بیماری تخریب دیسک چیست و چه علائمی دارد؟

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

دیسکهای ستون فقرات به عنوان بالشتک و ضربه گیر بین مهره ها عمل می کند. هر دیسک شبیه یک دونات است که هسته ژله ای دارد. تخریب دیسک باعث می شود احتمال پارگی و بیرون زدن دیسک افزایش پیدا کند که این وضعیت منجر به درد منطقه ای یا تیر کشنده می شود. درد سیاتیک ممکن است حاصل بیرون زدگی دیسک و تحت فشار قرار گرفتن عصب های پایین کمر باشد.

ساختار ستون فقرات چگونه است؟

مهره ها قطعات استخوانی هستند که ساختار ستون فقرات را شکل میدهند. بین مهره ها، دیسک ها قرار دارند. رباطها در پیرامون ستون فقرات و دیسک ها واقع شده اند. ستون فقرات هفت مهره در گردن، 12 مهر در میانه کمر و پنج مهره در پایین کمر (لامبار) دارد. علاوه بر این در میانه باسن در زیر مهره پنجم کمری، پنج مهره خاجی قرار دارد که معمولاً به عنوان استخوان خاجی جوش خورده و پس از آن دنبالچه قرار می گیرد.

ستوان فقرات به شکلی طراحی شده است که مهره ها در یک ردیف بر روی هم چیده شده اند و ساختاری با قابلیت حرکت ایجاد میکنند. همچنین ستون فقرات از طناب نخاعی محافظت می کند. طناب نخاعی بافت های عصبی هستند که از مغز به ستون فقرات میروند. هر مهره یک قوس استخوانی در پشت طناب نخاعی دارد که از بافتهای عصبی طناب نخاعی محافظت می نماید. همچنین مهره ها بدنه استخوانی مستحکمی در جلوی طناب نخاعی دارند که پلاتفرم مناسبی برای تحمل وزن ایجاد می کند.

دیسک ها در واقع پدهایی هستند که به عنوان بالشتک و ضربه گیر بین بدنه هر مهره عمل می کنند تا تاثیر حرکت و فشار در ستون مهره ها را به حداقل برسانند. هر دیسک ساختار حلقوی دارد که در مرکز آن بافت های نرم ژله ای مانند قرار دارد که توسط دیواری حلقوی سختی محافظت و احاطه می شود. در صورت جراحت یا تخریب دیسک، این دیواره پاره شده و بخش نرم داخلی بیرون میزند و بافت عصبی مجاور را تحریک می کند. رباطها بافت های نرم و رشته ای محکمی هستند که استخوان ها را محکم به یکدیگر وصل می کند. رباطها مهره ها را به یکدیگر وصل کرده و دیسک ها را احاطه می کنند. هنگامی که در اثر تخریب دیسک، رباط صدمه ببیند درد منطقه ای در این ناحیه ایجاد می شود.

بیماری تخریب دیسک چیست؟

با افزایش سن محتوای آب و پروتئین غضروف های بدن تغییر می کند. نتیجه این تغییر ضعیف، شکننده و نازک شدن غضروف ها است. از آنجایی که بخشی از ساختار دیسک ها و مفاصل را غضروف تشکیل می دهد، این نواحی به مرور زمان دچار استهلاک و ساییدگی می شوند و فرآیند تخریب را در پیش می گیرند. تخریب تدریجی دیسک بین مهره ها به عنوان بیماری تخریب دیسک یا بیماری دژنراتیو دیسک شناخته می شود. به استهلاک غضروف فاست و تغییرات استخوانی مفصل مجاور، بیماری تخریبی مفصل فاست یا آرتروز استخوانی ستون فقرات گفته می شود.

صدمات و جراحاتی که به ستون فقرات وارد می شود می تواند باعث بیماری تخریب کننده دیسک شود.
در پزشکی، به تخریب فضای دیسک و محتوای آن، اسپوندیلوز گفته می شود. اسپوندیلوز را میتوان در عکس اشعه ایکس یا ام آر آی ستون فقرات به صورت باریک شدن فضای دیسک بین مهره های مجاور هم شناسایی کرد.

علائم بیماری تخریب دیسک چیست؟

تخریب بافت دیسک، زمینه را برای فتق دیسک فراهم می کند. تخریب دیسک می تواند به درد منطقه ای در ناحیه تحت تأثیر، منجر شود. تخریب دیسک در هر یک از مهره های ستون فقرات ممکن است اتفاق بیفتد. هنگامی که تخریب دیسک در ناحیه گردن اتفاق می افتد به آن بیماری دیسک گردن گفته می شود، هنگامی که در میانه کمر اتفاق بیفتد به آن بیماری دیسک توراسیک گفته می شود. در صورتی که تخریب دیسک در ناحیه کمری اتفاق بیفتد، باعث درد پایین کمر و تحریک اعصاب ستون فقرات می شود که در این صورت درد به پاها انتشار می یابد و به عنوان سیاتیک یا درد سیاتیک شناخته می شود.

تخریب دیسک پایین کمر باعث درد منطقه ای در پایین کمر می شود که در افراد سالمند بیشتر شایع است. آرتروز دژنراتیو مفصل فاست که گاهی از موارد در عکس اشعه ایکس شناسایی می شود، می تواند عامل درد منطقه ای پایین کمر باشد. درد حاصل از تخریب دیسک یا بیماری مفصلی ستون فقرات معمولاً با درمان های محافظه کارانه مانند کمپرس سرد و گرم متناوب، استراحت، ورزش های توان بخشی و داروهایی برای کنترل درد ، گرفتگی عضله و التهاب درمان می شود.