بیماری پیسی چیست و چه علائمی دارد؟

دکتر فاطمه عندلیب [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.drandalib.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، بن بست پارکینگ عمومی توحید ، مجتمع آسمان ، طبقه چهارم تلفن مطب : 36260819 - 031

ویتیلیگو که با نام های پیسی، برص، لک وپیس هم شناخته می شود، بیماری است که موجب کمبود رنگدانه در پوست و بروز لکه های سفیدرنگ روی پوست می شود. لکه های سفیدرنگ ممکن است به طور غیرمنظم در هر جایی از بدن باشند. به دلیل تفاوت بین لکه های سفید و رنگ خود پوست، این بیماری در افرادی با رنگ پوست تیره تر، بیشتر نمایان است. هرکسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود. بیماری پیسی در حدود 1 تا 2 درصد از کل جمعیت را مبتلا می کند. این بیماری می تواند غشاهای مخاطی بدن و شبکیه چشم را نیز درگیر کند. موهایی که در نواحی مبتلا به پیسی رشد می کنند نیز ممکن است سفید باشند. هرچند تا به امروز بیماری پیسی یا برص قابل درمان نیست؛ اما با استفاده از کرم های کورتیکو استروئید و اشعه ی UV و برخی درمان های دیگر می تواند ظاهر پوست بیمارانی که به پیسی شدید دچار هستند، بهبود داد.

علت بیماری پیسی

علل ایجاد پیسی هنوز به درستی مشخص نشده اند؛ اما تحقیقات انجام شده موارد زیر را مشخص کرده اند:

• یک عارضه ی خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن فرد بیش ازحد فعال شده و ملانوسیت های خودی را از بین می برد.
• عدم تعادل استرس اکسیداتیو ژنتیکی
• یک واقعه ی استرس زا
• آسیب به پوست به دلیل آفتاب سوختگی شدید یا بریدگی
• قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی خاص
• علل عصبی
• وراثت رابطه ی فامیلی
• علل ویروسی

علائم پیسی

علائم و نشانه های پیسی عبارتند از:

• از بین رفتن رنگ طبیعی پوست به صورت لک و پیس که معمولاً ابتدا در دست ها، صورت ( لک و پیس صورت ) و نواحی اطراف دهانه های بدن و اندام تناسلی ظاهر می شوند.
• سفیدی زودرسمو ، مژه ها، ابروها یا ریش
• از بین رفتن رنگ طبیعی بافت هایی داخل دهان و بینی (غشاهای مخاطی)

انواع پیسی

موضعی

• فوکال: این نوع از بیماری پیسی به صورت یک یا چند لکه ی سفید در یک ناحیه محدود مشخص می شود.
• سگمنتال: در این نوع از بیماری پیسی، یک یا چند لکه فقط در یک طرف بدن ایجاد می شوند. این نوع از پیسی بیشتر در کودکان شایع است و غالباً با اختلالات تیروئیدی یا سایر اختلالات خود ایمنی بدن ارتباطی ندارد.
• غشاهای مخاطی: در این نوع از بیماری پیسی فقط غشاهای مخاطی بدن تحت تأثیر قرار می گیرند.

عمومی

• اکروفیشیال: در این نوع از بیماری پیسی، نواحی فاقد رنگدانه تمامی نواحی دور از مرکز بدن مانند صورت، سر، دست ها و پاها را تحت تأثیر خود قرار می دهند.
• ولگاریس: در این نوع پیسی، لکه های پراکنده ای به طور گسترده در تمامی نواحی بدن ایجاد می شوند.
• ترکیبی: این نوع پیسی ترکیبی از پیسی اکروفیشیال و ولگاریس و یا پیسی سگمنتال و اکروفیشیال و یا ولگاریس است.
• کامل: در این نوع پیسی، نواحی فاقد رنگدانه تقریباً تمامی نواحی بدن را پوشش می دهند.

بیماری پیسی در کودکان

کودکان مبتلا به لک وپیس مانند دیگر هم سالانشان کاملاً سالم هستند. اکثر این کودکان مبتلا به ویتیلیگو در سن چهار یا پنج سالگی به این بیماری مبتلا می شوند. بااین حال، حتی کودکان زیر یک سال می توانند لکه های ویتیلیگو را داشته باشند. یکی از تفاوت های مهم بین ویتیلیگو دوران کودکی و ویتیلیگو بزرگسالان این است که در کودکان تا حد زیادی بر نوزادان مؤنث تأثیر می گذارد. همچنین ویتیلیگو سگمنتال در کودکان شایع تر است.

