درمان تارگت سرطان پروستات

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

درمان هدفمند یا Target Therapy یکی از روش های درمانی برای انواع مختلف سرطان و کاهش عوارض ناشی از آن ها به شمار می رود که از طریق آن می توان بعضی سرطان های پیشرفته یا سرطان هایی با متاستاز گسترده را تحت کنترل در آورده و از بروز سریع و غیر قابل کنترل علائم حاصل از آن را پیشگیری کرد. تارگت درمانی از جمله از جدیدترین متدهای درمان سرطانی است که به صورت محدود استفاده می شود.

در تومورهای مختلف، اهداف مولکولی (تارگت های) متفاوتی وجود دارد. برای یافتن موثرترین درمان، پزشک شما چندین آزمایش جهت شناسایی تارگت های بالقوه درخواست می کند. این آزمایش ها به پزشک کمک می کند تا موثرترین درمان را برای هر بیمار پیدا کنند. به علاوه، محققان در حال مطالعه برای یافتن هدف های مولکولی بیشتر و درمان های جدید برای آن ها هستند. برای درمان سرطان پروستات انواع مختلفی از درمان وجود دارد.

انواع درمان تارگت سرطان پروستات

تارگت تراپی در سرطان پروستات شامل موارد زیر است:

• اولاپاریپ: اولاریپ عضو دسته ای از درمان هدفمند به نام مهارکننده PARP است. این روش برای مبتلایان به سرطان پروستاتی که همه شرایط زیر را داشته باشند:

1. متاتستیک و مقاوم به عقیمی
2. رشد و پخش سرطان حین درمان با ابیراترون و یا انزالوتامید
3. نقص ژن ترمیم DNA (که ممکن است به ارث رسیده و یا در تومور ایجاد شده باشد)

نقص در ژن ترمیم DNA سبب می شود تا ترمیم DNA آسیب دیده برای سلول های سرطانی سخت تر باشد. ژن های به خصوصی مثل BRCA1 و BRCA2 و چند ژن دیگر با نقص ژن ترمیم DNA مرتبط هستند و وجود هریک از این موارد امکان درمان با اولاریپ را می دهد. سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) این دو آزمایش خاص را برای انتخاب بیماران جهت درمان با اولاپاریب را نیز تایید کرده است.

• روکاپاریب (روبراکا): روکاپاریب نیز مهارکننده PARP است. که در بیماران مبتلا به سرطان پروستات مقاوم به عقیمی که بیماری آن ها با ابیراترون و یا انزالوتامید و شیمی درمانی متوقف نشده است و جهش BRCA1 و BRCA2 دارند (که ارثی بوده و یا در تومور ایجاد شده) تایید شده است.

آزمایش های بررسی نیاز به اولاپاریب یا روکاپاریب

ممکن است یک یا چند تست برای تعیین دریافت اولاپاریب یا روکاپاریب انجام می شود:

• آزمایش جهش ژرم-لاین بعد از صحبت با مشاور ژنتیک
• توالی یابی ژنومیک بافت تومور
• توالی یابی ژنومیک DNA تومور در گردش خون

میزان تاثیر اولاپاریب در سرطان پروستات

در مطالعه ای که در سال 2020 منتشر شد، تاثیر اولاپاریب در mCRPC بررسی شد. mCRPC به معنای سرطان پروستات متاستاتیک مقاوم به عقیمی است. این بیماران جهشی در یکی از ژن های BRCA1 و BRCA2 یا ATM داشتند. در این مطالعه طول عمر بیمارانی که اولاپاریب دریافت کردند بیشتر از بیمارانی بود که انزالوتامید یا ابیراترون مصرف کردند. این اختلاف حدود 4 ماه بود.
شایع ترین عوارض اولاپاریب با شیوع کمتر از 10 درصد در این مطالعه بود:

1. کم خونی
2. تهوع
3. خستگی
4. کاهش اشتها
5. اسهال
6. استفراغ
7. کمبود پلاکت
8. سرفه
9. تنگی نفس

میزان تاثیر روکاپاریب در سرطان پروستات

روکاپاریب هنوز با دارو های دیگر در یک مطالعه مقایسه نشده است. اما میزان پاسخ کلی در یک مطالعه (TRITON2) 44 درصد بود. شایع ترین عوارض آن کمتر از 20 درصد بود که عبارتند از:

• خستگی
• تهوع
• کم خونی
• افزایش آنزیم های کبدی
• کاهش اشتها
• ضایعات پوستی
• یبوست
• کاهش پلاکت
• استفراغ
• اسهال

در حال حاضر هیچ کدام از داروی بالا در لیست دارویی کشور وجود ندارد.

انواع درمان تارگت برای سرطان پروستات چیست؟

تارگت تراپی در سرطان پروستات شامل مواردی همچون: اولاپاریب، اولاپاریب عضو دسته ای از درمان هدفمند به نام مهارکننده PARP است.

چه زمانی تارگت درمانی اثرگذار نیست؟

ممکن است به دلیل جهش سلول های سرطانی، درمان هدفمند سرطان اثرگذار نباشد. در درمان هدفمند سرطان، گاهی اوقات سلول های سرطانی نسبت به درمان مقاوم شده است و مجدد دچار جهش می شوند. یا اینکه سلول های سرطانی آنقدر قدرتمند شده اند که برای رشد خود راه تازه ای پیدا می کنند!
در این زمان بهترین متخصص تارگت تراپی و متخصص هدف درمانی تصمیم می گیرد علاوه بر درمان هدفمند سرطان، از شیمی درمانی یا پرتو درمانی هم استفاده کند. درمان مکمل تارگت تراپی و پرتودرمانی بهترین نتیجه را برای بیمار در پی دارد.