بیوفیدبک

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.ir
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021

بیوفیدبک مانند نگاه انسان در آینه و مشاهده وضعیت کلی بدن است در نگاه به آینه متوجه نامرتبی موها وضعیت پوست و.. می شویم و آنها را اصلاح می کنیم بیوفیدبک نیز نگاه ما به وضعیت عضلات درون بدن و کشف مشکل و اصلاح آن استبیوفیدبک روش درمانی است که با بکارگیری ابزارهای الکترونیکی اطلاعاتی را در مورد اعصاب و عضلات و فعالیت خودمختار بدن اندازه گیری و پردازش می کند و در قالب فیدبک صوتی و دیداری به بیمار و درمانگرش نشان می دهد .

بیوفیدبک به بیماران کمک می کند تا آگاهی بیشتری از اعمال خودمختار بدن دست یابند و کنترل ارادی شان را بر آنها افزایش دهند.با راهنمایی درمانگرتان شما با استفاده از فیدبک هایی (صوتی و دیداری) کنترل بهتری را بر روی عملکرد اندامتان بدست می آورید.این دقیقاً همان کاری است که یوگی و مرتاضان هندی در طی سالیان سال انجام می دادند.

بیوفیدبک در درمان طیف وسیعی از شرایط عصبی و عضلانی مثل اختلالات ماهیچه لگن ( بی اختیاری ادرار فوری و فشاری،بی اختیاری مدفوع،واژینیسموس،یبوست و مقاربت دردناک)،ضعف ماهیچه ها بخاطر سکته،دندان قروچه (Bruxism)، سردردهای تنشی،مشکلات معده ای روده ای مثل سندرم روده تحریک پذیر،حالت تهوع و استفراغ موثر است.این درمان عمدتاً در بیماری های بکار برده می شود که داروها در درمان آنها موفق نیستند.

آیا بیوفید بک برای هر فردی مناسب است؟

بیوفیدبک درمان فیزیکی است که کاهش علائم را در افراد بسیاری موجب شده است.سودمندی بیوفیدبک از فردی به فرد دیگر متفاوت است. بیوفیدبک این امکان را در اختیار ما قرار می دهد که بدون جراحی وضعیت عضلات را مشاهده کنیم و درمان را انجام دهیم.بنابراین در هر فردی می تواند مفید باشد مانند نگاه در آینه که برای هر فردی مفید است.

کابردهای بیوفید بک

• سردرد:امروزه بیوفیدبک در درمان سردرد های میگرنی و بخصوص سردردهای فشاری جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است.
• کمردرد
• اصلاح فعالیت عضلات تنفسی
• اصلاح قوز کردگی پشت
• اصلاح خمیدگی ناشی از پوکی استخوان یا ضعف عضلات و یا کار با کامپیوتر
• اصلاح فعالیت عضلات کف لگن و بی اختیاری ادرار
• مشکلات جنسی :در خانمها و آقایان که بسیار موفق عمل می کند و با اصلاح عملکرد عضلات دخیل در فعالیت جنسی موجبات درمان اختلالات جنسی را فراهم می کند.
• اسکولیوز و کجی ستون فقرات
• سکته مغزی
• اختلالات بلع
• اختلالات گفتاری
• تعریق و عرق کردن بیش از حد دستها و پاها و زیر بغل
• و مشکلات بسیاری از بیماریهای سیستمیک مانند دیابت و …
• بی اختیاری ادرار و بیوفیدبک

استفاده از بیوفیدبک برای درمان بی اختیاری به سال ۱۹۴۰ بر می گردد، زمانی که آرنولد کگل متخصص بیماری های زنان از ابزارها و وسایل الکتریکی برای ارزیابی و ارائه روشی برای منقبض کردن ماهیچه های لگن استفاده کرد.بیوفیدبک در درمان بی اختیاری ادرار به شما کمک می کند تا کنترل کردن ، تقویت و نیرو بخشی ماهیچه های لگن را که در کنترل مثانه نقش مهمی بر عهده دارند را یاد بگیرید.این درمان می تواند به افرادی که مبتلا به بی اختیاری ادرار فشاری هستند کمک کند، در این افراد ماهیچه ها نمی تواند در برابر فشار اعمالی مثل سرفه کردن، عطسه زدن،خندیدن و بلند کردن اشیاء مقاومت کنند و در نتیجه باعث خالی شدن مثانه می شوند.

همچنین بیوفیدبک در درمان بی اختیاری ادرار فوری مفید است.در این نوع بی اختیاری ، بیمار بصورت متوالی نیاز ناگهانی و قوی را برای ادرار کردن تجربه می کند.در هر دو مورد، بیوفیدبک به شما آموزش می دهد تا گروه خاصی از ماهیچه هایتان را که شما به آنها برای کنترل ادرار نیاز دارید را تقویت کنید و استحکام بخشید. مطالعات نشان می دهند که بیوفیدبک می تواند کاهش بی اختیاری ادرار و بهبودی کنترل مثانه را در ۹۴% از موارد موجب شود.

