تشخیص عفونت ریشه دندان با رادیوگرافی

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

عفونت دندان یا (Tooth Infection) در واقع به معنای عفونی و آلوده شدن پالپ یا مغز دندان در اتاقک داخل تاج و ریشه دندان ها است. پالپ بافت نرمی حاوی عروق خونی و عصبی است و در حالت عادی توسط مینای دندان و تا حدی عاج که زیر مینا قرار دارد محافظت می شود. اگر این بخش مورد حمله باکتری های قرار بگیرد دچار عفونت شده و نیازمند مداخله فوری دندانپزشکی خواهد بود. اگر میزان عفونت بسیار شدید باشد، معمولاً پزشک قادر به تشخیص دندان عفونت کرده نیست؛ زیرا درد در اطراف دندان پخش خواهد شد. نکته قابل توجه هنگام عفونت دندان ها این است که زمانی که عفونت شدید شود، موجب از بین رفتن پالپ موجود در ریشه دندان می گردد. به همین دلیل فرد ممکن است دیگر دردی را احساس نکند. در این صورت شاید درد از بین رفته باشد؛ اما عفونت همچنان در حال افزایش است، تا جایی که ممکن است دیگر دندان ها، فک و در برخی موارد استخوان ها را نیز درگیر نماید. به همین دلیل دندانپزشک معالج برای تشخیص دندان آلوده، از رادیوگرافی استفاده می نماید.

علت عفونت دندان

عفونت و التهاب ریشه دندان دلایل مختلفی دارد که مهم ترین این موارد عبارت اند از:

• پوسیدگی دندانی که درمان نشده و به عصب ها و ریشه دندان آسیب زده است.
• پالپ دندان که به موقع درمان نشده است.
• ضربه ای که در اثر ورزش یا برخورد اجسام سنگین به دندان وارد شده است.
• پر کردن نادرست دندان توسط دندانپزشکان مبتدی

بیشتر اوقات، مشکلات مرتبط با پوسیدگی دندان و پالپ دلیل التهاب ریشه دندان هستند. در هر صورت، درمان عفونت دندان باید در چند مرحله انجام شود. این بیماری دندانی که بعضی از افراد به آن توجهی نمی کنند یا تصور می کنند امری گذرا است، می تواند مشکلات جدی دندانی ایجاد کند، بنابراین لازم است که با نهایت جدیت به درمان عفونت ریشه دندان بپردازید.

علائم عفونت ریشه دندان

1. افزایش دمای بدن
2. تورم و خونریزی لثه
3. ضعف عمومی جسم
4. درد در ناحیه دندان آسیب دیده
5. درد غدد لنفاوی فک

انواع عفونت ریشه دندان

عفونت ریشه دندان به شکل یک آبسه متورم و چرکی ظاهر می شود. در این هنگام فرد احساس درد ضربان دار در دندان خود دارد. این نوع درد به صورت ناگهانی و با گذشت زمان شدت پیدا می کند و باعث به وجود آمدن درد در ناحیه گوش و گردن می شود. درد عفونت دندان هنگام جویدن و گاز گرفتن شدت می یابد. عفونت ریشه دندان می تواند مشکلات زیر را به وجود آورد.

1. آبسه لثه: آبسه لثه که باعث درد لثه و عفونت است، روی لثه شکل می گیرد و به صورت متورم قابل مشاهده است.
2. آبسه پری اپیکال: یکی از دلایل عفونت ریشه دندان آبسه ای است که در انتهای ریشه دندان به وجود می آید و باکتری از طریق حفره وارد قسمت داخلی دندان و پالپ دندان می شود.
3. آبسه پریودنتال: این نوع تورم چرکی در کنار ریشه دندان و روی لثه آشکار می شود ، در قسمت بافت لثه و استخوان انتقال پیدا می کند و باعث به وجود آمدن بیماری لثه می شود.

نحوه رادیوگرافی دندان

این دستگاه پرتونگاری از دو قسمت تشکیل شده است که یک قسمت شامل یک لوله اشعه ایکس بوده و قسمت بعدی فیلم اشعه ایکس است که با یک آشکارساز در طرف مقابل قرار دارد. سر بیمار درون محفظه ای که دارای استراحتگاه برای چانه، پیشانی و قسمت های جانبی صورت می باشد، قرار می گیرد و یک وسیله که دهان را باز نگه می دارد نیز در آن وجود دارد. روش انجام رادیوگرافی OPG پانورامیک دندانپزشکی به این گونه است که بیمار چانه خود را روی قسمت مربوطه در مقابل دستگاه اشعه ایکس قرار داده و به آرامی جسم موردنظر را گاز می گیرد؛ با این کار سر و دهان در هنگام گرفتن تصاویر ثابت می مانند. دستگاه Opg دندان از یک بازوی چرخان تشکیل شده است که در انتهای آن منبع اشعه X قرار دارد و مکانیسم فیلم (که تصویر را می گیرد) در انتهای مخالف قرار دارد. بازو دور سر بیمار می چرخد تا نمای وسیعی از دهان و فک را تصویربرداری و بگیرد. در این نوع تصویربرداری قرار گرفتن صحیح دندان ها و سر برای گرفتن تصاویر واضح از اهمیت ویژه ای برخوردار است، سپس از بیمار خواسته می شود که آرام و بی حرکت بماند تا بازوی چرخان در یک نیم دایره در اطراف محیط سر حرکت کرده و تصاویر گرفته شود.

اقدامات قبل از رادیوگرافی دندان

زمانی که بخواهید از دستگاه OPG استفاده کنید، دندانپزشک از شما می خواهد تا جواهرات و وسایل فلزی موجود در اطراف سر و گردن را باز کنید و کنار بگذارید؛ زیرا می تواند در تصویر گرفته شده، تداخل و تأثیر بگذارد.

عوارض رادیوگرافی دندان

بر اساس مطالعات انجام شده OPG دندانی یکی از تصویربرداری هایی است که در آن از کمترین میزان پرتو استفاده می شود. زنان باردار یا زنانی که احتمال بارداری در آنها وجود دارد، باید از دریافت هرگونه اشعه ایکس خودداری کنند؛ زیرا این پرتوگیری برای رشد جنین ایمن نیست.