سونوگرافی چهار بعدی چیست و چه کاربردی دارد؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

در دوران بارداری از انواع سونوگرافی جهت اطمینان از سلامت جنین استفاده می شود. با در نظر گرفتن رشد علم و تکنولوژی و استفاده از امکانات پیشرفته در روش های تصویربرداری یکی از این روش ها سونوگرافی چهار بعدی می باشد که جهت ارزیابی به صورت دقیق جنین در بارداری رواج دارد. سونوگرافی چهار بعدی، نوعی سونوگرافی است که امکان دریافت تصاویر سه بعدی از جنین در داخل رحم مادر را فراهم می کند.

با این نوع سونوگرافی، می توان تصاویری سه بعدی و حرکتی از جنین در داخل رحم مادر دریافت کرد. در سونوگرافی چهار بعدی، همانند سونوگرافی سه بعدی ، از امواج فراصوتی برای تولید تصاویر استفاده می شود. این تصاویر با استفاده از تکنولوژی پردازش تصویر، ترکیب و ساخته می شوند تا تصاویری سه بعدی و حرکتی از جنین در داخل رحم مادر ایجاد شود. استفاده از سونوگرافی چهار بعدی در بررسی جنین، به پزشکان این امکان را می دهد که جنین را به صورت دقیق تری مشاهده کنند و به مشکلات محتملی در جنین پی ببرند.

همچنین این نوع سونوگرافی برای ارزیابی رشد و تغییرات جنین در طول دوره بارداری مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این سونوگرافی، برای مادران باردار نیز می تواند تجربه ای منحصر به فرد باشد؛ زیرا این تصاویر به آنها امکان مشاهده تصویر حرکتی از جنین در داخل رحم را می دهد.

کاربرد سونوگرافی چهار بعدی

هدف استفاده از اسکن و سونوگرافی چهار بعدی جنین:

برای تعیین موقعیت جفت
برای اندازه گیری شاخص مایعات آمنیوتیک
برای ارزیابی رشد جنین
برای تعیین وزن تخمین زده شده جنین
شناسایی و اندازه گیری ضربان قلب جنین
در صورت درخواست، جنسیت جنین تعیین شود.
برای دیدن کودک به صورت سه بعدی و چهار بعدی
تعیین مشکلات ساختاری رحم
تشخیص ناهنجاری های احتمالی در جفت و جنین
تشخیص علل ناهنجار خونریزی
تشخیص بارداری اکتوپیک
تومورها، کیست ها، پولیپ ها یا فیبروم های تخمدان

سونوگرافی چهار بعدی چیست

زمان انجام سونوگرافی چهار بعدی

سونوگرافی چهار بعدی به طور معمول بین هفته بیست و ششم تا هفته سی و دوم بارداری انجام می شود. قبل از انجام این سونوگرافی حتماً با پزشک خود در میان بگذارید تا زمان دقیق انجام آن را به شما بگوید. این سونوگرافی همچنین برای تعیین جنسیت جنین در هفته نوزدهم تا بیست و چهارم بارداری طبق نظر پزشک متخصص انجام می شود.

نحوه انجام سونوگرافی چهار بعدی

در ابتدا از فرد خواسته می شود ناحیه شکم خود را بدون لباس کرده و روی تخت دراز بکشد.
سپس سونوگراف شکم فرد را آغشته به ژل مخصوص می کند. این کار برای این است که امواج صوتی از ناحیه مورد نظر تصویربرداری شود.
سونوگراف مبدل (ابزاری مخصوص سونوگرافی) را در داخل شکم به صورت چرخشی حرکت می دهد.
این امواج به مانیتور منتقل شده و به تصاویری قابل مشاهده تبدیل می شود. در صورتی که جنین حرکت کرده یا حالتی مانند لبخند داشته باشد در تصاویر دیده می شود. تصاویر به دست آمده از سونوگرافی چهار بعدی قابلیت ضبط و آرشیو را دارد.

اقدامات قبل از سونوگرافی چهار بعدی

یکی از توصیه ها به زنان در دوران بارداری نوشیدن مایعات زیاد است؛ زیرا نوشیدن مایعات سبب می شود تا مایع آمنیوتیک شفافیت بیشتری پیدا کند. نوشیدن مایعات نیم ساعت قبل از انجام سونوگرافی توصیه می شود.

عوارض سونوگرافی چهار بعدی

هرچند امواج دستگاه های سونوگرافی برای مادر و جنین کاملاً بی خطر است؛ اما تصور کاملاً بی ضرر بودن سونوگرافی چهار بعدی نیز غلط است. در صورت استفاده نادرست ممکن است خطرات جبران ناپذیری برای جنین به همراه داشته باشد. اغلب پزشکان انجام این سونوگرافی را توصیه نمی کنند؛ چراکه ممکن است منجر به آسیب رسیدن به حلزون شنوایی جنین شود. ازآنجایی که این دستگاه برای تهیه ویدئو از جنین انرژی زیادی استفاده می کند ممکن است مایع آمنیوتیک یا کیسه آب اطراف جنین بیش از حد گرم شود. این موضوع می تواند اثرات جبران ناپذیری بر روی بافت های بدن جنین بگذارد.