تاثیر عفونت ادرار در بارداری بر مادر و جنین

دکتر عنایت الله ایزدی [ متخصص کلیه و مجاری ادراری ]آدرس وب سایت : www.izadidr.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خ شمس آبادی ، روبروی بیمارستان سینا ، اول کوچه 32 تلفن مطب : 32363136 - 031

بدن ما در حالت عادی دارای انواع مختلفی از میکروب‌ ها و باکتری‌ ها در نقاط مختلف است که این باکتری‌ ها تا زمانی که در جای اصلی و طبیعی خود باشند نه‌ تنها هیچ مشکلی ایجاد نمی‌ کنند بلکه برای فعالیت‌ های طبیعی بدن ضروری هم هستند. باکتری‌ ها فقط در جای اصلیشان نمی‌ مانند و اکثر اوقات به نواحی دیگر بدن نیز وارد می‌ شوند و همین عامل هم سبب ایجاد مشکلاتی ازجمله انواع عفونت‌ ها در بدن ما می‌ شود. مجاری ادراری و به‌ طور کلی‌ تر دستگاه تناسلی یکی از مستعد ترین اندام‌ های بدن ما برای ابتلا به عفونت است. درصد ابتلا به این بیماری در مواقعی مانند زمان بارداری بسیار بیشتر از سایر اوقات خواهد بود. تعداد زیادی از خانم‌ های باردار در طول دوران بارداری خود به این بیماری مبتلا می‌ شوند. بیشتر جنین‌ ها در صورت عفونت مادر در دوران بارداری آسیبی نخواهند دید؛ اما برخی از عفونتها نیز ممکن است از طریق جفت یا هنگام تولد به نوزاد منتقل شود که میتواند عواقبی جدی برای نوزاد داشته باشد. همچنین برخی از عفونتها اگر در دوران بارداری اتفاق بیفتد، می‌ تواند اثر شدید تری داشته باشد یا حتی ممکن است باعث ایجاد عوارضی مانند زایمان زودرس شود. شناخت عواملی که باعث بروز عفونت ادراری در بارداری می‌ شود می‌تواند تا حدی به خانم‌های باردار کمک کند تا از بروز این بیماری جلوگیری کنند.

انواع عفونت ادراری بارداری

دستگاه تناسلی به شدن مستعد ابتلا به عفونت است و عفونت‌ها با توجه به قسمتی از دستگاه که در آن اتفاق می‌افتند نام‌های مختلفی دارند.

• عفونت مثانه یا سیستیت

یکی از شایع‌ترین انواع عفونت‌ها به‌ویژه در میان خانم‌ها عفونت مثانه است که تعداد کثیری از بانوان را درگیر خود کرده است. مهمترین علتی که باعث ایجاد این بیماری می‌شود، شکل دستگاه تناسلی خانم‌ها است. کوتاه بودن طول مجاری ادراری خانم‌ها و همچنین فاصله کم مقعد تا واژن عمده‌ترین علت این بیماری در خانم‌ها است.

• عفونت پیلونفریت یا کلیه‌ها

این عفونت از عفونت در مجاری ادراری یا مثانه شروع می‌شود و در صورتی که برای درمان آن عفونت‌ها دیر اقدام شود یا اقدام نشود با گسترش یافتن عفونت‌های نام برده یک یا حتی هر دو کلیه درگیر عفونت می‌شوند.

راه‌های پیشگیری از عفونت ادراری در بارداری

1. مهمترین راهکار برای پیشگیری از عفونت ادراری در بارداری نوشیدن به اندازه آب و مایعات است. یکی از راه‌های پیشگیری از هرنوع عفونت یا بیماری مربوط به دستگاه تناسلی همین نوشیدن آب و مایعات در طول روز است. باید به اندازه‌ای آب و مایعات بنوشید که ادرار شما بی‌رنگ یا زرد روشن باشد. نوشیدن آب کافی علاوه‌بر پیشگیری از عفونت ادراری در بارداری فواید بی‌نظیر بسیار زیاد دیگری هم برای سلامتی دارد.
2. سعی کنید تعداد دفعات ادرار کردنتان زیاد باشد و به صورت مرتب تخلیه ادرار کامل داشته باشید. توجه داشته باشید که در بارداری فشار زیادی به مثانه وارد می‌شود و حجم آن نیز کاهش پیدا می‌کند، پس با نگه‌داشتن ادرار فشار اضافه‌تری به مثانه‌تان وارد نکنید.
3. بعد از مدفوع کردن با دقت زیاد خود را شست‌وشو کرده و از دستمال به نحو درست برای تمیز کردن خود استفاده کنید. به هیچ‌وجه از عقب به جلو این کار را انجام ندهید.
4. تا حد امکان از استفاده از محصولات بهداشتی مانند ژل‌های شست‌وشو، کرم‌های معطر، اسپری و صابون‌های معطر و قوی خودداری کنید.
5. قبل و بعد از رابطه جنسی محل دفع ادرار را به خوبی بشویید و حتماً بعد از رابطه جنسی ادرار کنید تا اگر میکروبی وارد واژن شما شده با این کار دفع شود.

