سقط جنین و علائم آن،مناسب ترین زمان بارداری مجدد پس از سقط جنین

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

پایان حاملگی قبل از هفته بیستم بارداری، پیش از اینکه جنین قدرت زنده ماندن در محیط خارج از رحم را داشته باشد، سقط جنین می نامند. عوامل مختلفی ممکن است باعث ایجاد سقط جنین شوند که بسیاری از آنها تحت کنترل مادر باردار نمی باشند. اگر خونریزی و گرفتگی عضلانی داشته باشید و پزشک کوچک ترین شکی به وجود حاملگی خارج از رحم داشته باشد، سریعاً سونوگرافی انجام خواهد داد. سونوگرافی به گونه ای از روش های تصویربرداری می گویند که با استفاده از امواج فراصوتی می تواند سقط جنین را تشخیص دهد. در واقع سونوگرافی معمولترین آزمایشی است که جهت تشخیص سقط جنین تا تائید نهایی آن به کار برده می شود. اکثر اوقات یک هفته پس از سونوگرافی اول باید یک سونوگرافی مجدد انجام شود تا پزشک مطمئن شود جنین طی این یک هفته رشدی نداشته است و تشخیص اولیه صحیح بوده است.

علل سقط جنین

بیشتر سقط های زودهنگام به دلیل ناهنجاری های جنین مثل ناهنجاری های کروموزومی اتفاق می افتد. سقط ناخواسته ممکن است به علت های دیگری مثل بیماری ها نیز اتفاق بیفتد. سقط هایی که دیرتر اتفاق می افتد، ممکن است به دلیل عفونت ها، بیماری هایی مانند دیابت یا تیروئید، واکنش سیستم ایمنی بدن مادر، رشد نامناسب جفت، ضعیف بودن یا نارسایی دهانه ی رحم باشد.
اگرچه برخی از آسیب های فیزیکی به مادر نیز ممکن است باعث سقط جنین شود. همچنین در بارداری های بالای ۳۵ سال و همچنین در مواردی که مادر، بیماری های زمینه ای مانند تیروئید یا دیابت دارد و همچنین در مواردی که مادر سابقه حداقل سه سقط را داشته است، باز هم احتمال سقط جنین وجود دارد، بنابراین در این شرایط مادر به مراقبت های ویژه ای نیاز دارد.

علائم سقط جنین

بیشتر سقط جنین قبل از هفته دوازدهم بارداری اتفاق می افتد. علائم و نشانه های آن شامل موارد زیر است:

1. لکه بینی یا خونریزی از واژن
2. درد یا گرفتگی در شکم یا کمر
3. خروج مایع یا بافتی از واژن
4. تب و لرز
5. ترشحات بدبو از واژن

عوارض سقط جنین

عوارض سقط جنین باتوجه به نوع سقط تعیین می شود. اگر سقط از طریق دارو انجام شده باشد، ممکن است شخص عوارض زیر را یک یا دو روز تجربه کند.

• گرفتگی خفیف تا شدید
• سردرد
• حساسیت سینه
• ناراحتی معده
• حالت تهوع و استفراغ
• تب با درجه پایین
• لرز
• اسهال
• سرگیجه
• خستگی

در روش سقط با جراحی ممکن است شخص برای چند هفته عوارض زیر را تجربه کند:

• گرفتگی رحم
• خونریزی شدید
• حالت تهوع
• استفراغ
• تب و لرز
• سرگیجه

مناسب ترین زمان برای بارداری مجدد پس از سقط جنین

به طور کلی پزشک زمان یکسانی را برای حاملگی بعد از سقط جنین به زوج ها پیشنهاد نمی دهد و شرایط روحی و جسمی آنها را در نظر می گیرد؛ اما معمولاً توصیه می شود با گذشت حداقل ۲ یا ۳ دوره قاعدگی، بارداری صورت گیرد.

تشخیص سقط جنین با سونوگرافی

• انجام سونوگرافی واژینال می تواند سقط جنین را به صورت تقریبی مشخص نماید. بنابراین در صورتی که پزشکان بخواهند از سونوگرافی برای تشخیص سقط جنین استفاده نمایند، سونوگرافی واژینال را درخواست می نمایند. البته معمولاً این سونوگرافی زمانی درخواست می شود که پزشک علائم شایع سقط جنین را در فرد مشاهده نموده باشد. زیرا انجام سونوگرافی واژینال می تواند خطر سقط را افزایش دهد. به طور کلی این سونوگرافی می تواند به تشخیص موارد زیر کمک نماید.
• زمانی که کیسه بارداری فاقد جنین بوده و بزرگ تر از 6 میلی متر باشد.
• هنگامی که جنین ضربان قلب نداشته باشد؛ ولی بزرگ تر از 5 میلی متر باشد.
• زمانی که کیسه بارداری فاقد جنین باشد؛ اما سایز آن بزرگ تر از 16 میلی متر باشد.
• هنگامی که تنها در سونوگرافی اول ضربان قلب جنین شنیده شود؛ اما در سونوگرافی های بعدی جنین فاقد ضربان قلب باشد.

انواع روش های انجام سونوگرافی

دو نوع اصلی سونوگرافی جنین وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:

سونوگرافی ترانس واژینال

در این نوع سونوگرافی، مبدل درون واژن قرار می گیرد تا امواج صوتی را ارسال نموده و بازتاب ها را جمع آوری کند. در صورتی که سونوگرافی شکمی اطلاعات کافی را ارائه ندهد، ممکن است از این نوع سونوگرافی نیز استفاده شود.

سونوگرافی ترانس شکمی

این نوع تصویربرداری با حرکت دادن مبدل بر روی شکم انجام می شود. در طول سونوگرافی ترانس شکمی بر روی یک تخت قرار گرفته و باید شکم خود را در معرض دید قرار دهید. تکنسین یا سونوگرافیست ژل مخصوص را بر روی شکم شما اعمال می کند که باعث افزایش هدایت امواج صوتی و از بین بردن هوا بین پوست و مبدل می شود. سپس مبدل را بر روی شکم حرکت می دهد و امواج صوتی که از استخوان ها و سایر بافت ها منعکس می شود در مانیتور به تصاویر تبدیل می شوند.

نحوه آماده شدن برای سونوگرافی

بسته به نوع سونوگرافی ممکن است از مادر خواسته شود مقداری زیادی مایعات نوشیده و یا از ادرار کردن قبل از انجام این تست خودداری کند.

عوارض سونوگرافی

تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر خطرناک بودن سونوگرافی داخل رحم ارائه نشده است. با توجه به اینکه در سونوگرافی از امواج فراصوت برای تصویربرداری استفاده می شود، هیچ ضرری برای شخص در برندارد.
عموماً سونوگرافی واژینال باعث خونریزی نمی شود. ممکن است بیمار بعد از انجام سونوی واژینال مقداری لکه بینی ببیند. این لکه بینی معمولاً به دلیل پارگی جزئی چند عروق خونی کوچک در رحم است که خطرناک نیست.