دانستنیهای جراحی پروستات از طریق مجرا

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

پروستات یک بخش از دستگاه تولید مثل مردان است. این غده کوچک و گرد در قسمت قاعده مثانه قرار دارد و میزنای که مسیر هدایت خروج ادرار از مثانه به خارج از بدن است را احاطه کرده است. غده پروستات به تولید مواد مغذی برای اسپرم می پردازد و در هنگام انزال بخشی از مایع شیری رنگ منی را به وجود می آورد. با بالا رفتن سن مردان سلول های پروستات شروع به متورم شدن خواهند کرد و به این ترتیب اندازه پروستات بزرگ می شود که به این وضعیت هایپرپلازی خوش خیم پروستات گفته می شود و به معنای رشد بیش از حد سلول های پروستات است.

معمولاً این وضعیت خطرناک نیست؛ اما گاهی پروستات آنقدر بزرگ می شود که به میزنای فشار وارد کند و باعث می شود که دفع ادرار دشوار باشد و فرد با علائم و نشانه های مربوط به ادرار مواجه شود. عمل پروستات، جراحی برای خارج کردن آن قسمت از پروستات است که در حال وارد کردن فشار به میزنای می باشد تا دفع ادرار راحت تر انجام شود. جراحی بسته تراش پروستات (TURP) یک روش جراحی برای برداشتن قسمت هایی از غده پروستات از طریق آلت تناسلی است.

این جراحی نیازی به ایجاد برش ندارد. این روش یک گزینه عالی برای تسکین علائم بزرگ شدن پروستات یا بیماری خوش خیم (غیر سرطانی) پروستات است. این روش، یکی از رایج ترین روش های جراحی است که برای بیماری خوش خیم پروستات مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی اوقات نیز برداشتن پروستات از طریق مجرای ادراری تنها برای درمان علائم بیماری انجام می گیرد و بر درمان کامل بیماری تأثیر ندارد. برای مثال، اگر بیمار به دلیل سرطان پروستات قادر به ادرار کردن نباشد و امکان جراحی برای برداشتن پروستات وجود نداشته باشد، از روش درمانی TURP استفاده می شود تا امکان خروج ادرار برای فرد مهیا شود.

عوامل خطر بزرگی غده پروستات

• افزایش سن: حدود یک سوم از مردان تا ۶۰ سالگی مبتلا به علائم متوسط تا شدید می شوند و حدود نیمی از مردان نیز تا ۸۰ سالگی دچار این بیماری می شوند.
• سابقه ی خانوادگی: داشتن نسبت خونی مانند پدر یا برادری که مبتلا به مشکلات پروستات می باشد به این معنی است که احتمال ابتلا به این مشکلات بیشتر خواهد بود.
• پیش زمینه های نژادی: بزرگی پروستات در مردان آسیایی بیشتر از مردان سیاه و سفید شایع است.
• دیابت و بیماری قلبی: دیابت و بیماری قلبی و استفاده از مسدودکننده های بتا ممکن است خطر ابتلا به بزرگی پروستات را افزایش دهد.
• شیوه زندگی: چاقی خطر ابتلا به بزرگی پروستات را افزایش می دهد در حالیکه ورزش می تواند این خطر را کاهش دهد.

علائم بزرگی خوش خیم پروستات

• کاهش فشار ادرار
• احساس عدم تخلیه کامل ادرار
• زور زدن برای خروج ادرار
• قطع و وصل و تکرر ادرار
• نیاز فوری و مکرر به ادرار
• افزایش دفعات نیاز به ادرار در شب
• مشکل در شروع ادرار
• کم فشاری ادرار یا جریان منقطع ادرار
• چکه کردن در انتهای ادرار

عوارض بزرگی خوش خیم پروستات

۱- اختلال در تخلیه ادرار

ممکن است برای تخلیه ی ادرار به یک لوله (کاتتر) در مثانه احتیاج داشته باشید. برای رفع احتباس ادراری در برخی مردان با پروستات بزرگ شده به عمل جراحی نیاز است.

۲- عفونت دستگاه ادراری

ناتوانی کامل در تخلیه ی ادرار شانس ابتلا به عفونت را افزایش می دهد. اگر عفونت های دستگاه ادراری مکرراً اتفاق افتد ممکن است به جراحی برای برداشتن قسمتی از پروستات احتیاج باشد.

۳- سنگ های مثانه

به طور کلی ناشی از ناتوانی کامل تخلیه ى مثانه است. سنگ های مثانه می تواند باعث عفونت، تحریک مثانه، خون در ادرار و انسداد جریان ادرار شود.

۴- آسیب به مثانه

مثانه کاملاً تخلیه نشده به مرور زمان باعث کشش دیواره و ضعف عضلانی آن می شود. در نتیجه عضلات دیواره ی مثانه به اندازه ی کافی منقبض نمی شوند و تخلیه ی ادرار به خوبی صورت نمی گیرد.

۵- آسیب به کلیه

فشار به مثانه به دلیل احتباس ادرار می تواند مستقیماً باعث آسیب به کلیه ها شود یا با انتشار عفونت از مثانه به کلیه ها به آن آسیب رساند. در اکثر مردان با پروستات بزرگ شده این عوارض ایجاد نمی شود؛ اما احتباس ادراری حاد و آسیب به کلیه تهدید کننده ی جدی سلامت هستند.

