جفت سرراهی

دکتر نرگس علیان [ متخصص زنان و زایمان ]آدرس وب سایت : www.dralian.ir
آدرس مطب : اصفهان خیابان توحید چهاراه شریعتی مجتمع ماکان ۳ طبقه اول واحد ۱ تلفن مطب : 36242752 - 031

جفت سرراهی (Placenta Previa) یکی از مشکلات زایمان می باشد. جنین از طریق بند ناف به جفت متصل شده و مواد غذایی را از مادر دریافت می کند. در حاملگی معمولاً جفت در نیمه فوقانی رحم قرار دارد اما گاه جفت در قسمت تحتانی رحم قرار می گیرد و دهانه رحم (سرویکس) که محل خروج جنین هنگام زایمان است را به طور کامل یا ناقص مسدود می کند. به این حالت قرارگیری جفت، جفت سرراهی می گویند که ممکن است کامل یا ناقص باشد.

تعریف و طبقه بندی:

تشخیص جفت سرراهی معمولاً توسطسونوگرافیانجام می شود ولی در معاینه نیز ممکن است. با توجه به موقعیت قرارگیری جفت در رحم.P.P به چهار تیپ طبقه بندی می شود، در تیپ یک جفت فقط در قسمت تحتانی رحم قرار گرفته است ولی دهانه رحم (سرویکس) را درگیر نکرده است و در تیپ چهارم جفت به صورت کامل سرویکس را مسدود کرده است.(complete Placenta Previa)

اگر جفت در نیمه اول حاملگی در قسمت تحتانی قرار داشته باشد در بیشتر موارد با ادامه حاملگی و بزرگ شدن رحم، جفت به سمت بالا کشیده می شود و پیگیری سونوگرافیک حتماًلازم است. در نیم درصد موارد جفت در قسمت پایین باقی می ماند (از هفته سی ام به بعد) که آن را جفت سرراهی می نامیم.

بیماری زایی جفت سرراهی:

علت روشنی برای جفت سرراهی تاکنون تعریف نشده است ولی به عنوان یک فرضیه ممکن است تشکیل غیرطبیعی شبکه عروقی بستراندومتررحم ناشی از ترومای قبلی، جراحی یا عفونت عامل آن باشد لذا ریسک فاکتور های جفت سرراهی سابقه قبلی جفت سرراهی،چند قلویی(به دلیل بزرگ شدن جفت)، سابقهسزارین قبلی، سابقه جراحی رحم و مصرف سیگار و کوکائین هستند.

علایم جفت سرراهی:

خونریزی ازواژن: این نوع خون ریزی در سه ماهه آخر حاملگی اتفاق می افتد و معمولاً بدون درد است.علت خون ریزی اتساع دهانه رحم در سه ماهه سوم حاملگی است که جفت قادر به کشش نیست و دچار خون ریزی می شود.همچنین فعالیت فیزیکی زیاد مادر و نزدیکی با وجود جفت سرراهی ممنوع است.

در یک مطالعه بین زنانی که با جفت سر راهی به بیمارستان مراجعه کرده بودند ۱۳ ٪ با درد زایمان، ۸۲ ٪ با خون ریزی واژینال و ۵٪ با آبریزش مراجعه کرده بودند.

جفت سرراهی به خودی خود مشکلی برای جنین ایجاد نمی کند ولی گاهی به خاطر خونریزیهای شدید مادر، پزشک مجبور به انجام زایمان قبل از موعد مقرر است. با این حال مرگ و میر اوایل نوزادی در جفت های سرراهی بالاتر از ده درصد است.

زایمان جفت سرراهی:

در سه ماهه سوم حاملگی اگر مادر خون ریزی داشته باشد معمولاً دو تشخیص محتمل است:

۱. جفت سرراهی

۲.دکولمان (کندگی) جفت (که اغلب خون ریزی با درد و علائماسترس جنین همراه است).

باید مادر سریع بهبیمارستانمنتقل شود. در جفت سرراهی به خصوص اگر هفته ۳۷ به بعد باشد و خون ریزی شدید باشد سزارین انجام می شود.اگر جفت سرراهی به طور کامل دهانه رحم را مسدود کند حتی بدون خون ریزی نیز تنها راه به دنیا آمدن کودک سزارین است.

اگر سزارین به دلیلی (از جمله عدم دسترسی بهجراح) مقدور نباشد برای زایمان طبیعی (در مواردیکه جفت سرراهی کامل نیست) در حالتیکه سر نوزاد ابتدا قرار دارد باید ازفورسپساستفاده کرد و در شرایطی که پای نوزاد ابتدا نزول می کند (پرزانتاسیون بریج) باید نگران آسیب لگنی نوزاد بود.

در مادرانی که بارداری قبل از هفته سی ام باشد و مادر یا جنین دیسترس نداشته باشند نیاز به بستری نیست.