درمان بیماری پیسی

برای اینکه بتوانید تأثیر درمان پزشکی بر بهبود بیماری پیسی را مشاهده کنید، به حداقل سه ماه زمان نیاز دارید. درمان های پزشکی این بیماری شامل موارد زیر می شوند:

• پمادهای موضعی: برخی از پمادهای موضعی ازجمله کورتیکواستروئیدها و مهار کننده های کلسی نورین (پمادهای ضدالتهاب) می توانند در مراحل اولیه بیماری به بازگرداندن رنگ به لکه های سفید پوست کمک کنند. برخی از این پمادها نیز می توانند پیشرفت بیماری را کند کنند. بااین حال، اگر این داروها به صورت بلندمدت استفاده شوند می توانند عوارض جانبی به همراه داشته باشند. این عوارض جانبی شامل آتروفی پوست، رشد موهای زائد و تحریک پوست می شوند.
• داروهای خوراکی: برخی از داروهای خوراکی مانند استروئیدها می توانند به کنترل بیماری پیسی کمک کنند.
• پسورالن همراه اشعه ماورا بنفش (PUVA): در این درمان لازم است پسورالن را به شکل قرص مصرف کنید یا پماد آن را بر روی پوست خود بمالید. سپس، پزشک شما را در معرض اشعه UVA قرار می دهد تا داروها فعال شوند و رنگ را به پوست شما بازگردانند. پس از این مرحله لازم است که تا جایی که می توانید در معرض نور خورشید قرار نگیرید و عینک ضدآفتابی هم بزنید. این درمان عوارض جانبی نیز دارد که از میان آنها می توان به آفتاب سوختگی، حالت تهوع، خارش و تیرگی پوست اشاره کرد.
• فرابنفش B با باند باریک: این درمان یک روش درمانی جایگزین برای PUVA است. در این نوع درمان، نور متمرکزتری ارائه می شود که درنتیجه آن احتمال ایجاد عوارض کاهش پیدا می کند.
• درمان با لیزر اگزایمر: این درمان به بهبود لکه های کوچک بیماری پیسی کمک می کند و به کمتر از چهار ماه زمان نیاز دارد. این درمان دو تا سه بار در هفته انجام می شود.
• دپیگمانتاسیون: اگر بیش از 50 درصد بدن شما تحت تأثیر بیماری پیسی قرار گرفته باشد، پزشک برای متعادل کردن رنگ پوست شما حذف رنگدانه ها را توصیه می کند. این روش اغلب زمانی انجام می شود که روش های بازگرداندن رنگدانه به پوست با شکست مواجه شوند. برای انجام دیپگمانتاسیون، پزشک داروی مونوبنزون را برای شما تجویز می کند که ممکن است برای مشاهده تأثیر کامل آن لازم باشد تا دو سال این دارو را مصرف کنید. عوارض جانبی این درمان شامل التهاب و افزایش حساسیت به نور خورشید هستند.

جراحی زمانی برای بیماری پیسی در نظر گرفته می شود که سایر داروها و روش های درمانی مؤثر نباشند. درصورتی که لکه های سفید بدنتان پایدار باشند و در اثر آسیب ناشی از نور خورشید به وجود نیامده باشند پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. انواع روش های جراحی در این شرایط عبارتند از:

• پیوند پوست: در این روش، جراح پوست سالم و دارای رنگدانه را به نواحی بدون رنگدانه منتقل می کند. خطرات استفاده از این روش شامل عفونت و زخم است. پیوند پوست با استفاده از تاول گزینه دیگری است که خطرات کمتری دارد. این روش شامل ایجاد تاول بر روی پوست سالم و انتقال بالای تاول با ناحیه ای دیگر است.
• میکروپیگمنتیشن: در این روش، پزشک رنگدانه را بر روی پوست شما خالکوبی می کند. این روش برای ناحیه لب گزینه خوبی است؛ اما ممکن است هماهنگ کردن آن با رنگ پوست دشوار باشد.

آیا بیماری پیسی واگیردار است؟

این بیماری به هیچ عنوان ممکن نیست از فردی به فرد دیگر از طریق ارتباط پوستی یا هر نوع ارتباط دیگری سرایت کند.

عوارض پیسی

افراد مبتلا به بیماری پیسی ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند:

• پریشانی اجتماعی یا روانی
• آفتاب سوختگی
• مشکلات چشمی
• از دست دادن شنوایی