درباره پاتوفیزیولوژی هرنی دیسکال (بیرون زدگی دیسک) بیشتر بدانید

دکتر احمد شکرچی زاده [ متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات ]آدرس وب سایت : www.drshekarchizadeh.ir
آدرس مطب : اصفهان چهارباغ بالابین زمزم و دروازه شیرازکوچه مختاری ساختمان جم طبقه زیرزمین تلفن مطب : 36622101 - 031

ستون فقرات از ۷ مهره در ناحیه سرویکال ، ۱۲ مهره پشتی و ۵ مهره کمری و استخوان ساکروم تشکیل یافته است. بین هردو مهره بجز مهره اول و دوم گردنی دیسک بین مهره ای وجود دارد. عمده حرکات ستون فقرات flexion بوده که محل بیشتر در انتهای سه قسمت فوق است.

در ناحیه سرویکال و لومبار این حرکت flexion با lateral bending بیشتر همراه بوده ولی در توراسیک بعلت چسبیدن دنده ها به ستون فقرات lateral bending محدود شده و عمده حرکت flexion در انتهای ستون فقرات توراسیک می باشد. اندازه مهره ها و دیسک های بین مهره ای از ناحیه سرویکال به پایین اضافه می گردد.

سن شیوع و افرادی که بیشتر به بیرون زدگی دیسک مبتلا می شوند

شیوع هرنی دیسکال (بیرون زدگی دیسک) در دهه چهارم و پنجم بوده و پس از آن کاهش می یابد. شیوع ان در دهه های اول اگر چه وجود دارد ولی نادر است. دژنرسانس (دژنرسانس، یک فرایند تخریب تدریجی و یا انحطاط بافت طبیعی است که منجر به اختلال عملکرد یا مرگ بافت می شود) پدیده ای عمومی برای همه بدن و منجمله ستون فقرات می باشد که از دهه سوم چهارم شروع و تا پایان عمر روندی صعودی دارد. هرنی دیسکال در بعضی شغل ها نظیر کارمندان پشت میز نشین و رانندگان وورزشکاران و وزنه برداران شیوع زیادتری دارد. شیوع هرنی دیسکال از نظر جغرافیایی کاملا متفاوت است. دیسک های هرنیه asymptomatic در حدود سی درصد افراد جامعه وجود دارد.

کدام مهره های ستون فقرات بیشتر دچار هرنی دیسکال می شوند؟

کاهش حجم دیسک در روشهای minimally Invasive جراحی دیسک سبب کاهش فشار داخل دیسک و در مواردی سبب کاهش درد و علائم فشار به ریشه عصبی می گردد.
عمده شیوع هرنی دیسکال ، حدود (90درصد ) موارد در ناحیه لومبار است که از این تعداد نیمی در فضای L4L5 و دوسوم بقیه در فضای l5S1 و مابقی در سایر نواحی کمری است.
ده درصد شیوه هرنی دیسکال در ناحیه سرویکال است که عمدتا در فضاهای C5C6 و C6C7 قرار دارند.
موارد نادر هرنی دیسکال توراسیک در فضاهای T10-T11 وT11-T12 قرار دارند.

میزان شیوع دیسک های گردنی

شیوع دیسک های گردن عمدتا لاترال ، توراسیک سانترال و لومبار لاترال است. شیوع دیسک های کمری در طرف چپ بیش از راست است.

شدت و فرم هرنی دیسکال

بیرون زدگی های دیسک از بالجینگ تا پرترود و اکسترود و نهایتا فری فراگمان متغیر بوده و هرکدام از موارد فوق شدت های متفاوت دارد اگرچه میزان بیرون زدگی از بالجینگ به سمت فری فراگمان افزایش می یابد .
محل بیرون زدگی دیسک ها ممکن است سانترال، لاترال ، فورامینال و اکسترافورامینال باشد . فرم این بیرون زدگی ها متغیر و در موارد اکسترود ممکن است مستقیم و یا downward و upward migration داشته باشد.
در مواردی دیسک بیرون زده ممکن است غیر دژنره در حالیکه دیسک های مجاور کاملا دژنره باشد.