سونوگرافی روده جهت تشخیص انسداد روده چگونه انجام میشود؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

حرکات حلقوی غذا در روده و انقباضات آن، مسیر دفع و گوارش را تکمیل می‌کند. حال اگر چیزی در این میان، راه روده را مسدود یا حرکت در این مسیر را آهسته کند، در مسیر پرپیچ‌وخم روده، ترافیک بزرگی ایجاد می‌شود. به فقدان امکان حرکت در روده‌ها که باعث مسدود شدن بالقوه‌ی مواد غذایی می‌شود، انسداد روده گفته می‌شود. این حالت به این معنا است که مواد غذایی، گاز یا مایعات امکان عبور نخواهند داشت. این مشکل می‌تواند نتیجه و از عوارض جانبی عمل باشد. دلایل دیگری نیز برای انسداد روده وجود دارد. با ادامه‌ی خوردن، بر میزان مواد غذایی در مسیر روده افزوده می‌شود. اگر درمان صورت نگیرد، انسداد روده می‌تواند باعث سوراخ شدن یا پارگی روده‌ ی بزرگ بشود و محتوای داخل روده که حجم زیادی میکروب دارد به بدن وارد می‌ شود. این اتفاق می‌ تواند کشنده باشد و در صورت وقوع باید سریعاً پیگیری بشود.

درمان مؤثر در انسداد روده، بستگی به تشخیص سریع و دقیق برای بیمارانی دارد که نیاز به مداخلات درمانی اولیه دارند. تشخیص انسداد روده، بر اساس تصویر بالینی رادیوگرافی ساده شکم به عنوان قدم اول در درمان بیماری می باشد. سونوگرافي، به عنوان یکی از ابزارهای حساس و دقیق برای تشخیص انسداد و مشکلات موجود در روده ها می باشد. داخل معده و روده را نمیتوان در شرایط عادی دید ولی در برخی بیماریها متخصص سونوگرافی با انجام مانورهای خاص قادر است تا جدار معده و روده ها و ضخامت آنها را مورد بررسی قرار دهد. اسکن‌های سونوگرافی به طور معمول در هنگام وجود انسداد، یک ناحیه پیچیده در روده را نشان می‌دهند.

علل انسداد روده

انسداد و چسبندگی روده می‌تواند در اثر عوامل زیر ایجاد شود:

• تومورهایی که مسیر روده‌ها را مسدود می‌ کند.
• جای زخم‌ ها و یا چسبندگي (اتصال نواری شکل بين دو نقطه از بافت روده به همديگر) در محل جراحت‌هايي که بعد از عمل روده بزرگ یا روده کوچک باقی مانده است.
• آسیب‌دیدگی روده‌ها در اثر پرتودرمانی
• تأثیر داروهای خاصی از قبیل مخدرها، داروهای ضد اسهال و بعضی از داروهای شیمی‌درمانی که بر مجاری گوارشی اثر می‌گذارد.
• فشردگی مدفوع که طی آن یک توده بزرگ، خشک و سخت از مدفوع به دلیل یبوست مزمن در داخل راست روده تشکیل می‌شود و مسیر روده بزرگ را مسدود می‌کند.
• انواع مختلفي از سرطان نيز مي‌تواند باعث انسداد و چسبندگي روده شود که مهم‌ترين آن شامل سرطان‌هاي معده، کلورکتال (انتهاي روده بزرگ و مقعد)، روده کوچک، رحم، پروستات، مثانه و تخمدان مي‌باشد. سرطان‌هاي ديگري که به ناحيه شکم گسترش پيدا مي‌کند و نيز سرطان‌هاي پيشرفته‌اي که به روده بزرگ و کوچک فشار وارد مي‌کنند هم مي‌توانند منجر به انسداد و چسبندگي روده شوند.

علائم انسداد روده

علائم انسداد روده شامل موارد زیر هستند:

• گرفتگی معده و درد
• نفخ یا تورم معده
• حالت تهوع
• استفراغ
• یبوست یا دفع مقادیر کمی مدفوع آبکی
• از دست دادن اشتها
• احساس سیری
• ناتوانی در عبور گاز معده

نحوه انجام سونوگرافی روده

برای انجام این اسکن بیمار باید بر روی یک تخت دراز کشیده و شکم خود را در معرض دید سونوگرافیست قرار دهد. سونوگرافیست کمی ژل التراسونیک را روی پوست شکم ریخته و مبدل کوچک سونوگرافی که دارای فرکانس کمتر اما عمق نفوذ بیشتری است را بر روی شکم حرکت می ‌دهد تا تصاویری از اندام های داخلی فرد بر روی مانیتور رایانه ظاهر شود.

آمادگی قبل از سونوگرافی روده

گاهی اوقات ممکن است از بیمار خواسته شود که در حین انجام سونوگرافی مثانه خود را خالی کند. برای انجام سونوگرافی شکم به تنهایی (بدون سونوگرافی لگن ) نیازی به نوشیدن مایعات نیست و شما باید به مدت حداقل ۸ ساعت (معمولاً ۱۲-۸ ساعت) ناشتا باشید؛ ولی خوردن مایعات ساده مثل آب و چای مشکلی ایجاد نمی کند. مصرف غذاهای چرب مانند کره، تخم مرغ و … اکیداً ممنوع است. این غذاها باعث انقباض کیسه صفرا شده و بررسی کیسه صفرا را مشکل و یا غیر ممکن می کنند. به هیچ وجه از نوشابه های گازدار قبل از انجام سونوگرافی استفاده نکنید. جویدن آدامس نیز می تواند نفخ روده ای را تشدید کند.

عوارض جانبی سونوگرافی روده

سونوگرافی در همه انواع یکی از امن ترین روش های تصویر برداری است و هیچگونه عوارضی برای شما ندارد.