زمان بندی سونوگرافی های بارداری چگونه است؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

زمان‌بندی سونوگرافی‌های بارداری یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مراقبت‌های دوران بارداری است که نقش اساسی در پایش سلامت مادر و جنین ایفا می‌کند. این سونوگرافی‌ها به‌طور معمول در فواصل زمانی مشخص و بر اساس نیازهای پزشکی انجام می‌شوند تا تغییرات و رشد جنین، وضعیت جفت، میزان مایع آمنیوتیک و سایر عوامل مرتبط با بارداری به دقت ارزیابی شوند. شناخت زمان‌های مناسب برای انجام سونوگرافی‌ها به مادران کمک می‌کند تا از مراحل مختلف بارداری به‌طور مؤثر پیگیری کرده و اطمینان حاصل کنند که جنین در شرایط مطلوبی رشد می‌کند. در این مقاله، به بررسی زمان‌بندی‌های مختلف سونوگرافی‌های بارداری و اهمیت هر کدام پرداخته خواهد شد تا اطلاعات دقیق و مفیدی در اختیار مادران قرار گیرد.

انواع سونوگرافی‌های بارداری در جدول

• اولین سونوگرافی بارداری

بین هفته 4 و 5 بارداری برای تشخیص وضعیت بارداری (واژینال) یا بین هفته های 7 و 8 بارداری برای تشخیص وضعیت بارداری و قلب جنین (شکمی).

• سونوگرافی غربالگری مرحله اول بارداری یا سونوگرافی بارداری nt

از ابتدای هفته ۱۱ تا انتهای هفته ۱۳ برای تشخیص ناهنجاری‌های ژنتیکی

• سونوگرافی غربالگری مرحله دوم بارداری

بین هفته‌های 16 تا 19 بارداری برای تشخیص جنسیت و بررسی بیشتر سلامت همه اندام‌های جنین

• اکوکاردیوگرافی قلب جنین

در صورت لزوم در سه ماه دوم بارداری برای بررسی ناهنجاری‌های قلبی

• سونوگرافی داپلر جنین

در سه ماه دوم بارداری برای بررسی سیستم گردش خون جنین و وضعیت اکسیژن رسانی، کمبود اکسیژن جنین و ...

• سونوگرافی بیوفیزیکال پروفایل اسکورینگ

پدر سه ماهه سوم بارداری برای ارزیابی کلی وضعیت جنین از نظر احتمال مرگ جنین و برآورد احتمال مرگ جنین

• سونوگرافی بیومتری

در سه ماهه سوم بارداری برای بررسی اندازه قسمت های مختلف جنین و نسبت این اندازه‌ها با هم و تشخیص سلامت و رشد جنین

• آخرین سونوگرافی بارداری

بعد از هفته 28 بارداری برای بررسی میزان رشد جنین و وزن او به نسبت سن جنین

برای اطلاعات بیشتر مقاله انواع سونوگرافی بارداری مطالعه کنید.

انواع تکنیک‌ های سونوگرافی بارداری

سونوگرافی ترانس واژينال

• سونوگرافی داخلی در بارداری غالباً در تمام طول بارداری فقط یک بار آن هم در شروع بارداری و برای تشخیص وضعیت بارداری و ساک حاملگی انجام می‌شود. با توجه به اینکه در این روش پروب سونوگرافی وارد واژن می‌شود و تصویر کاملاً واضحی از محیط رحم ارائه می‌دهد، دقت بالایی دارد؛ اما در عین حال به دلیل اینکه اندکی تهاجمی است، در سایر مراحل بارداری مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

سونوگرافی استاندارد یا شکمی

• به جز اولین سونوگرافی بارداری که واژینال انجام می‌شود، سایر انواع سونوگرافی‌های لازم برای زن باردار به صوت شکمی انجام می‌شود. گاهی لازم است در شروع سونوگرافی شکمی مثانه پر باشد و سپس خالی شود و ادامه سونوگرافی انجام شود. در هر صورت سونوگرافی شکمی متداول‌ترین شکل سونوگرافی در تمام طول بارداری است.

سونوگرافی اولتراسوند پيشرفته

• این سونوگرافی نیز شکمی انجام می‌شود، اما دستگاه سونوگرافی آن متفاوت و از نوع پیشرفته‌تر است. زمانی از این سونوگرافی استفاده می‌شود که به هر دلیل روی پارامترهایی از سلامت جنین شک و شبه وجود داشته باشد و نیاز به بررسی بیشتر باشد.

سونوگرافی دوپلر اولتراسوند

• این مدل از انواع سونوگرافی در زمان بارداری با تغيير مختصر در فركانس امواج فراصوتی، اكوی جریان خون را با فركانس متفاوت و طيف‌های رنگی مختلف روی مانيتور سونوگرافی نشان می‌دهد. اين تغييرات با كيفيت Bounce off به‌وجود می‌آيد.

سونوگرافي سه بعدی و چهار بعدی

• سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی خیلی رایج و لازم نیست؛ اما در هر صورت به کمک پروب با طراحی و نرم افزار خاص تصوير سه بعدی یا چهار بعدی (تصویری واضح‌ تر) از جنين ارائه می‌ دهد. در نتیجه صورت و حركات جنين کاملاً قابل رؤیت است.

اكو كارديوگرافی قلب جنين

• برای بررسی آناتومی و عملکرد قلب جنين و به خصوص آنومالی‌‌های قلب جنين (Congenita Heart Defect) از این سونوگرافی استفاده می‌شود.

سوالات متداول

در ادامه به برخی از سوالات رایج در مورد انواع سونوگرافی و زمان مناسب انجام آن‌ها پاسخ داده شده است تا اطلاعاتی دقیق و کاربردی در اختیار شما قرار گیرد.

در سونوگرافی سلامت چه چیزهایی مشخص می‌شود؟

• در این سونوگرافی، ساختار اعضای بدن جنین مانند مغز، قلب، کلیه‌ها، معده و ستون فقرات بررسی می‌شود. همچنین، وضعیت جفت، حجم مایع آمنیوتیک و رشد جنین ارزیابی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که جنین سالم است.

بهترین زمان انجام سونوگرافی بیومتری چه زمانی است؟

• سونوگرافی بیومتری معمولاً در هفته‌های ۲۴ تا ۳۶ بارداری انجام می‌شود تا اندازه‌گیری‌هایی مانند طول سر، دور شکم و طول استخوان ران جنین برای ارزیابی رشد او بررسی شود.

فتوس در بارداری به چه معناست؟

• فتوس به جنین در حال رشد در رحم مادر گفته می‌شود، که از هفته ۸ بارداری تا زمان تولد به این نام شناخته می‌شود.

سونوگرافی هفته ۲۸ بارداری برای چه مواردی انجام می‌شود؟

• این سونوگرافی برای بررسی رشد و وضعیت جنین، موقعیت جفت و میزان مایع آمنیوتیک انجام می‌شود و اطمینان از سلامت کلی بارداری را فراهم می‌کند.

سونوگرافی کنترل بارداری چیست و چه اهمیتی دارد؟

• این سونوگرافی‌ها در طول بارداری به منظور پایش رشد جنین و سلامت مادر انجام می‌شوند و از بروز مشکلات احتمالی مانند تأخیر رشد، مشکلات جفت و کمبود مایع آمنیوتیک جلوگیری می‌کنند.