تاموکسیفن چیست و چه تأثیری بر ژنیکوماستی دارد؟

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

ژنیکوماستی به دلیل بی نظمی یا عدم وجود هورمونهای استروژن و تستوسترون ایجاد می شود. به عبارت دیگر، اگر میزان تستوسترون در بدن کاهش یابد یا میزان استروژن افزایش یابد، ممکن است ژنیکوماستی ایجاد شود. این تغییر هورمونی می تواند دلایل زیادی داشته باشد.

ژنیکوماستی پاتولوژیک به دلیل عدم تعادل بین میزان استروژن (هورمون زنانه) و تستوسترون (هورمون مردانه) یا از طریق حساسیت بیش از حد بافت پستان به مقدار طبیعی استروژن رخ می دهد و در نتیجه تغییر فرم اندام باعث افزایش اضطراب و کاهش اعتماد به نفس فرد می گردد و شرایط زندگی اجتماعی وی را مختل می نماید. داروهایی که برای درمان سرطان پستان و سایر شرایط استفاده می شود ممکن است برای برخی از مردان مبتلا به ژنیکوماستی مفید باشد.

در واقع از داروهایی می توان استفاده کرد که بر روی ترشح و اثر گذاری هورمون های جنسی تأثیر می گذارند. مصرف تاموکسیفن برای درمان ژنیکوماستی در موارد خاص به برخی از بیماران برای کوچک کردن سینه تجویز می شود. مصرف این دارو باعث انسداد عملکرد هورمون استروژن می شود.

عوامل ژنیکوماستی

عوامل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، افزایش وزن، ژنتیک، سو تغذیه، بیماری های کبدی و کلیوی، مصرف برخی داروها، استفاده از مخدرها، شیمی درمانی، مشروبات الکلی و … باعث تشدید وضعیت رشد سینه ها می شود.

اثرات تاموکسیفن بر ژنیکوماستی

تاموکسیفن سیترات یک (SERM) می باشد که هم دارای خواص آنتی استروژنی و هم خواص استروژنی می باشد. به عنوان یک آنتی استروژن، عملکرد آن به این گونه است که میتواند به گیرنده های استروژن متصل شود. این اتصال باعث میشود که هورمون استروژن نتواند در برخی نقاط خاص از بدن کارایی داشته باشد و دقیقاً به همین دلیل است که مصرف این دارو برای افراد مبتلا به سرطان سینه بسیار مفید است. بسیاری از فرم های سرطان سینه در واقع با تغذیه از استروژن پیشرفت میکنند. با جلوگیری از اتصال استروژن به این گیرنده ها، مصرف کنندگان استروئید هم میتوانند از بزرگ شدن نامتعارف بافت سینه خود جلوگیری کنند.

نحوه مصرف تاموکسیفن

تاموکسیفن به صورت خوراکی یک الی دوبار در روز با غذا یا بدون غذا یا طبق دستور پزشک مصرف می شود. دارو باید با آب قورت داده شود، تاموکسیفن را نجوید یا آن را قسمت نکنید. دوز بیشتر از ۲۰ میلی گرم در روز معمولاً به دو قسمت تقسیم می شود و دوبار در روز صبح و عصر یا طبق دستور پزشک مصرف می شود. در صورتی که از فرم مایع این دارو استفاده می کنید دوز مصرفی را به دقت اندازه گیری کنید و از قاشق مربوط به خود دارو استفاده کنید نه قاشق های در منزل زیرا باعث اشتباه در تنظیم دوز می شود. دوز مصرفی به سابقه پزشکی و نحوه ی پاسخ شما به درمان بستگی دارد. در صورت فراموش کردن یک دوز به محض یادآوری آن را مصرف کنید. ولی اگر دیگر زمان دوز بعدی رسیده دو دوز را با هم مصرف نکنید.

موارد منع مصرف تاموکسیفن

• عدم مصرف دارو بدون تجویز پزشک متخصص
• محدودیت یا عدم توانایی برای راه رفتن و وجود عدم تحرک
• ابتلا به بیماری های کبدی
• داشتن کلسترول یا تری گلیسیرید بالا
• مبتلا بودن به بیماری قند خون یا دیابت
• داشتن فشارخون بالا
• وجود آب مروارید چشم
• سیگار کشیدن و استعمال دخانیات
• سابقه لخته شدن خون و آمبولی، سکته مغزی و…
• سابقه حساسیت نشون دادن به داروهای دیگر و داروهای مشابه تاموکسیفن
• عدم مصرف دارو پیش از اقدام برای بارداری در مردان
• عدم مصرف تاموکسیفن قبل از عمل های جراحی

عوارض جانبی تاموکسیفن

• تهوع
• کرامپ در پا
• درد ماهیچه ها
• نازک شدن مو ها
• سردرد
• گرگرفتگی
• بی حسی پوست
• کاهش علاقه و توانمندی جنسی
• خستگی شدید

عوارض جانبی جدی تاموکسیفن:

• تاری دید
• درد در چشم
• خونریزی
• تغییرات روانی
• ورم مچ پا
• علامت های عفونت
• درد گلو
• بیماری های کبدی
• استفراغ هایی که مکرر اتفاق می افتند
• بی اشتهایی
• درد شکم و معده
• زردی پوست و چشم
• تیره شدن ادرار
• تشنگی زیاد