تزریق اپیدورال تحت گاید سونوگرافی چیست و به چه علت انجام میشود؟

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

فضای اپیدروال در خارج از غشای دورال یا سخت شامه قرار دارد. به تزریق دارو به فضای اپیدروال ستون فقرات، تزریق اپیدورال می گویند. تزریق Epidural یا اپیدورال روش رایج و نوینی است که در آن ماده استروئیدی به همراه ماده بی حس کننده به ناحیه اپیدورال نخاع که بیرونی ترین لایه حفاظتی طناب نخاعی است تزریق می شود. این روش امروزه به‌عنوان جزئی پذیرفته شده از درمان پارگی دیسک کمر و گردن و تنگ شدن کانال نخاعی مطرح است.

یکی از رایج‌ترین دستگاه‌های مورد استفاده برای تزریق با هدایت تصویری، سونوگرافی است. امروزه مدل‌های جدیدتر این دستگاه‌ها با سهولت قابل حمل بوده و دقت و وضوح لازم برای دامنه وسیع‌تری از اقدامات ارتوپدی را فراهم می‌کنند. تزریقات اپیدورال تحت گاید سونوگرافی بسیار شبیه به روش‌های تزریق سنتی انجام می‌شوند. برای اطمینان از شفاف بودن تصاویر، ژل سونوگرافی مستقیماً روی ناحیه درد زده می‌شود. این ژل به عنوان یک ماده رسانا عمل می‌کند که پیوند محکمی بین ناحیه درد و پروب سونوگرافی ایجاد می‌نماید و موجب اطمینان از حداقل تداخل در امواج صوتی منعکس شده می‌شود. سونوگرافی می‌تواند از سوزن تزریق در صفحات طولی و عرضی تصویربرداری کند.

مزایای تزریق اپیدورال

• کاهش درد و التهاب عصبی. استروئیدها تولید مواد شیمیایی التهابی را کاهش می دهند و حساسیت رشته های عصبی نسبت به درد را کاهش می دهند و سیگنال ها درد کمتری تولید می کنند.
• محدودیت مصرف داروهای خوراکی. این تزریق ها با تسکین درد می تواند نیاز به مصرف داروهای خوراکی را کاهش دهد، برخی از این داروها ممکن است در صورت مصرف طولانی مدت عوارض جانبی داشته باشند.
• انجام فیزیوتراپی. این تزریق ها می توانند درد را تا حدی تسکین دهد که بیمار بتواند با انجام تمرینات فیزیوتراپی توانبخشی بدن خود را بالا ببرد.
• تعویق جراحی. تسکین درد ناشی از تزریق استروئید اپیدورال کمری ممکن است باعث به تعویق انداختن جراحی شود و اگر فیزیوتراپی هم مؤثر باشد شاید دیگر بیمار نیاز به جراحی نداشته باشد.

کاربرد تزریق اپیدورال

تزریق اپیدورال به رفع درد کمر و پا و بازگشت به فعالیت‌های روزمره کمک می‌کند. این روش سبب تسکین درد پا و کمر ناشی از آسیب‌دیدگی دیسک می‌شود. (آسیب‌دیدگی دیسک باعث وارد آمدن فشار بر اعصاب نخاعی می‌شود). تزریق اپیدورال یک روش غیر جراحی می‌باشد و معمولاً همراه با مصرف دارو و فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در موارد زیر متخصص درد تزریق اپیدورال را برای بیمار مناسب می‌داند:

فتق دیسک

ماده ژله‌ای موجود در دیسک از دیواره دیسک بیرون می‌آید. سپس این ماده ژله‌ای در اثر تماس با اعصاب نخاعی باعث ایجاد ورم و درد می‌شود.

بیرون‌زدگی دیسک

در این حالت مهره ستون فقرات بر دیسک فشار وارد کرده و باعث بیرون زدن آن به کانال نخاعی و فشار بر اعصاب نخاعی و ایجاد درد می‌شود. بیرون‌زدگی دیسک می‌تواند در سنین ۳۰ یا ۴۰ سالگی ایجاد شود و معمولاً به خودی خود بهبود پیدا می‌کند.

بیماری تخریبی دیسک

تخریب یا فرسودگی دیسک سبب پارگی لایه بیرونی دیسک، کاهش فضای دیسک و رشد غیر طبیعی استخوان اطرافی دیسک می‌شود.

درد ریشه عصب

در این حالت بر اثر فشار وارد بر اعصاب طناب نخاعی درد ایجاد می‌شود. در نتیجه در قسمت پایین کمر، باسن، ران‌ها، ساق، مچ و پنجه پا درد به وجود می‌آید.

