سونوگرافی بیوفیزیکال (NST) چه کاربردی دارد؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

ییوفیزیکال پروفایل، یکی دیگر از روش های ارزیابی های سلامت جنین است که اغلب زمانی که سایر تست ها (مانند تست بدون استرس NST) نیاز به پیگیری دارند انجام می شود، مخصوصاً تشخیص اینکه آیا او به اندازه کافی اکسیژن در رحم دریافت می کند یا نه. زمانی که همه نتایج نرمال و طبیعی هستند، به احتمال زیاد جنین در وضعیت مناسبی قرار دارد. اگر هیچ کدام از این روش ها رضایت بخش نباشد، ممکن است آزمایش های بیشتری برای ارائه تصویر دقیق تر از وضعیت جنین ارائه شود. به طور معمول این کار زمانی انجام می شود که موعد زایمان شما گذشته باشد. اگر بارداری شما در معرض خطر باشد می توانید این تست را در سه ماهه سوم بارداری نیز انجام دهید. این سونوگرافی یک آزمایش غیرتهاجمی است که خطرات جسمی برای شما یا کودک ایجاد نمی کند. با وجود این همیشه مشخص نیست که این آزمایش نتایج بارداری را بهبود می بخشد.

دلایل انجام سونوگرافی بیوفیزیکال

بیوفیزیکال پروفایل یک آزمایش ساده و بدون درد است که برای ارزیابی سلامت جنین و اطمینان از اینکه او اکسیژن کافی دریافت می کند، انجام می شود. در هر یک از موارد زیر ممکن است ناچار به انجام این تست شوید:

• افزایش فشار خون در اثر بارداری
• دیابت تحت درمان دارویی و یا ابتلا به دیابت بارداری
• عدم رشد مناسب جنین و کوچک تر از حد طبیعی بودن آن
• کم تحرکی غیرعادی جنین
• متناسب نبودن مایع آمنیوتیک (کمتر یا بیشتر از حد طبیعی باشد) در این حالت بیوفیزیکال پروفایل با تست بدون استرس تلفیق و با هم انجام می شود.
• گذشتن از موعد زایمان و به دنیا نیامدن نوزاد
• داشتن سابقه سقط جنین بدون دلیل، در بارداری های گذشته
• ابتلای مادر یا جنین به بیماری های خاص مانند بیماری قلبی که نیاز به مراقبت بیشتری دارند.
• بارداری دو یا چند قلویی و داشتن دیگر فاکتورهای خطر

مراحل انجام سونوگرافی بیوفیزیکال

• این سونوگرافی نیاز به ناشتا بودن ندارد.
• مثانه برای انجام سونوگرافی بیوفیزیکال پر نباشد.
• روی تخت دراز بکشید.
• پزشک یک کمربند الاستیک را همراه با دو سنسور، دور شکم شما قرار می‎دهد تا ضربان قلب جنین را بیابد. این بخش معمولاً قبل از سونوگرافی جنین انجام می‎گیرد. در صورتی که نوزاد شما خوابیده باشد باید تا زمانی که بیدار می‎شود و شروع به حرکت می‎نماید منتظر بمانید. در برخی موارد ممکن است رادیولوژیست، با ایجاد صداهایی سعی کند جنین را از خواب بیدار کند.
• به شکم شما ژل مالیده و متخصص سونوگرافی، دستگاه کوچکی به نام پروب سونوگرافی را روی شکم قرار می دهد و با حرکت آن، تصاویر کودک شما روی نمایشگر نشان داده می شود.
• متخصص، تنفس جنین (چگونه قفسه سینه جنین در هنگام تمرین تنفس در مایع آمنیوتیک حرکت می کند)، ضربان قلب جنین (تعداد ضربان جنین در هر دقیقه)، جنبش و حرکت جنین (جنبش ها طی یک دوره ۳۰ دقیقه ای)، انعطاف پذیری عضلات جنین (قابلیت انعطاف پذیری و کشیدگی یک بازو یا پا، با شمارش حرکات سریع و تند)، حجم مایع آمنیوتیک (مقدار مایع آمنیوتیک اطراف نوزاد شما) اندازه گیری می شود.

زمان انجام سونوگرافی بیوفیزیکال

به طور معمول آزمایش بعد از هفته ۳۲ بارداری انجام می شود؛ اما میتوان آن را از هفته ۲۴ بارداری نیز انجام داد. در برخی موارد ممکن است زایمان زودرس یا فوری توصیه شود.

متقاضی سونوگرافی بیوفیزیکال

سونوگرافی بیوفیزیکال برای ارزیابی و مشاهده سلامت نوزاد مورد استفاده قرار می‏ گیرد. هدف این آزمون جلوگیری از سقط و شناسایی به موقع و زودهنگام کمبود اکسیژن در نوزاد است تا بتوان به سرعت در مورد زایمان تصمیم گیری کرد و از آسیب‎های دائمی به مادر جلوگیری نمود. به طور کلی تست بیوفیزیکال برای زنانی که ریسک بالایی در ابتلا به عوارض جانبی یا مشکلات زایمان دارند و در معرض خطر از دست دادن نوزاد هستند، توصیه می‎شود.

در صورتی که تاریخ زایمان شما گذشته باشد و یا در معرض خطرات بالایی در طول دوره بارداری خود قرار داشته باشید، ممکن است پزشک شما این تست را درخواست کند. شما ممکن است به علت شرایط بالینی مانند دیابت یا پره اکلامپسی (پرفشاری خون مزمن) در معرض خطر بالاتری برای از دست دادن جنین خود قرار داشته باشید. همچنین در حوادثی مانند زمین خوردن یا تصادفات به این تست نیاز دارید تا از سلامت نوزاد (جنین) خود مطمئن شوید.

خطرات انجام سونوگرافی بیوفیزیکال

سونوگرافی بیوفیزیکال یک سونوگرافی غیرتهاجمی است که خطر جسمی برای مادر و جنین به همراه ندارد. هرچند می تواند باعث اضطراب شود و البته یک مشکلی که وجود دارد را تشخیص ندهد یا حتی آزمایش به غلط نشان دهد که مشکلی وجود دارد.