مهمترین علائم عفونت ادراری در بارداری چیست؟

• درد یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار

درد و سوزش هنگام دفع ادرار به عنوان اصطلاح علمی دیزوری، شناخته‌ می‌شود. باید بدانیم که دیزوری علل متنوعی داشته که عفونت ادراری یکی از آنها و در عین حال شایع‌ترین آنها است.

• احساس میل شدید و اورژانسی به دفع ادرار

این یافته باعث می‌شود فرد برای رسیدن هرچه سریعتر به سرویس بهداشتی، تحت فشار قرار گیرد. حتی ممکن است حجم زیادی ادرار وجود‌ نداشته باشد؛ اما فرد آن را احساس کند.

• ادرار کردن قبل از رسیدن به توالت

ناتوانی در نگه‌داشتن ادرار و نشت ناخواسته‌ی آن می‌تواند یکی از علائم عفونت ادراری باشد.

• ادرار کدر، خون آلود یا بسیار بدبو

فرد ممکن است تغییراتی‌ را در ادرار خود شناسایی کند. از جمله این تغییرات می‌توان به بوی تند و بد ادرار، داغ شدن و غلیظ شدن آن و رنگ کدر ادرار اشاره کرد.

• درد در قسمت پایین شکم یا کمر

درد زیر شکم در بارداری می‌تواند به دنبال علل مختلفی رخ دهد. یکی از شایع‌ترین علل این یافته، عفونت ادراری است. مهم است که هرگونه درد شکم و کمر را در این دوران با پزشک خود در میان بگذارید.

• تب

اگر عفونت ادراری به تب منجر شود، باید مورد توجه ویژه‌ای قرار گیرد. تب ناشی از عفونت ادراری می‌تواند مطرح کننده عفونت ادراری شدید در بارداری شود. تب در این دوران، به هر علتی که باشد، باید‌ تحت بررسی و پیگیری قرار گیرد.

عفونت های خطرناک در بارداری کدام است؟

عفونت‌های رحمی به دلایل مختلفی می‌توانند خطرناک باشند. عفونت ممکن است روی جفت تأثیر بگذارد، به نوزاد در حال رشد آسیب برساند، منجر به زایمان زودرس و بروز برخی ناهنجاری‌های مادرزادی شود. ضمن این‌که ممکن است عفونت‌های رحمی باعث دشوار و سخت‌ترشدن فرآیند زایمان شوند. برخی از افراد در نتیجه ی عفونت‌های رحمی دچار نارسایی اندام و عوارض بسیار خطرناکی می‌شوند.

چرا عفونت ادراری در بارداری بیشتر اتفاق می‌افتد؟

یکی از مهمترین علت‌های عفونت ادراری در بارداری، تغییر شکل جسمی مادر در آن دوران است. هرچه جنین بزرگتر شود و فضای بیشتری از رحم مادر را اشغال کند، به مجاری ادراری و مثانه فشار بیشتری وارد می‌کند.

تاثیر عفونت بارداری بر جنین

عفونت در دوران بارداری می‌تواند برای جنین هم خطرناک باشد. برای مثال عفونت بارداری می‌تواند باعث نقص مادرزادی و ناتوانی‌های مادام العمر مانند کم شنوایی، اختلال بینایی یا نابینایی، مشکلات یادگیری و صرع شود.

تاثیر عفونت بارداری بر مادر

وجود عفونت در بارداری ممکن است باعث عوارض جدی مانند مرگ مادر، ضعف، مرده زایی، سقط جنین و زایمان زودرس شود.

درمان عفونت ادراری در دوران بارداری

تمام عفونت ها در صورتی که هنوز پیشرفته و گسترده نشده باشند با دوره های کوتاه آنتی بیوتیک خوراکی درمان می شوند. حتی درمان خانگی عفونت ادراری در دوران بارداری نیز اثرات خوبی در این مرحله از بیماری دارد. وقتی پزشک تشخیص داد که شما عفونت ادراری دارید، با توجه به شدت عفونت به شما دارو می دهد. آنتی بیوتیک ها معمولاً برای عفونت های مجاری ادراری در دوران بارداری استفاده می شوند. بیشترین تجربه در درمان عفونت ادراری زنان باردار در قالب درمان عفونت ادراری با سفیکسیم بوده است. البته مصرف این قرص باید توسط پزشک تعیین شود.

غربالگری عفونت ادراری در دوران بارداری

آزمایش ادرار و کشت ادرار می تواند عفونت دستگاه ادراری را در طول بارداری تشخیص دهد.

در صورت ابتلا به عفونت ادراری، پزشک آزمایش ادرار را تجویز می کند و بررسی خواهد کرد که باکتری در ادرار وجود دارد یا خیر که به این روش آنالیز ادرار می گویند.

آیا عفونت ادراری برای نوزاد در حال رشد خطرناک است؟

عفونت ادراری یک بیماری است که می‌تواند از کودکان شیرخوار تا افراد بزرگسال را درگیر خود کند. این بیماری یک بیماری دردناک و خطرناک است که اگر به موقع تشخیص و درمان نشود می‌تواند کلیه را هم درگیر کند.