واسکولاریته در سونوگرافی چیست؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

واسکولیت یا التهاب رگ (به انگلیسی: Vasculitis) به گروه وسیعی از بیماریهای التهابی رگهای خونی (سرخ رگ ها، سیاه رگ ها و مویرگ ها) گفته می شود. التهاب می تواند باعث ضخیم شدن دیواره رگ های خونی شود که همین باعث کاهش عرض مسیر عبور خون از رگ می شود. اگر جریان خون محدود شود، می تواند منجر به آسیب اندام و بافت ها شود. نامگذاری و طبقه بندی واسکولیت ها بیشتر برحسب نوع و محل رگ درگیر انجام می شود. این بیماریها نه واگیردار هستند و نه می توان مانع از ایجاد آنها شد. واسکولیت می تواند هر کسی را مبتلا کند، اگرچه برخی از انواع آن در گروه های سنی خاص شایع تر است. بسته به نوع واسکولیت، ممکن است بدون درمان نیز بهبود پیدا کنید؛ اما اکثر انواع واسکولیت برای کنترل التهاب نیاز به دارو دارند. روش های غیرتهاجمی تصویربرداری مانند سونوگرافی می تواند نشان دهد که کدام از رگ های خونی و اندام ها دچار مشکل شده اند. همچنین می تواند به پزشک در بررسی وضعیت پاسخ بیمار به درمان کمک کنند.

علت واسکولیت

هیچ علت واحدی برای واسکولیت وجود ندارد و در بیشتر موارد علت دقیق آن ناشناخته است. عوامل ژنتیکی در این امر نقش مهمی دارند؛ زیرا چندین مورد در یک خانواده رخ می دهد. برخی از انواع واسکولیت، به عنوان مثال، کسانی که رگ های خونی کوچک را تحت تأثیر قرار می دهند، می توانند به عفونت ها، به ویژه موارد مرتبط با هپاتیت مربوط باشند. برخی از موارد این عارضه بعد از درمان با داروهای خاص، به عنوان مثال پروپیل تیوراسیل (برای درمان بیماری تیروئید) و آلوپورینول (برای درمان نقرس استفاده می شود) و همچنین داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) و آنتی بیوتیک ها اتفاق می افتد.

تصور می شود که بیشتر اشکال واسکولیت نوعی بیماری خود ایمنی است. این بدان معنا است که مکانیسم های دفاعی بدن وظیفه عادی خود را در مبارزه با عفونت ها انجام نمی دهن بلکه در عوض به قسمت سالم بدن حمله می کنند و باعث التهاب می شوند.

عوامل خطر واسکولیت

عوامل خطر بسته به ثانویه یا اولیه بودن واسکولیت متفاوت است. عوامل خطر واسکولیت اولیه شامل سابقه خانوادگی است. با این حال، همه افراد مبتلا به عوامل خطر واسکولیت ندارند.

عوامل خطر واسکولیت ثانویه عبارتند از:

• اختلالات خود ایمنی همزمانی مانند لوپوس، اسکلرودرمی یا آرتریت روماتوئید
• واکنش دارویی
• سابقه سرطان خون مانند سرطان خون یا لنفوم
• سابقه هپاتیت B یا C

علائم واسکولیت

وقتی هر قسمت از بدن ملتهب باشد، متورم شده و ناراحت کننده یا دردناک می شود. با انواع مختلف این بیماری، امکان تورم در داخل بدن وجود دارد و نمی توانید هیچ یک از علائم را در خارج مشاهده کنید. به واسطه واسکولیت رگ های خونی تحت تأثیر قرار می گیرد و اشکال مختلفی دارد. بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه احساس ناراحتی می کنند و تب، تعریق، خستگی و کاهش وزن دارند.

علائم دیگر با توجه به اینکه کدام قسمت از بدن تحت تأثیر قرار می گیرد متفاوت است، به عنوان مثال:

• پوست: واسکولیت در پوست باعث ایجاد لکه هایی می شود که می تواند ترکیده و زخم های بازی (زخم) باقی بگذارد. وقتی این بیماری فقط روی پوست تأثیر می گذارد، عوارض طولانی مدت معمولاً جدی نیستند و علائم به طور معمول پس از برطرف شدن التهاب، از بین می روند.
• بینی: واسکولیت در اینجا باعث ایجاد پوسته در داخل بینی و خونریزی آن می شود. گاهی اوقات شکل بینی می تواند تغییر کند.
• انگشتان و انگشتان پا: برخی از افراد مبتلا به واسکولیت، پدیده رینود را تجربه می کنند، جایی که انگشتان یا انگشتان پا سفید یا کبود می شوند و در صورت قرار گرفتن در معرض سرما ممکن است گزگز یا صدمه ببینند.
• چشم ها: برخی از انواع واسکولیت ممکن است به طور ناگهانی روی بینایی تأثیر بگذارند و یا باعث قرمز یا دردناک شدن چشم شوند.
• اعصاب: التهاب اعصاب می تواند باعث گزگز (سوزن)، احساس درد و سوزش یا ضعف در بازوها و پاها شود.
• مفاصل: واسکولیت می تواند باعث درد یا تورم مفاصل شود.
• عضلات: التهاب در اینجا باعث دردهای عضلانی می شود و در نهایت عضلات را ضعیف می کند.
• ریه ها: التهاب ریه ها باعث سرفه و تنگی نفس می شود.
• مغز: گاهی اوقات رگ های خونی در مغز می توانند تحت تأثیر قرار بگیرند و مشکلاتی مانند سکته مغزی ایجاد کنند.
• کلیه ها: هنگامی که واسکولیت روی کلیه ها تأثیر بگذارد، ممکن است در عبور ادرار یا خون در ادرار مشکلاتی ایجاد شود. واسکولیت کلیه می تواند خطرناک باشد؛ زیرا ممکن است علائم بیماری تا زمانی که کلیه آسیب نبیند، ظاهر نشوند. در موارد شدید ممکن است درمان با دستگاه مصنوعی کلیه (دیالیز) همراه باشد.
• سردرد، درد در فک و مشکلات چشم می توانند از علائم جدی آرتریت سلول غول پیکر (GCA) باشند.

عوارض واسکولیت

1. آسیب به اندام ها. برخی از انواع این بیماری می تواند شدید باشد و باعث آسیب به اندام های اصلی شود.
2. لخته شدن خون و آنوریسم. لخته خون ممکن است در رگ خونی ایجاد شود و مانع جریان خون شود.
3. از دست دادن بینایی یا کوری. این یک عارضه احتمالی است که اغلب اوقات بدون درمان است.