بررسی علائم، علت و روشهای درمان انواع شوره سر

دکتر هما فاتحی [ پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drfatehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، ساختمان آژند ، بلوک B ، طبقه سوم ، واحد 309 تلفن مطب : 32245018 - 031

شوره سر، پوسته های سفید رنگی است که در اثر تجمع سلول های مرده پوست در موها ایجاد می شود. در واقع سلول های مرده پوست شروع به ریزش کرده و در اثر این اتفاق، شوره سر ایجاد می شود. این وضعیت معمولاً بی ضرر است و با عوارضی همراه نیست؛ اما ممکن است گاهی با خارش همراه شود. احتمال وقوع شوره سر در هر فردی با هر سنی وجود دارد؛ اما معمولاً جوانان و افراد میانسال بیش از دیگران با این موضوع درگیر هستند. این وضعیت دارای شدت های مختلفی بوده و ممکن است خشک یا چرب باشد.

بهداشت ضعیف نمی تواند عاملی برای تشدید یا ایجاد شوره سر باشد؛ اما معمولاً زمانی که فرد موهای خود را به طور مرتب شانه نزده یا آنها را نمی شوید، شوره ها بیشتر به چشم می آیند. عوامل دیگر نظیر سن افراد، شرایط آب و هوایی، سطح استرس افراد، شرایط سلامتی و برخی بیماری ها، شیوه مراقبت از موها و کیفیت محصولات مراقبتی مو می تواند باعث تشدید شوره سر شود.

علت ایجاد شوره سر

1 . کم شستن موها

اگر موهایتان را به طور مرتب نشویید، چربی و سلول های پوست سر تجمع پیدا می کنند و پوست سر شوره می زند.

2. مخمرهایی شبیه قارچ (مالاسه زیا)

مالاسه زیا روی کف سر بسیاری از افراد بزرگسال زندگی می کند؛ اما در برخی افراد موجب سوزش و خارش پوست سر می شود. همچنین رشد سلول های پوست را بیشتر می کند. در نتیجه، سلول های اضافی پوست می میرند، می ریزند و به صورت پوسته های سفید روی مو یا لباس دیده می شوند. هنوز مشخص نشده است که چرا مالاسه زیا موجب تحریک پوست کف سر در بعضی افراد می شود.

3. پوست خشک

بیشتر پوسته پوسته های ناشی از پوست خشک ، نسبت به علل دیگر بروز شوره، کوچک تر هستند و چربی کمتری دارند. همچنین، قرمزی و التهاب پوست در این مورد کمتر است.

4. حساسیت به محصولات مراقبت از مو (درماتیت تماسی)

گاهی، حساسیت به مواد مشخصی در محصولات مراقبت از مو یا رنگ مو می تواند موجب قرمزی، پوسته پوسته شدن و خارش پوست سر شود.

5. پوست چرب و حساس (درماتیت سبوره ای)

این اختلال، یکی از رایج ترین علل بروز شوره سر بوده و نشانه ی آن، پوستی قرمز و چرب است که با پوسته های سفید یا زرد پوشیده شده است. درماتیت سبوره ای ممکن است بر پوست سر و نواحی که در آنها غدد چربی فراوان هستند، اثر بگذارد.

انواع شوره سر

انواع شوره سر وجود دارند که شناخت آنها به درمان هر چه سریعتر این بیماری کمک می کند:

1. شوره سر خشک: اگر پوست سر خشک شود سبب می شود لایه های مسطح و دایره ای شکلی از پوست سر جدا شود. این شوره خارش آزار دهنده ای را بر روی پوست سر به وجود می آورد.
2. شوره سر چرب: در این نوع شوره که در اثر چربی بیش از اندازه پوست سر به وجود می آید، همانند مورد قبلی لایه هایی از پوست به شکل برجسته و زرد رنگ بر روی پوست سر نمایان می شوند که جدا کردن آنها از سر دشوار است و اگر لایه پوستی را جدا کنید معمولاً خارش شدید دارد و خونریزی پدید می آید.

درمان شوره سر

محصولات مو و پوست سر، چه دارویی و چه غیر دارویی، به صورت محلول، فوم، ژل، اسپری، پماد و روغن در دسترس هستند. ممکن است لازم باشد بیش از یک محصول را امتحان کنید تا روتین مناسب خود را پیدا کنید و احتمالاً به درمان مکرر یا طولانی مدت نیاز خواهید داشت. اگر در اثر استفاده از هر محصولی دچار خارش یا سوزش شدید، مصرف آن را متوقف کنید. شامپوهای شوره سر بر اساس دارویی که دارند طبقه بندی می شوند. برخی از آنها در فرمولاسیون های قوی تر با نسخه در دسترس هستند.

