مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) یکی از مهم ترین مفاصل بدن است که حرکت فک و عملکردهایی مانند جویدن، بلع و صحبت کردن را ممکن می سازد. بسیاری از افراد در طول زندگی خود دچار مشکلات و علائمی در این ناحیه می شوند که می تواند کیفیت زندگی روزانه را مختل کند. درد در ناحیه فک و گوش، صدا دادن مفصل هنگام باز و بسته کردن دهان، محدودیت در بازشدگی دهان یا حرکات جانبی فک و حتی انحراف فک از شایع ترین این علائم هستند. شدت این مشکلات گاهی آن قدر بالاست که فرد در غذا خوردن و صحبت کردن دچار محدودیت جدی می شود.

علل بروز مشکلات مفصل فکی و عضلات جونده

علت ایجاد درد و اختلال در مفصل فکی می تواند متنوع باشد. شایع ترین عوامل عبارتند از:

• اختلالات اکلوژنی (تماس نامناسب دندان ها): وقتی دندان ها در حالت نرمال روی هم قرار نمی گیرند، فشار نامناسب به مفصل وارد می شود.
• مشکلات روحی و استرس: فشارهای عصبی و روانی باعث تشدید عادات غلطی مانند دندان قروچه می شوند.
• عادات پارافانکشن: حرکات غیرطبیعی فک در خارج از زمان جویدن مثل فشار دادن دندان ها روی هم، دندان قروچه یا جویدن یک طرفه.
• از دست دادن دندان ها: نبود تعداد زیادی از دندان ها و جایگزین نکردن آنها فشار بیش از حدی به مفصل وارد می کند.
• تروما یا ضربه به فک: آسیب های مستقیم می توانند ساختار مفصل را دچار مشکل کنند.
• بیماری های زمینه ای: برخی بیماری های پزشکی یا ضایعات داخل مفصل نیز می توانند علت اصلی درد باشند.

درمان مشکلات مفصل فکی بدون جراحی

بیشتر بیماران مبتلا به اختلالات مفصل فکی با روش های غیرجراحی درمان می شوند. این درمان ها شامل مجموعه ای از اقدامات ساده اما مؤثر است که به کاهش درد و بهبود عملکرد فک کمک می کند.

روش های غیرجراحی شامل:

• فیزیوتراپی و درمان های فیزیکی: استفاده از کمپرس گرم یا لیزر تراپی برای کاهش درد و التهاب.
• ورزش های مخصوص فک: حرکات کنترل شده ای که به افزایش دامنه حرکتی فک کمک می کند.
• درمان های دارویی: داروهای ضدالتهاب یا شل کننده عضلانی برای کاهش درد و اسپاسم.
• اصلاح عادات غلط: پرهیز از دندان قروچه، فشار دادن دندان ها روی هم یا جویدن مداوم یک سمت.
• رژیم غذایی مناسب: خوردن غذاهای نرم و پرهیز از جویدن خوراکی های سخت برای کاهش فشار روی مفصل.
• وسایل محافظتی (گارد دهانی): پلاک ها یا گاردهای مخصوص که روی دندان ها قرار می گیرند و فشار را روی مفصل کاهش می دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر درد و مشکلات مفصل فک بیش از چند روز ادامه داشته باشد یا شدت آن به حدی باشد که فعالیت های روزمره مانند غذا خوردن یا صحبت کردن را مختل کند، مراجعه به متخصص بیماری های دهان و فک و صورت ضروری است. درمان زودهنگام می تواند از پیشرفت مشکلات و نیاز به درمان های پیچیده تر جلوگیری کند.

جمع بندی

اختلالات مفصل فکی و عضلات جونده از مشکلات شایعی هستند که می توانند زندگی روزمره فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. با شناسایی علت اصلی و استفاده از روش های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، ورزش های فکی، دارو و گارد محافظ، می توان این مشکلات را به میزان زیادی کنترل کرد.

نسخه اصلی مطلب درمان مشکلات مفصل فکی و عضلات جونده؛ روش های غیرجراحی را در سایت دکتر امیر منصور شیرانی بخوانید.

---