کهیر چیست و چگونه درمان می شود؟

دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست ، مو و زیبایی ]آدرس وب سایت : www.drvaez.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، قبل از چهارراه پلیس ، مقابل اداره ثبت ، ساختمان آریا ، طبقه اول تلفن مطب : 91620100 - 031

به طور کلی ۲۰ درصد از کودکان و بزرگسالان در جهان در طول دوره زندگی خود حداقل یکبار به کهیر مبتلا می شوند. شیوع کهیر هم در زنان و هم مردان به یک میزان است و جنسیت در ابتلا به این بیماری تاثیر چندانی ندارد. کهیر تحت تاثیر مواد محرک مختلف و یا عوامل و بیماری های زمینه ای دیگر بروز می نماید. کهیر با خارش پوست ناحیه محدودی از بدن شروع شده و با تورم و قرمزی آن ناحیه ادامه خواهد یافت؛ که این خارش ممکن است خفیف و یا شدید باشد.

مالش و خراشیده شدن پوست، استفاده از نوشیدنی های الکلی، ورزش و یا استرس های عصبی و عاطفی از عواملی هستند که می توانند باعث تشدید خارش، تورم و قرمزی در کهیر شوند. در ادامه این مقاله بیشتر به کهیر، علل ایجاد آن، علائم و روشهای درمان آن می پردازیم.

انواع کهیر

معمولاً کهیر به صورت ضایعاتی سرخ رنگ بر روی پوست ظاهر می شود که گاهی اوقات این نواحی ملتهب، به شکلی برآمده نمایان می شوند و با خارش همراه هستند. به طور کلی می توان کهیر را به دو شکل کهیر حاد (بیماری کمتر از ۶ هفته به طول می انجامد) و کهیر مزمن (بیماری بیشتر از ۶ هفته به طول می انجامد) تقسیم بندی نمود. کهیر مزمن را می توان خود به دو زیر گروه کهیر مزمن خودبخودی و کهیر مزمن القا شده (در اثر عوامل محرک) دسته بندی نمود.

کهیر حاد

کهیر حاد بسیار شایع تر بوده کمتر از 6 هفته طول می کشد.

کهیر مزمن

کهیر مزمن با یا بدون آنژیوادم زمانی است که حداقل 2 بار در هفته تکرار شود. کهیر مزمن در هر نقطه ای از بدن ممکن است ایجاد شود و بیش از 6 هفته ادامه یابد و با اندازه های چند میلی متر تا چند سانتی متر دیده می شود. در حدود 30 تا 50 درصد موارد کهیر، مزمن می باشند. طول مدت ابتلاء به کهیر مزمن از چند هفته تا چند سال متفاوت است.

علل ایجاد کهیر

• برخی مواد غذایی (به خصوص بادام زمینی، تخم مرغ، آجیل و صدف)
• برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها (به ویژه پنی سیلین)، آسپرین و ایبوپروفن
• نیش و گزش حشرات
• محرک های فیزیکی مانند فشار، سرما، گرما، ورزش یا قرار گرفتن در معرض آفتاب
• مواد لاتکس
• تزریق خون
• عفونت های باکتریایی مانند عفونت های دستگاه ادراری
• عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی، مونونوکلئوز عفونی و هپاتیت
• حیوانات خانگی
• گرده افشانی گیاهان
• برخی از گیاهان مانند بلوط سمی

علائم کهیر

کهیرهای معمولی به طور ناگهانی ظاهر میشوند و معمولا بدون دلیل خاصی ایجاد میشوند و به نظر می رسد که اغلب در چندین محل بدن رخ می دهند. آنها خارش دار و متورم هستند و از بین چند دقیقه تا چند ساعت از بین می روند تا در جای دیگری ظاهر شوند. این اتفاق ممکن است از روزها تا هفته ها ادامه یابد ؛ اکثر کهیرها در کمتر از شش هفته از بین می روند. اگر بهبودشان بیش از شش هفته طول بکشد، همانطور که اشاره شد کهیر مزمن نامیده می شوند. برخی از علائم کهیر عبارتند از:

• کهیر در هر نفطه ای از بدن می تواند رخ دهد، ممکن است تغییر شکل دهد، جابجا شود، در طی مدت زمانی ناپدید شده و مجددا ظاهر گردد.
• جوش ها («کهیرهای» قرمز یا رنگ پوستی با لبه های آشکار) معمول بطور ناگهانی ظاهر شده و سریعا از بین می روند.
• فشار دادن مرکز یک کهیر قرمز آن را سفید می کند (فرآیندی بنام «رنگ پریدگی)

کنترل و درمان کهیر

به عنوان یک قاعده کلی در کنترل و پیشگیری از بیماری های آلرژیک، مهمترین راه کنترل و درمان کهیر، شناسایی عامل محرک و عدم تماس با آن می باشد. بنابراین در صورت ماندگاری کهیر و عدم برطرف شدن آن باید به پزشک متخصص مراجعه نموده تا با نظر پزشک درخواست آزمایش شناسایی ماده حساسیت زا صورت گیرد. برای آشنایی با روشهای تشخیص مواد حساسیت زا به نوشتار آزمایش های رایج خونی و پوستی برای تشخیص بیماری های آلرژیک مراجعه شود. بعد از شناسایی عامل محرک کهیر، بر اساس صلاحدید پزشک معالج و همچنین شدت بیماری، مناسب ترین دارو برای کنترل و بهبود کهیر تجویز خواهد شد.

به طور کلی داروهای آنتی هیستامین، رایج ترین داروها در کنترل کهیر می باشند. این داروهای با مسدود نمودن گیرنده هیستامین در بدن (مهمترین عامل بروز واکنش های آلرژیک در انسان) می توانند از اثرات نامطلوب هیستامین در تشدید ضایعات کهیر جلوگیری کنند. ممکن است پزشک معالج به طور ترکیبی از دو یا سه داروی آنتی هیستامین به طور همزمان استفاده نماید. همچنین در موارد شدید کهیر گاهی پزشک معالج از داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون استفاده نماید.

در بعضی از موارد کهیر ممکن است همراه با تورم گلو، زبان و مخاط دهان باشد. در حالت اخیر تنفس فرد به سختی صورت می گیرد و باید با نظر پزشک از اپی نفرین (آدرنالین) به صورت داخل رگی و یا آمپول های اتوماتیک (مانند اپی پن EpiPen) استفاده شود.