروتراپی کمر و زانو

گرما درمانی

• آب گرم باعث افزایش حرارت بدن می شود، درنتیجه درجه حرارت خون افزایش یافته و جریان خون بهبود می یابد. هنگامی که پوست گرم می شود، منافذ آن باز می شود و سموم موجود در لایه های سطحی، همراه با لایه های بافت مرده و آلودگی های سطحی، دفع می شوند. همچنین به علت افزایش دمای خون و بهبود جریان خون، مواد سمی راحت تر از سیستم گردش خون حذف می شوند.

ماساژ درمانی

• حباب هوای ایجاد شده توسط دستگاه واتر جت و جریان پر تلاطم آب، می تواند ناحیه پشت بدن را ماساژ دهد. دستگاه واتر جت می تواند شرایط یک ماساژ قوی را برای شما شبیه سازی نماید. شما می توانید برای بافت هایی که به ماساژ عمقی و قدرتمند نیازمند هستند، از این تکنولوژی بهره ببرید. به عنوان مثال کمردرد و یا سایر نقاط دردناک بدن مانند درد مفصل زانو می توانند از مزایای این ماساژ بهره مند شوند؛ اما توجه داشته باشید، استفاده از شدت بالای این دستگاه و یا استفاده طولانی مدت می تواند موجب تحریک بافت های ظریف شده و نتیجه معکوسی داشته باشد.

انجام تمرینات در آب

• هنگامی که بدن گرم است، عضلات پشت، آرام شده و بسط بیشتری خواهند داشت، این موارد برای حفظ انعطاف پذیری و تحرک عضلات بسیار مهم هستند. برای بهره مند شدن از نهایت مزایای آب درمانی، زمانی که شما در آب گرم قرار دارید و یا زمانی که تازه از آب گرم خارج می شوید و هنوز عضلات گرم هستند، متخصص آب درمانی از روش های مختلفی استفاده می کند تا اندام ها تحت کشش مناسب قرار بگیرند.
• در برخی از موارد، به علت وجود درد، کاهش تراکم استخوان ها، ناتوانی اندام ها و یا سایر عوامل، امکان انجام تمرینات ورزشی بر روی زمین برای بیمار میسر نمی باشد. در چنین شرایطی آب درمانی می تواند کمک زیادی برای بیماران باشد. تکنیک های مورد استفاده در ورزش آب درمانی برای کمردرد عبارتند از: آب گرم درمانی تمرینات ویژه در حالت ایستاده و یا شناور بودن بیمار، شنا و حرکات خاص با استفاده از تجهیزات تخصصی، مانند لوله های مخصوص، دستگاه های شناور کننده و یا دستگاه های مقاومتی برای دست یا پاها.

تمرینات آب درمانی برای کمر درد

برای آسیب دیسک کمر، هیدروتراپی عمومی، در استخر انجام می شود. توجه کنید که شدت هر یک از این تمرینات باید با توجه به شرایط بیمار، توسط متخصص بررسی شود.

تمرین بالا آوردن پا در آب

• در حالی که در استخر ایستاده اید لبه استخر را به عنوان تکیه گاه، با یک دست بگیرید. سپس یک پا را به صورت کشیده به سمت بالا بیاورید. این تمرین باعث تقویت عضلات ساق پا، لگن و کمر خواهد شد.

تمرین نزدیک کردن زانو به سینه

• مانند تمرین قبل ایستاده و لبه استخر را با دست بگیرید. سپس یک پای خود را خم نموده و به سمت سینه خود بالا بکشید. این حرکت نیز ساق پا، پایین کمر و لگن را تقویت می کند.

تمرین کشش پا با تکیه به دیوار

• در حالی که درون آب شناور هستید، با دو دست خود لبه استخر را بگیرید. سپس پاهای خود را در آب کشیده و اجازه دهید آب، پاهایتان را شناور نگه دارد. در این تمرین کششی، حالت بدن باید شبیه به سوپرمن» باشد. این حرکت به منبسط شدن عضلات کمر و ستون فقرات کمک شایانی می کند و باعث کشش شانه ها نیز می گردد.

تمرین پیاده روی در استخر

• در استخر بایستید و توجه کنید آب تا قفسه سینه شما بالا آمده باشد. اکنون به سمت جلو یا عقب شروع به راه رفتن کنید. در این پیاده روی هیچ فشاری به مفاصل زانو و لگن شما وارد نمی شود. همچنین افرادی که دچار آرتروز در این مفاصل هستند، می توانند از این تمرین بهره ببرند. برای تقویت بیشتر عضلات، می توانید با استفاده از وزنه های سبک و شناورهای دستی به ورزش خود شدت دهید.

تمرین چهار اندام

• در این حرکت به پشت بر روی آب شناور شوید. سپس با دست و پاهای خود پارو بزنید. در صورت نیاز این حرکت را به کمک درمانگر یا یک جلیقه شناور کننده انجام دهید.

ریلکس کردن در آب گرم

• این روش به عنوان یک روش مکمل برای تسکین درد دیسک کمر بسیار مفید است. این نوع از درمان با شل کردن عضلات به کاهش درد کمک می کند و باعث افزایش گردش خون در ماهیچه ها نیز می گردد.

