مشکلات پستان در شیردهی ( بخش اول )

دکتر منصوره پژمان منش [ متخصص جراحی زنان ، زایمان و فلوشیپ نازایی ]آدرس وب سایت : www.dr-pejmanmanesh.ir
آدرس مطب : اصفهان ، دروازه شیراز ،ابتدای خ چهارباغ بالا ،نبش کوی بهار آزادی ،مجتمع بهار ،طبقه دوم واحد 205 تلفن مطب : 36206186 - 031

مشکلات شایع خانمهای شیرده :

تقریبا اکثر خانمهایی که به فرزندان خود شیر می دهند با مشکلاتی در پستان خود روبرو میشوند که با درد و ناخوشی همراه بوده و گاه باعث نگرانی و یا وقفه و توقف شیردهی میشود. هر خانمی باید با تکنیکهای صحیح شیردهی که مهمترین امر در پیشگیری از بروز این مشکلات است ، اشنا باشد که خوشبختانه با برگزاری کلاسهای اموزشی در دوران بارداری ، این امر میسرشده است.

روشهای شیردهی :

ذکر این نکته ضروری است که قبل از شیردهی حتما دستها با اب و صابون شسته شود و در همه روشها در هنگام شیردهی بیشتر هاله قهوه ای رنگ دور نوک سینه باید در دهان شیر خوار قرار گیرد.

• روش معمول روش بغل کردن نوزاد است . در این حالت با یک دست پستان را گرفته بطوریکه انگشت شست در بالا و سایر انگشتان در زیر قرار گیرد . در این حالت باید لبه تحتانی هاله پستان هم سطح لب پایین نوزاد و قسمت بیشتری از هاله در بالا قابل رؤیت باشد . دهان نوزاد هم کاملا باز و چانه به پستان بچسبد.
• روش دوم حالت خوابیده به پهلو است و بیشتر در خانمهای سزارین شده که در ابتدا نشستن برای انها دشوار است کاربرد دارد. روش سوم روش زیر بازو است .در وضعیت نشسته با یک دست نوزاد رانگه داشته و بدن و پای او در زیر بغل و بازوی مادر قرار می گیرد.

شیردهی در پستان های کوچک :

خانمهایی که سینه های کوچک دارند اغلب نگران این موضوع هستند که مبادا میزان تولید شیر برای تغذیه نوزاد کافی نباشد. تولید شیر وابسته به ترشح هورمون پرولاکتین و بعد از آن مکیدن توسط نوزاد است. هرچه مکیدن نوزاد و دفعات شیردهی بیشترباشد تولید شیر بیشتر و تداوم خواهد داشت.حتی خانمهایی که سینه انها قبل از بارداری تخت و صاف بوده ، بعد از زایمان شیردهی موفقی داشته اند.

شیردهی در پستان های بزرگ :

خانمهایی که سینه های بزرگی دارند لزوما میزان شیر آنها بیشتر نیست. سینه های بزرگ ممکن است نوزاد با گرفتن نوک سینه مشکل داشته باشد که در اینصورت اگر میخواهید شیردهی موفقی داشته باشید باید روشهای شیردهی صحیح را بیاموزید.در حین شیر دادن مراقب تنفس نوزاد خود باشید و بافت سینه را با انگشت از بینی او فاصله دهید.

انسداد مجاری شیری :

علایم انسداد مجاری شیری پستان ممکن است درد یا ایجاد لکه قرمز بصورت خطی در امتداد مجاری شیری باشد.در ایصورت به هیچ وجه شیردهی را قطع نکنید.به شیردهی ادامه دهید و کاری کنید که حتما پستانها تخلیه شوند. مثلا پوزیشن و موقعیت نوزاد را هنگام شیردهی تغییر دهید که راحت تر بتواند شیر بمکد . از دوش اب گرم و ماساژ استفاده کنید و یا حتی اگر لازم شد با دست یا به کمک شیردوش پستان را کامل بدوشید.

تب شیردهی :

تب شیر واژه آشنایی است که احتمالا بسیاری از بانوان آن را تجربه کرده اند. تب شیردر تعدادی از خانمهای شیرده در 24 ساعت اول بعد از شروع شیردهی ، بوجود می آید.. این حالت معمولا با تب در حد 39-8/37 درجه مادر که ظرف 16 ساعت برطرف می شود ، همراه است. علاوه بر تب ، ممکن است پستان دچار احتقان ، تورم و سفتی و درد به علت تجمع شیر داخل مجاری شیری و پرخونی شود . درمان تب شیردهی شامل استفاده از کیسه یخ و تخلیه پستان از شیر با دست یا پمپ و استفاده از مسکن می باشد . ماساژ ملایم زیر دوش اب گرم نیز توصیه شده است.با خروج شیراز سینه ها از شدت درد و تورم کاسته شده و نوزاد قادر به گرفتن سینه می شود.

ورم پستان:

ورم واحتقان بافت سینه به علت انسداد مجاری و تجمع شیر، التهاب و عفونت بافت پستان ممکن است ایجاد شود.این حالت بیشتر در دوران شیردهی ایجاد میشود و قبل از زایمان نادر است.معمولا عفونت در بافت پستان شایع نیست مگر اینکه خانمی در حال شیردهی باشد. در این حالت علاوه بر اقدامات حمایتی مانند تخلیه پستان از شیر با شیردهی یا به کمک پمپ و شیردوش ، مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان ضروری است. زیرا عدم درمان باعث ایجاد ابسه پستان و گسترش عفونت میشود.

عفونت پستان :

عفونت پستان ممکن است در بافت غددی ( ماستیت دوران شیردهی ) و یا مجاری شیری اتفاق بیفتد.در صورت عفونت مجاری شیری ، ترشح چرکی از نوک سینه خارج می گردد. در صورت بروز عفونت بایستی سریعا به پزشک زنان و زایمان خود مراجعه فرمایید.

ادامه دارد.....

دکتر منصوره پژمان منش جراح و متخصص زنان زایمان و فوق تخصص نازایی در اصفهان