• شامپوهای پیریتیون روی (DermaZinc، Head & Shoulders و دیگران). اینها حاوی عامل ضد باکتری و ضد قارچ روی پیریتیون هستند.
• شامپوهای مبتنی بر قیر (Neutrogena T/Gel، شامپو زغال سنگ 18 Scalp و غیره). قطران زغال سنگ سرعت مرگ و پوسته پوسته شدن سلول های پوست روی سر را کاهش می دهد. اگر موهایی رنگ روشن دارید، این نوع شامپو ممکن است باعث تغییر رنگ شود. همچنین می تواند پوست سر را نسبت به نور خورشید حساس تر کند.
• شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک (شامپو ضد شوره جیسون، Baker P&S و غیره). این محصولات به از بین بردن پوسته پوسته شدن کمک می کنند.
• شامپوهای سلنیوم سولفید (Head & Shoulders Intensive، Selsun Blue و غیره). اینها حاوی یک عامل ضد قارچ هستند. از این محصولات طبق دستور مشاوره پزشکی استفاده کنید و بعد از شامپو به خوبی آبکشی کنید؛ زیرا می توانند رنگ مو و پوست سر را تغییر دهند.
• شامپوهای کتوکونازول (ضد شوره نیزورال): این شامپو برای از بین بردن قارچ های ایجاد کننده شوره سر که روی پوست سر شما زندگی می کنند در نظر گرفته شده است.
• شامپوهای فلوسینولون (Capex، Derma-Smoothe/FS و غیره). این محصولات حاوی یک کورتیکواستروئید برای کمک به کنترل خارش، پوسته پوسته شدن و تحریک است.

دستورالعمل های مربوط به هر بطری شامپو را که امتحان می کنید بخوانید و دنبال کنید. برخی از محصولات باید برای چند دقیقه باقی بمانند، در حالی که برخی دیگر باید به سرعت شسته شوند. اگر چندین هفته به طور منظم از شامپوهای دارویی استفاده کرده اید و همچنان شوره دارید، با پزشک یا متخصص پوست خود صحبت کنید. ممکن است به یک شامپوی قوی یا لوسیون استروئیدی نیاز داشته باشید.

پیشگیری از بروز شوره سر

• نمی توان از شوره سر پیشگیری قطعی به عمل آورد؛ اما برای به حداقل رساندن شدت آن می توانیم از روشهای زیر استفاده کنیم.
• هرگز پوست سر را با ناخن نخارانيد؛ چرا که اين کار ممکن است باعث ايجاد عفونت گردد. در عوض از نوک انگشتان برای اين کار استفاده کنيد.
• در محلی که هستيد از يک مرطوب کننده هوا استفاده کنيد تا هوا مرطوب شود.
• مصرف رنگ مو و محصولات حالت دنده مو که در آنها الکل به کار رفته است را محدود کنيد.
• به اندازه کافی از ويتامينها به خصوص گروه B در رژيم غذايی خود استفاده کنيد.
• شانه کردن مرتب موها و قرار گرفتن در معرض هوای آزاد و تمیز تأثیر بسیاری در درمان شوره سر دارد.
• می توانید برای افزايش گردش خون در سر، پوست آن را با نوک انگشتان خود به صورت دايره ای ماساژ دهيد.
• اگر ميزان شوره سر زياد نيست و در حد متوسط قرار دارد، می توانيد روزی یک بار موهای خود را با شامپوی معمولی بشوييد. با اين کار تقريباً تمام شوره سر از بين خواهند رفت. سعی کنيد از شامپوهای معمولی و یا شامپو بچه استفاده کنيد. شامپوهايی که قدرت پاک کنندگی بالايی دارند، پوست سر را خشک کرده و موجب می شوند که ميزان شوره سر بيشتر شود.
• رعایت رژیم غذایی و پرهیز از خوردن چربی های حیوانی، پرهیز از زیاده روی در مصرف شیرینی ها، شکلات، آجیل، غذاهای سرخ شده و پر ادویه و غذاهایی که روی آنها فرایندهایی انجام گرفته مثل انواع کنسروها و قهوه غلیظ. خوردن سبزیها و میوه ها و مواد پروتئین دار به مقدار فراوان برای درمان شوره سر توصیه می شود. غذاهایی که ویتامینهای A، E، B و پروتئین به حد کافی دارند، از شوره سر جلوگیری می کنند.

زمان مراجعه به پزشک

شوره سر معمولاً با درمان های خانگی یا استفاده از شامپوهای ضد شوره، درمان می شود. این درمان، ممکن است زمان بر باشد؛ اما معمولاً شوره سر، خطر زیادی برای بدن ایجاد نمی کند. با این حال، در موارد زیر سعی کنید حتماً به پزشک پوست و مو مراجعه کنید:

1. اگر نشانه هایی از عفونت، قرمزی، رطوبت یا تورم را مشاهده کردید.
2. اگر پوست سرتان بسیار خارش دارد.
3. اگر پسوریازیس ، اگزما یا جوش های مشکوک را روی پشت، کمر، بازوها، پشت گوش ها و روی پلک هایتان مشاهده کردید.
4. اگر پس از چند هفته درمان، شوره های سر بهبود پیدا نکرد