ساختار جلسات بیوفیدبک

بیوفیدبک با قرار دادن سنسورها بر روی بدنتان آغاز می گردد. در برخی موارد سنسورهای کوچکی نزدیک ناحیه مقعد قرار می گیرند،جایی که ماهیچه لگن به پوست نزدیکتر است.متخصصان دیگر ترجیح می دهند که سنسور کوچکی را در ناحیه رکتوم یا واژن قرار دهند.همچنین برای بررسی فشار ناشی از شکم بر روی لگن سنسورهای به شکم نیز متصل می گردد.بعد از قرار دادن سنسورها در مکانهای خود، شما شروع می کنید به منقبض کردن ماهیچه های کف لگن و آرام کردن ماهیچه های شکم.از طریق آموزش این کار شما می می توانید بی اختیاری خود را کنترل نمایید.این سنسورها از طریق فیدبک هایی که بر مانیتور کامپیوتر مشاهده می کنید یا صداهایی را که می شنوید به شما می گویند که آیا ماهیچه هایتان را درست منقبض کرده اید یا نه.

در بیوفیدبک برای بی اختیاری ادرار از الکترومیوگرافی (EMG) استفاده می شود.از طریق آن میزان فعالیت الکتریکی در ماهیچه لگن اندازه گیری می شود و برای تقویت ماهیچه ها به مراجع فیدبک داده می شود تا یاد بگیرند که از ماهیچه هایشان بخوبی استفاده کنند و همچنین به بهتر آموختن ورزشهای تقویت کننده ماهیچه ها برای حداکثر بهبودی کمک کند.همزمان با اینکه ماهیچه ها قویتر می شوند،بیماران ماهیچه هایشان را به نحوی صحیح تر بکار می برند و در نتیجه در جلوگیری از خروج ادرار موفق تر عمل خواهند کرد و قادر خواهند بود در صورت لزوم، ادرار خود را کنترل کنند تا به توالت برسند.

اهداف درمانی

اولین هدف در درمان بی اختیاری ادرار بوسیله بیوفیدبک بهینه سازی پاسخ های ماهیچه های کف لگن است.اهداف طولانی مدت و کوتاه مدت در درمان به شرح زیر می باشد

• اهداف بلند مدت

کاهش فراوانی دوره های بی اختیاری ادرار کاهش نیاز فوری به بی اختیاری ادرار کاهش فراوانی دفعات دفع به چهار بار در روز و یکبار در طی شب و در حین خواب. کاهش بدکارکردی دفع و خطرهای مرتبط برای ابتلا به عفونت مثانه کاهش تعداد و اندازه لباس های محافظ

• اهداف کوتاه مدت

تقویت کردن انقباضهای ماهیچه لگن برای بهبودی استقامت ماهیچه های محافظ تقویت کردن انقباضهای انتخابی ماهیچه لگن بدون انقباضهای شکمی بهبودی ظرفیت و گنجایش مثانه بهبودی هماهنگی ماهیچه های کف لگن در پاسخ به نیاز فوری برای ادرار تقویت بازداری انقباضهای شکمی نابهنجار برای بهبودی نیاز فوری برای ادرار فراهم آوردن یک برنامه آموزش خانگی برای تعمیم دادن مهارتهای آموزش یافته در کلینیک به شرایط زندگی روزمره

• تعداد جلسات

جلسات بیوفیدبک برای بی اختیاری ادرار عموماً یک ساعت طول می کشد.تعداد جلسات مورد نیاز متفاوت است،اما معمولاً در حدود ۱۰ جلسه نیاز است تا بتوانید ورزشهای لگن روزانه تان را بصورت کامل انجام دهید.بیوفیدبک به شما آموزش می دهد تا یش فعالی عملکرد و فعالیت ماهیچه دترسور (نواحی دفع) را کاهش دهید.

قدرت و استحکام ماهیچه های لگن را افزایش دهید.
انقباض شکم را کاهش دهید.

تعداد جلسات بیوفیدبک از فردی به فرد دیگر متفاوت است، فردی با مسائل غیر نورولوژیک ممکن است بصورت میانگین ۶ تا ۱۰ جلسه درمان در طی دوره ۴۰ روز نیاز داشته باشد.تکالیف خانه نقش کلیدی و مهمی در بهبودی مراجع دارد.این نکته بسیار قابل توجه است که آنچه را که در جلسات درمانی درمانی آموزش دیده اید و آموخته اید را با راهبردها و تکالیف مشابهی در خانه بکار ببرید.تکرار الگوهای درست و بکار بردن این الگوها در موقعیت های روزمره برای برگرداندن کنترل مجدد مثانه بسیار مهم است.این درمان مبتنی بر تحقیقات گسترده ای است که در انستیتو ملی سلامت آمریکا انجام شده است.این تحقیقات نشان داده اند که علائم بی اختیاری ادرار بصورت میانگین بین ۷۵% الی ۸۰% کاهش می یابد.