تشخیص بیماری بزرگی پروستات

اخذ شرح حال دقیق و معاینه پروستات، سونوگرافی و سیستوسکوپی ، سه روش اصلی تشخیص این بیماری هستند. ارائه دهنده خدمات بهداشتی، تاریخچه پزشکی شما را مرور می کند و معاینه جسمی را نیز انجام می دهد تا مطمئن شود که قبل از انجام عمل، از نظر سلامتی در شرایط مطلوبی قرار دارید. همچنین ممکن است شما به آزمایش خون و آزمایش های دیگر احتیاج داشته باشید.

روش جراحی پروستات از طریق مجرا

برداشتن پروستات از طریق مجرای ادراری نیاز به بستری شدن در بیمارستان خواهد داشت. در اینجا به مراحل کلی برداشتن پروستات از طریق مجاری ادراری اشاره می کنیم؛ اما این مراحل بسته به شرایط شما و عملکرد پزشک معالج می تواند متفاوت باشد:

1. عملیات آماده سازی قبل از عمل مانند هر عمل جراحی دیگری انجام می گیرد. همچنین قبل از عمل باید از خالی بودن مثانه اطمینان حاصل شود.
2. بعد از قرار گرفتن روی تخت اتاق عمل، بیمار بیهوش خواهد شد. ضربان قلب، فشار خون، تنفس و میزان اکسیژن خون در طول عمل جراحی تحت نظارت قرار خواهد گرفت.
3. جراح ممکن است ابتدا با آندوسکوپی مجرای ادراری و مثانه را معاینه کند. این کار به جراح این امکان را می دهد تا نواحی مختلف را از نظر وجود تومور یا وجود سنگ در مثانه بررسی کند.
4. با شروع فرآیند اصلی جراحی، ریزکتوسکوپ وارد مجرای اداری می شود. با استفاده از ریزکتوسکوپ قطعات پروستات که باعث انسداد مجاری ادراری شده اند برش داده می شوند. با استفاده از جریان الکتریکی از هر گونه خونریزی بعد از برش جلوگیری خواهد شد. قطعات بریده شده به سمت مثانه شست و شو داده شده و سپس از طریق مجرای اداری تخلیه می شوند.
5. در آخرین مرحله با خارج شدن ریزکتوسکوپ، جراح یک لوله انعطاف پذیر و نرم به نام سوند را در مثانه قرار می دهد تا امکان تخلیه ادرار وجود داشته باشد.

اقدامات قبل از جراحی پروستات از طریق مجرا

• از شما خواسته می شود قبل از عمل، به طور کلی بعد از نیمه شب، 8 ساعت چیزی نخورید و ننوشید.
• اگر به هرگونه دارو، لاتکس، ید، نوار، رنگ های کنتراست یا بیهوشی حساسیت دارید یا به برخی مواد خاص حساسیت نشان می دهید، قبل از عمل به تیم جراحی خود اطلاع دهید.
• اگر سابقه اختلالات خونریزی را دارید یا از داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقاد خون)، آسپیرین یا هر داروی دیگری که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد استفاده می کنید، به پزشک معالج خود بگویید. ممکن است لازم باشد مصرف این داروها را قبل از عمل متوقف کنید.
• اگر سیگار می کشید، در اسرع وقت این کار را متوقف کنید تا وضعیت جسمانی و سلامت کلی شما بهبود یابد.

مراقبت بعد از جراحی پروستات از طریق مجرا

به مدت ۴ تا ۶ هفته پس از جراحی:

• روزانه ۱ تا ۲ لیتر آب بنوشید.
• اجسام سنگینتر از ۵ کیلوگرم بلند نکنید.
• ورزش سنگین انجام ندهید و دوچرخه سواری نکنید.
• وارد حمام آب گرم و سونا نشوید.
• با تنظیم برنامه غذایی خود، از یبوست جلوگیری کنید.
• درمورد داروهای قبلی خود با پزشک مشورت کنید.
• به مدت ۲ تا ۳ هفته، از برقراری رابطه ی جنسی خودداری کنید. ممکن است پس از جراحی برش پروستات از راه مجرای ادرار، انزال معکوس را تجربه کنید. این شرایط، زمانی رخ می دهد که منی در حین ارگاسم به جای بیرون آمدن از آلت تناسلی وارد مثانه شود.

عوارض جراحی پروستات از طریق مجرا

مانند هر عمل جراحی دیگری، برداشتن پروستات از طریق مجرای ادراری نیز بدون عوارض نیست. برخی از عوارض TURP شامل موارد زیر است:

• آسیب به مثانه
• خون ریزی
• عفونت
• از دست دادن توانایی نعوظ
• دردناک بودن ادرار
• انزال رتروگراد (انزال به مثانه می رود؛ ولی از آلت خارج نمی شود).

هزینه جراحی پروستات از طریق مجرا

تجهیزات مصرفی حین عمل، تعداد خدمات جراحی در اتاق عمل، تعداد روز های بستری در بیمارستان، آزمایشات مورد نیاز از نظر پزشک، دارو ها، خدمات پاراکلینیکی مثل تصویربرداری بسته به تشخیص پزشک یا جراحی شما و مشاوره یا ویزیت پزشکان برای هر فرد متفاوت از فرد دیگر است و نمی توان به طور قطعی قبل از مراجعه به بیمارستان قیمت دقیق را تعیین نمود.