سیاتیک

درد سیاتیک در اثر التهاب بزرگ‌ترین عصب بدن (عصب سیاتیک) ایجاد می‌شود. درد و بی‌حسی ناشی از سیاتیک به باسن، پشت پا و به قسمت‌های انتهایی پا منتقل می‌شود.

اقدامات قبل از تزریق اپیدورال

پزشك قبل از تزریق دستورالعمل خاصی به بیمار ارائه خواهد داد. در بیشتر موارد، بیمار می‌تواند چند ساعت قبل از تزریق یک وعده غذایی سبک بخورد. به استثنای هرگونه داروی رقیق کننده خون یا داروی ضد التهابی، بیمار می‌تواند مصرف داروهای خود را به شکل معمول ادامه دهد. به خاطر داشته باشید که در هنگام برنامه‌ریزی برای تزریق اپیدورال، در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید؛ زیرا ممکن است لازم باشد مصرف بعضی از آن‌ها را موقتاً متوقف کنید.

روش تزریق اپیدورال تحت گاید سونوگرافی

• فرایند تزریق اپیدورال باید تقریباً نیم ساعت زمان بگیرد. برای شروع، بیمار باید یک روپوش بیمارستان بپوشد که به ارتوپد اجازه می‌دهد به نقطه خاص محل تزریق دسترسی پیدا کند. به منظور ایجاد یک منحنی طبیعی در کمر، بیمار باید در حالی که یک بالش زیر شکم خود قرار داده است، روی میز دراز بکشد.
• در مرحله بعد، ارتوپد کمر بیمار را تمیز می‌کند و سپس می‌تواند از یک بیحسی موضعی استفاده نماید.
• سپس ارتوپد تحت هدایت تصاویر حاصل از سونوگرافی به صورت زنده، سوزنی را به ستون فقرات وارد می‌کند.
• پس از وارد شدن مناسب سوزن، ارتوپد تزریق مدیریت کننده درد را انجام می‌دهد. این فرآیند که به طور کلی دردناک نیست، گاهی اوقات یک عمل قابل توجه به حساب می‌آید. برای رسیدگی به هرگونه مشکل احتمالی، بیمار حدود ۱۵ دقیقه پس از عمل در بیمارستان نگهداری می‌شود.

مراقبتهای بعد از تزریق اپیدورال

اگر در ناحیه تزریق درد احساس می کنید، استفاده از کیسه یخ در این ناحیه می تواند مفید باشد. اگر در حین عمل، تزریق وریدی آرام بخش داشته اید، نباید حداقل تا هشت ساعت بعد از عمل رانندگی کنید. به طور كلي به بيماران توصيه مي شود كه پس از اين نوع تزريق برای استراحت به خانه برگشته و به محل كار خود باز نگردند. برای درمان دیسک کمر در منزل دو هفته بعد از تزریق اپیدورال به پزشک خود مراجعه کرده و در صورت صلاحدید ایشان مرحله درمان دیسک کمر با ورزش آغاز می شود. در درمان دیسک کمر با ورزش با توجه به نوع و شدت بیرون زدگی دیسک کمر، ورزش های تقویتی ستون فقرات برای شما تجویز می شود. مرحله درمان دیسک کمر در منزل که شامل رعایت ها و تغییراتی در سبک زندگی و نیز ورزش درمانی دیسک کمر می شود که بسیار در ماندگاری اثرات درمانی تزریق اپیدورال مؤثر است و تکمیل کننده روند درمانی است.

موارد منع تزریق اپیدورال

افراد دچار عفونت یا مشکلات خونریزی بهتر است از تزریق اپیدورال استفاده نکنند . تزریق استروئید در بیماران دیابتی قند خون را افزایش میدهد که باید تحت نظارت پزشک صورت گیرد. همچنین تزریق اپیدورال فشار خون و فشار چشم بیماران مبتلا به آب سیاه را موقتاً بالا می‌برد. در صورت وجود عارضه های فوق بهتر است با پزشک مشورت کنید. بانوانی که احساس میکنند باردار هستند باید زیر نظر پزشک و طبق دستور آنها اقداماتی را انجام دهند.

عوارض تزریق اپیدورال

تزریق اپیدورال روش درمانی غیر تهاجمی که در درمان بسیاری از بیماری ها مؤثر میباشد. از عوارض جانبی وارد کردن سوزن در فضای اپیدورال می‌توان سردرد، خونریزی، عفونت، حساسیت و آسیب عصبی نام برد. عوارض جانبی تزریق اپیدورال شامل افزایش وزن، افزایش قند بیماران دیابتی، احتباس آب، بی خوابی و اختلالات خواب اشاره نمود . معمولاً بیحسی بعد از ۸ تا ۱۰ ساعت از بین میرود.