ورزشهای آب درمانی زانو

حرکات ورزشی زیر برای افراد مبتلا به زانو درد توصیه می شود:

حرکت Aqua Jogging تک پا

• در قسمت عمیق استخر، در حالی که در حالت ایستاده هستید، دست ها و بازوهایتان را روی لبه استخر قرار دهید. شانه ها را شل کنید و پاها را صاف کنار هم قرار دهید.
• زانوی خود را 90 درجه خم کنید سپس پای خود را تا جایی که می توانید در عمق پایین بیاورید. روی حرکت رو به جلو و ماندن در همان نقطه تمرکز کنید (اگر حرکت نمی کنید می توانید نیم تنه خود را به جلو خم کنید). همین حرکت را با پای دیگر خود تکرار کنید.
• با یک مرحله عمل دم و با مرحله دیگر بازدم انجام دهید.
• هنگامی که پای خود را به سمت پایین فشار می دهید، عضلات چهار سر خود را احساس کنید. در حالی که پای خود را به عقب می کشید عضلات عقب ران و ماهیچه سرین خود را لمس کنید.

حرکت لانج به جلو

برای انجام این تمرین:

• طوری بایستید که آب تا قسمت کمر یا سینه شما باشد (در صورت لزوم برای اینکه دیواره استخر تکیه گاه شما باشد در نزدیکی دیواره استخر قرار بگیرید).
• بدون اینکه اجازه دهید زانوی جلو از انگشتان پا عبور کند، یک گام بزرگ را در جهت جلو بردارید.
• به حالت اول برگردید و همین حرکت را با پای دیگر تکرار کنید.

حرکت به کنار

برای انجام این تمرین:

• طوری بایستید که آب تا قسمت کمر یا سینه شما باشد و رو به دیوار استخر باشید.
• با بدن و انگشتان پا رو به دیوار به طرفین قدم بردارید.
• 10 تا 20 قدم در یک جهت بردارید و سپس برگردید. این کار را در جهت دیگر تکرار کنید.

حرکت آکوا اسکوات

برای انجام این تمرین:

• در قسمت کم عمق بایستید و پشتتان را صاف نگه دارید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید.
• بازوها را صاف در کنار خود نگه دارید و دستان خود را باز بگذارید.
• با خم کردن هر دو زانو با همدیگر شروع کنید تا شانه ها زیر آب قرار بگیرند و همزمان هر دو دست خود را به سمت بالا و به سمت سطح آب حرکت دهید.
• سپس زانوهای خود را صاف کرده و بازوهای خود را پایین بیاورید و دوباره در کنار خود قرار دهید، به سمت عقب برگردید، به سمت نقطه شروع.
• پشت باید تمام مدت صاف باشد و تمام وزن باید روی پاها باشد. حداقل به مدت یک دقیقه این کار را انجام دهید.
• استراحت کنید، سپس دوباره تکرار کنید.
• وقتی زانوهای خود را دراز می کنید عمل دم و وقتی زانوها را خم می کنید بازدم انجام دهید.
• در حالی که خم می شوید و پاها را با هم دراز می کنید، عضلات چهار سرتان را لمس کنید.

راه رفتن در آب

• این ساده ترین ورزش برای آب درمانی گرم است. به سادگی در اطراف استخر شنا راه بروید. فشار آب و شناوری طبیعی به تقویت عضلات کمک می کند؛ اما در واقع احساس نمی کنید که دارید ورزش می کنید. در واقع، این تمرین ممکن است آنقدر آسان به نظر برسد که باید دقت کنید در این کار زیاده روی نکنید.

تاثیر آب درمانی بر درد زانو

هیدروتراپی روشی درمانی است که در فیزیوتراپی و کاردرمانی از آن استفاده می شود. هدف این روش درمانی خارج کردن سمومی از بدن است که میتوانند موجب درد مفاصل و التهاب شوند. ورزش های داخل آب با کم کردن فشار بر مفاصل بعلت غوطه ور شدن در آب جزو بهترین درمان ها بخصوص در مراحل اولیه می باشند.
تقویت عضلات زانو به میزان قابل توجهی، درد زانو را کاهش میدهد. در مبتلایان به آرتروز با تحلیل عضلات درد شدت می یابد و افرادی که دچار آرتروز زانو هستند، به علت تحلیل رفتن عضلات داخلی زانو و شدت درد در اثر بی حرکتی، فشار بر روی مفصل زانو افزایش می یابد و این افزایش فشار، موجب آسیب مفصلی و درد بیشتر میشود.

موارد منع هیدروتراپی

هیدروتراپی برای افرادی که بیماری ها یا مشکلات زیر را دارند ممنوع است. بهتر است قبل از اقدام به درمان با پزشک خود مشورت کنید.

• فشارخون بالا
• دیابت
• سرطان
• بیماری های قلبی و عروقی مزمن
• آلرژی به کلر و مواد ضد عفونی کننده استخرها
• بیماری های پوستی مثل قارچ یا عفونت
• بیماری های کلیوی
• صرع
• تب
• مشکلات تنفسی
• زخم باز
• وجود هرگونه عفونت در بدن
• اختلال در ترشح غدد
• تشنج

---